عین القضات همدانی

انتشارات نگاه معاصر منتشر کرد:
درباره شرح حال و مرگ عین القضات، در منابع سده های میانی اشاره ای مختصر شده است، و تنها عماد الدين كاتب (د: 597 ق.) تاریخ نگار مشهور و از خاندان آله- در کتاب خریده القصر و جریده العصر فی ذکر فضلاء، و محمد حسنی ابوالفتح صدر الدین علی اکبر صادق، ملقب به خواجه بنده نواز گیسو دراز (د: 825ق) در شرح تمهیدات، با جزییات بیشتری به بحث درباره او پرداخته اند؛ به همین علت با وجود شخصیت برجسته عین القضات، تا پیش از سده بیستم میلادی به طور کامل به شخصیت، احوال و آثار او پرداخته نشده است؛ در حالی که او مانند احمد غزالی از نخستین کسانی است که پس از ظهور اسلام و رواج زبان عربی، رساله های خود را در عرفان و تصوف به زبان فارسی نگاشته است. به همین علت، با وجود منابع اندکی که به شرح حال او پرداخته اند، بخش زیادی از مباحث مربوط به زندگی و آثار عین القضات در غبار تاريخ گم شده است؛ و با وجود پژوهش هایی که توسط محققان معاصر درباره او انجام شده؛ ولی باز هم زندگی و مرگ او مانند اندیشه هایش در هاله ای از ابهام است، و هر نکته تازه ای که روشن گر این ابهام ها باشد، اهمیت زیادی دارد؛ به همین علت در این فصل با پرداختن به نظر سایر محققان، نکات تازه ای نیز مطرح می شود که روشن گر مسائلی است که پس از تکمیل پژوهش مطرح می شود؛ زیرا شناخت یک شخصیت تاریخی، تنها از طریق بررسی و تحلیل اندیشه های او ممکن نیست، بلکه ابتدا مستلزم شناخت بستری است که این اندیشه ها در آن شکل گرفته و از آن متأثر شده اند. در این گفتار ابتدا به تعریف مفاهیم کلیدی این پژوهش اشاره می شود، و در گفتار دوم، در کنار شرح احوال و آثار عین القضات، به عوامل تأثیرگذار بر اندیشه او؛ مانند استادان او، وضعیت سیاسی دوره سلجوقی، جغرافیای مذهبی و تصوف همدان پرداخته می شود.
فروشگاه اینترنتی 30بوک