داستان دو شهر (رقعی)(912794)

---

داستان دو شهر شناخته‌شده‌ترین اثر داستانی تاریخی چارلز دیکنز است که در سال 1859 منتشر شد. وقایع این رمان قبل از انقلاب فرانسه و در طول آن و در شهرهای لندن و پاریس رخ می‌دهد.

---

بیایید ابتدا نگاهی به زمینۀ تاریخی رمان داستان دو شهر بیندازیم. دو دهۀ آخر قرن هجدهم نقطه عطفی در تاریخ اروپا بود. انقلاب فرانسه که در سال 1789 شروع شد، چشم‌انداز سیاسی اروپا را تغییر داد. پیش از ظهور ناپلئون بناپارت، شهروندان فرانسه نهادهای چند صد سالۀ فئودالیسم و سلطنت مطلقه را نابود کردند. سیاست‌های اقتصادی ضعیف شاه و نارضایتی شهروندان از سلطنت فرانسه باعث این تحول شد و پادشاه لویی شانزدهم و همسرش ماری آنتوانت اعدام شدند. 

گرچه انقلاب فرانسه نتوانست به هدف نهایی خود برسد و به یک حمام خون آشفته تبدیل شد، اما با به تصویر کشیدن قدرت ذاتی ارادۀ مردم عادی، نقش مهمی در تأثیرگذاری بر ملت مدرن ایفا کرد. انقلاب فرانسه درست مثل انقلاب آمریکا برای القای آزادی سیاسی و تفکر عقلانی در میان توده‌ها آغاز شد. آرمان‌هایی که دورۀ روشنگری در قرن هجدهم به مردم تلقین کرد به زودی با تبدیل شدن انقلاب شهروندان فرانسوی به «ارعاب» به خطر افتاد. بعلاوه انقلاب فرانسه تنها محدود به فرانسه نبود.

این انقلاب بر بریتانیای صنعتی قرن نوزدهم نیز سایه انداخت. با ظهور صنعتی شدن، بریتانیا به دو طبقۀ ثروتمند و فقیر تقسیم شد. طبقات نخبگان ترسیدند که طبقۀ ستمدیده دست به شورش و انقلاب علیه سلطنت بزنند. با این‌حال، شخصیت‌های ادبی مثل دیکنز سعی کردند تا در آثارشان با هشدار، جلوی بحران در انگلستان را بگیرند. رمان‌نویسی مثل دیکنز از ژانر داستانی تاریخی برای صحبت در مورد مشکلاتی که در جوامع‌ حاکم بود استفاده کرد. او از وقایع گذشته برای نشان دادن زمان حال استفاده کرد و حول بحران‌های آن زمان چرخید. دیکنز در داستان دو شهر توضیح می‌دهد که افراد چگونه تاریخ سیاسی را شکل دادند.

داستان دو شهر روایتی از درگیری چارلز دارنای و مادام دیفارژ است. چارلز دارنای می‌خواهد ارتباط خود را با خانواده‌اش قطع کند درحالی‌که مادام دیفارژ می‌خواهد او را مسئول گناهان خانواده‌اش بداند و مجازات کند. کشمکش بین مادام دیفارژ و چارلز ویژگی‌های انفلاب فرانسه را در برمی‌گیرد. بخش دیگر داستان دو شهر، درگیری بین یک مرد انگلیسی و چارلز دارنای فرانسوی است که در واقع این درگیری تجسمی از جنبه‌های متضاد انقلاب فرانسه است. از یک سو، انقلاب فرانسه پاسخی به نسل‌ها بی‌عدالتی در حق طبقۀ کارگر بود، از سوی دیگر، این انقلاب باعث مرگ بسیاری از مردم بی‌گناه شد که هیچ اشتباهی مرتکب نشده بودند. 

بخش اول داستان از اواخر سال 1775 شروع می‌شود، سالی که معضلات اجتماعی هم فرانسه و هم انگلیس را گرفتار کرده بود. آقای جارویس لوری برای دیدن لوسی مانت هفده ساله به سفر می‌رود. در آن‌جا جارویس به لوسی می‌گوید که پدرش دکتر الکساندر مانت، که لوسی فکر می‌کرد سال‌ها پیش مُرده، زنده است و در زندان به سر می‌برد. خدمتکار قدیمی و سابق دکتر مانت او را از زندان فراری داده است. این خدمتکار حالا صاحب یک مغازۀ شراب فروشی در مرکز فعالیت‌های شورشی است که منجر به انقلاب فرانسه می‌شود و دکتر مانت در طبقۀ بالای این مغازه مخفی شده است.

آن دو با هم به آن‌جا می‌رسند و لوسی پدرش را می‌بیند که رنگ‌پریده و لاغر شده و از نظر ذهنی ناپایدار است. آقای لوری و لوسی دکتر مانت را به انگلستان برمی‌گردانند. حین بازگشت به لندن، لوسی و دکتر مانت با چارلز دارنای، اشراف‌زادۀ فرانسوی آشنا می‌شوند. او تحمل سیاست‌های خانواده‌اش علیه طبقۀ کارگر را نداشته و فرانسه را ترک کرده تا به انگستان برود. 

