تاریخ امیدبخش نوع بشر

---

کتاب تاریخ امیدبخش نوع بشر ششمین کتاب روتخر برخمان مورخ و نویسندۀ هلندی است که در سال 2019 آن را به زبان هلندی منتشر کرد. ترجمۀ انگلیسی این کتاب در سال 2020 منتشر شد. برخمان در این کتاب غیرداستانی و تاریخی، یک رویکرد چند رشته‌ای اتخاذ کرده است و از یافته‌های رشته‌هایی مثل تاریخ، اقتصاد، روانشناسی، زیست‌شناسی، انسان‌شناسی و باستان‌شناسی نیز استفاده کرده است.

---

روتخر برخمان در این کتاب از دوگانگی ماهیت انسان که فیلسوفان معروف، توماس هابز و ژان ژاک روسو توضیح داده‌اند به عنوان نقطۀ شروع استفاده کرده است. از یک سو انسان چیزی دارد که برخمان آن را دیدگاه غالب هابزی می‌داند: انسان‌ها چون به‌حال خود رها شده‌اند، به شدت به رفتار خودخواهانه گرایش پیدا کرده‌اند. از سوی دیگر روسو معتقد است که این ساختارهای تمدن است که باعث شده انسان‌ها تنها نفع خود را در نظر بگیرند. 

سپس برخمان به طرز ماهرانه‌ای خواننده را در سفری به تاریخ بشریت از ماقبل تاریخ تا امروز می‌کشاند. اون بدون هیچ تعارفی با چندین نفر از جمله استنلی میلگرام و فیلیپ زیمباردو روبه‌رو شده که مطالعات روان‌شناختی‌شان را باعث  تأثیرگذاری منفی بر آن‌ دسته استدلال‌هایی می‌داند که اعتقاد دارندپ انسان طبیعتاً به دنبال منافع شخصی است. 

برخمان حتی در کتاب تاریخ امیدبخش نوع بشر وارد عرصۀ فرهنگی شده و رمان ویلیام گلدینگ به نام «ارباب مگس‌ها» را با مثالی در دنیای واقعی که به طرز شگفت‌آوری پایانی متفاوت دارد زیر سؤال برده است. نکتۀ مهم کتاب این است که برخمان بخش‌قابل توجهی از اثرش را به رویدادهای آسیب‌زا و وحشتناک در تاریخ بشر مثل هولوکاست اختصاص داده است که شواهد غیرقابل انکاری از پتانسیل شر انسان را نشان می‌دهند. برخمان با بررسی چنین جنایاتی، می‌خواهد نشان دهد که چرا برخی مردم درگیر در چنین شرایطی، رفتارهای غیرقابل باوری از خود نشان می‌دهند.

روتخر برخمان در مقدمۀ کتاب تاریخ امیدبخش نوع بشر با ترجمۀ سکینه تقی‌زاده و میرجواد سید حسینی از مقاومت غیرنظامیان پس از بمباران صحبت کرده است. طی جنگ جهانی دوم و قبل از عملیات و بمباران هوایی بریتانیا و پاتک‌های متفقین در شهرهای درگیر جنگ آلمان، تصور می‌شد که بمباران‌های هوایی وحشت و هرج‌ومرج را در بین جمعیت ایجاد می‌کند و روحیۀ آن‌‌ها تضعیف خواهد شد. رهبران جهان مانند آدولف هیتلر، جوزف استالین و وینستون چرچیل روانشناسی را به واسطۀ روانشناس فرانسوی گوستالو لو بن یاد گرفته بودند که استدلال می‌کرد سختی‌های شدید باعث می‌شود مردم به ماهیت خودخواه و غیرمتمدن خود باز گردند.

اما برخلاف این انتظارات، پس از بمباران فرماندهی عالی بریتانیا به دست آلمان هیچ نشانه‌ای از هراس جمعی مشاهده نشد. با این وجود ارتش بریتانیا متوجه شد که برخی از مردم شاید به‌خاطر بمباران روحیه‌شان را از دست بدهند اما شهروندان بریتانیایی شخصیتی منحصربه‌فردی برای مقابله با استرس بمباران دارند. در مقابل گفته می‌شد که مردم آلمان استقامت لازم برای مقاومت در برابر چنین وضعیتی را ندارند.

پس از جنگ، روانپزشک‌های انگلیسی از شهرهای بمباران شده در آلمان بازدید کردند و هیچ آسیب روحی جدی در این شهرها را نتوانستند گزارش کنند. در عوض، متوجه شدند که سلامت روان مردم بهتر شده است. علاوه بر این، مصرف الکل و اقدام به خودکشی نیز کاهش یافته بود. غیرنظامیان هر دو کشور به جای بازگشت به دوران وحشی‌گری آن‌طور که بسیاری انتظار داشتند، در آن دوران سخت، نوع دوست‌تر شدند.

• آغاز سخن
• بخش اول: حالت طبیعت
• بخش دوم: پس از آشویتس
• بخش سوم: چرا آدم‌های خوب، بد می‌شوند؟
• بخش چهارم: واقع‌گرایی جدید
• بخش پنجم: طرف دیگر صورت
• سپاسگزاری‌ها
• یادداشت‌ها
• نمایه

در کتاب تاریخ امیدبخش نوع بشر، روتخر برخمان خواننده را به سفری می‌برد که مفروضات تحقیقات کلاسیک در مورد طبیعت انسان را با این عنوان که انسان تنها به منافع شخصی خودش اهمیت می‌دهد از بین می‌برد و در عوض به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه انسان‌ها می‌توانند از طبیعت ذاتاً خوب خود برای ساختن جامعه‌ای بهتر استفاده کنند. 

اگر به کتاب‌های تاریخی و غیرداستانی علاقه‌مند هستید حتماً کتاب تاریخ امیدبخش نوع بشر را بخوانید.

«هر انقلابی در روابط بشری- که ما اکنون در میانۀ یکی از آن‌ها قرار داریم!- با درک جدیدی از معنایی که از کلمۀ «انسان» منظور داریم، همراه است. روتخر برخمان موفق شده است با شرح دیدگاهی دربارۀ بشریت (با مشاهدات علمی موجه‌تری در حمایت) این بحث را دوباره مطرح کند. این کتاب امیدی واقعی برای آینده به ما ارائه می‌دهد.» -برایان اِنو

«کتاب تاریخ امیدبخش نوع بشر نوعی استخوان‌بندی فلسفی و تاریخی را ارائه می‌دهد تا با همکاری، مهربانی و اعتماد به همدیگر، برای ایجاد جامعه‌ای بهتر به اعتمادبه‌نفس بالایی دست پیدا کنیم.» -ماریا ماتسو کاتو، نویسندۀ کتاب ارزش همه چیز

«بعضی کتاب‌ها، ایده‌های ما را به چالش می‌کشند اما کتاب تاریخ امیدبخش نوع بشر عقاید زیربنایی را که کل اندیشۀ ما براساس آن‌ها بنا شده است به چالش می‌کشد. استدلال جسورانه و جنجالی مؤلف کتاب باعث می‌شود تا در اعتقادمان دربارۀ جامعه، دموکراسی و طبیعت انسانی، تجدید نظر کنیم. این کتاب در دریایی از بدبینی، قایق غرق‌ناشدنی و استواری است که جهان به آن نیاز دارد.» -دانیل اچ. پینک نویسندۀ کتاب انگیزه، حقایقی شگفت‌انگیز درباره‌ی ایجاد انگیزه

«کتاب جدید و فوق‌العادۀ روتخر برخمان یک روشنگری جدید دربارۀ مسائل بسیار مهم است.» -سوزان کین، نویسندۀ کتاب قدرت سکوت

«این کتاب، این دیدگاه بدبینانه را که انسان ذاتاً تندخو و خودخواه است زیر سؤال می‌برد و تصویری از ماهیت انسان ترسیم می‌کند که نه تنها روحیه‌بخش‌تر بلکه درست‌تر نیز هست. روتخر برخمان یکی از انگیزه‌بخش‌ترین اندیشمندان زمان ماست.» -آدام گرانت، نویسندۀ کتاب دوباره فکر کن

کتاب تاریخ امیدبخش نوع بشر از سایت آمازون امتیاز 4.6 از 5 و از سایت گودریدز امتیاز 4.3 از 5 را به دست آورده است.

برندۀ جایزۀ Publieksprijs voor het Nederlandse Boek در سال 2020
نامزد جایزۀ کتاب تاریخی و بیوگرافی گودریدز در سال 2020

جلد شومیز کتاب تاریخ امیدبخش نوع بشر یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک تایمز شد.

در دورانی که پوپولیسم و عدم تحمل به اوج خودش رسیده و ارتباطات ما به طور فزاینده‌ای تحت تاثیر فضای مجازی قرار گرفته است، کتاب تاریخ امیدبخش نوع بشریت راه فراری خوش‌بینانه است. 

برخمان در کتاب تاریخ امیدبخش نوع بشر در واقع راهنمای نگریستن به جهان از زاویه‌ای متفاوت به منظور یافتن راه‌حل‌های مؤثرتر برای مشکلات بزرگ‌تری که امروزه با آن روبه‌رو هستیم مثل مشکلات جامعه، دموکراسی و مدرنیته ارائه کرده است. شاید این کتاب بتواند کمی الهام‌بخش مخاطب بشود تا بتوانید به جهان دیدی کمی خوش‌بینانه‌تر داشته باشد.