بخش دوم داستان به سال 1780 می‌رسد. چارلز دارنای به جرم جاسوسی در لندن محاکمه می‌شود و لوسی و دکتر مانت نیز در دادگاه حضور دارند. آقای استرایور وکیل مدافع چارلز است و شریکش، سیدنی کارتِن، مردی مست و بی‌حوصله، برندۀ این پرونده می‌شود و دارنای آزاد می‌شود. همین‌جا سیدنی نیز با لوسی مانت آشنا می‌شود و حالا هم چارلز دارنای و هم سیدنی عاشق لوسی مانت شده‌اند.

«فرانسه که در زمینۀ امور روحانی روی‌هم‌رفته ناموفق‌تر از انگلستان بود به سرعت در سراشیب سقوط می‌غلتید، پول کاغذی می‌ساخت و خرج می‌کرد. به علاوه، تحت هدایت و ارشاد روحانیان به چنان مدارجی از کمال رسیده بود که دست جوانی را می‌برید و زبانش را با گازانبر از دهن بیرون می‌کشید و وی را زنده‌ زنده طعمه آتش می‌ساخت، به گناه اینکه در درون قطار زانو نزده و نسبت به تنی چند از کشیشان چرکین جامه که از پنجاه قدمی وی می‌گذشته‌اند مراتب احترام به جای نیاورده بود. و هیچ بعید نیست که در آن زمان که این دردکش به قتل رسید، درختانی در جنگل‌های نروژ و فرانسه بودند که نظر هیزم‌شکن «تقدیر» بر آنان قرار گرفت تا به زمین درآیند و اره شوند و با الوارهایشان ناقله‌ای مجهز به تیغه و کیسه‌ای ساخته و پرداخته آید که دستگاه مخوف تاریخ باشد.»

«همۀ این چیزها و هزار و یک چیز دیگر از این قبیل در سال 1775 میلادی و به‌هنگامی که این سال به پایان خویش نزدیک می‌شد رخ می‌داد، و در این میان، اگرچه هیزم‌شکن مرگ و بزرگر تقدیر بی‌اعتنا به این حوادث همچنان به کار خویش مشغول بودند، آن دو شخص درشت آرواره و زشت‌روی زیبا همچنان به راه‌ خویش می‌رفتند، دست‌کم از حقوق الهی خویش استفاده می‌کردند، و بدین‌سان جریان سال 1775، حضرات والا و هزاران حضرات دانی و از جمله اشخاص این داستان را در راهی که در پیش پایشان گسترده بود به پیش می‌راند.»

داستان دو شهر یکی از پرخواننده‌ترین رمان‌های تاریخ است. اگر به خواندن رمان‌های تاریخی داستانی علاقه دارید حتماً داستان دو شهر را بخوانید.

از دیگر آثار چارلز دیکنز می‌توان به «دیوید کاپرفیلد»، «نیکلاس نیکلبی»، «روزگار سخت» و «خانۀ قانون‌زده» اشاره کرد.

در مقدمه‌ای بر دایره‌المعارف ادبیات داستانی، منتقد «دان داماسا» استدلال می‌کند که داستان دو شهر یک رمان ماجراجویانه است چون بیم آن می‌رود که قهرمانان داستان هر لحظه دستگیر یا کشته شوند.

رمان داستان دو شهر در نظر سنجی The Big Read از بی‌بی‌سی در رتبۀ 63  قرار گرفت.

کتاب داستان دو شهر از سایت گودریدز امتیاز 3.9 از 5 و از سایت آمازون امتیاز 4.5 از 5 را به دست آورده است.

داستان دو شهر تابه‌حال تبدیل به فیلم و سریال شده و اقتباس‌های زیادی از آن بر روی صحنۀ تئاتر رفته است و همچنان بر فرهنگ عامه تأثیر می‌گذارد.

داستان دو شهر شناخته‌شده‌ترین اثر داستانی تاریخی چارلز دیکنز و یکی از پرفروش‌ترین رمان‌های تمام دوران است.

نشر نگاه کتاب داستان دو شهر از چارلز دیکنز را با ترجمۀ ابراهیم یونسی منتشر کرده است.

از نظر چارلز دیکنز در داستان دو شهر، یک انقلاب پر هرج و مرج یک‌باره شروع نمی‌شود. انقلاب نتیجۀ استثمار و بی‌عدالتی و سوءاستفاده از قدرت است. همچنین چارلز دیکنز در داستان دو شهر نشان می‌دهد که چطور جنایاتی که سال‌ها پیش نسل قدیم انجام داده است، نسل جدید را آزار می‌دهد و آن‌ها باید در قبال این جنایت‌ها پاسخگو باشند.

اگر بتوانید در عرض یک دقیقه 250 کلمه مطالعه نمایید، حدوداً 9 ساعت و 18 دقیقه طول می‌کشد تا کتاب داستان دو شهر را به طور کامل مطالعه نمایید.

• کتاب دکتر ژیواگو اثر بوریس پاسترناک نویسندهٔ روسی است. این کتاب برندهٔ جایزهٔ نوبل ادبیات شد. دکتر ژیواگو داستان یک پزشک شاعر است که هم‌زمان عاشق دو زن می‌شود و زندگی‌اش به انقلاب 1917 روسیه و سپس جنگ داخلی این کشور در سال 1918 گره می‌خورد و حوادث زندگی مسیر زندگی‌اش را تغییر می‌دهند.

- بینوایان رمان بزرگ قرن نوزدهم فرانسه اثر ویکتور هوگو، که نویسنده در آن تاریخ فرهنگی، هنری،‌ سیاسی، معماری، فلسفه، اخلاقیات و ضد اخلاقیات مذهب و ماهیت عشق را به تصویر می‌کشد.