دست نیافتنی ( روایت زندگی قهرمان کشتی آزاد علیرضا حیدری)

دست‌نیافتنی، روایت زندگی قهرمان کُشتی آزاد ایران علیرضا حیدری از زبان خودش، به قلم طاها صفری است که اولین‌بار در سال 1397 منتشر شد. طاها صفری طی بیش از 60 ساعت مصاحبه، این کتاب را نوشت. علیرضا حیدری در این مصاحبه‌ها از دوران کودکی، درگذشت پدر، دوران سخت کودکی‌اش و تلاش‌هایی گفته است که درنهایت او را تبدیل به قهرمان کرد. این کتاب پس از انتشار نظر منتقدان را به خود جلب کرد و نامزد دریافت جایزهٔ دوازدهمین دورهٔ جایزهٔ جلال آل احمد شد. گرچه این کتاب جایزهٔ را به‌دست نیاورد اما این کشتی‌گیر توانست برای همیشه قلب مردم ایران را تسخیر کند.

این کتاب تجربیات فوق‌العاده ارزشمندی از زندگی یک قهرمان است که سختی‌های زیادی را پشت‌سر گذاشت و برای رسیدن به پیروزی جنگید. علیرضا حیدری در این کتاب فرازونشیب‌های زندگی یک ورزشکار حرفه‌ای را به تصویر کشیده است. اگر به ورزش کُشتی علاقه دارید به شما پیشنهاد می‌کنیم این کتاب را مطالعه کنید.

«ساعت شش صبح یک روز زمستانی، در هوایی تاریک زیر پل گیشا ایستاده‌ایم. ماشین‌‌ها را می‌شماریم تا پیدایش شود. با کمی تاخیر از راه می‌رسد و جلوی پایمان ترمز می‌کند. دو نفری سوار لِکسوس صدفی رنگش می‌شویم که خیلی هم سرحال نیست. مطمئن نیستم با ماشین چه می‌کند، ولی معلوم است حسابی از آن کار می‌کشد. خاکی و کثیف است و سپر جلویش کمی آویزان شده. سر صحبت را باز می‌کند. می‌پرسم دقیقا کجا می‌رویم، توضیح می‌دهد جایی در صد کیلومتری شهر کوچکی به نام بادرود، معدن بندِنرگس. می‌گویند انسان‌ها را در سفر باید شناخت. خب حالا وقت شناختن قهرمان است. صبح که سوار ماشین شدیم، انتظار چند ساعت مصاحبه و خاطره و نقد و ناگفته داشتیم. جای مصاحبه‌های یکی دو ساعته، گفتیم چند ساعت ضبط می‌کنیم. قهرمان ما را به بادرود می‌بَرد. از آن‌جا به دل کویر، از جاده‌ای که خودش در سینه‌ی آن کشیده است. راه شوسه و پرخاک است، می‌فهمم چرا ماشین سرحال نیست. از وسط کویر هم هشتاد کیلومتر طرف کوه‌هایی در افق می‌رویم تا برسیم به معدن بندنرگس. معدنِ علی‌رضا حیدری.»

«همیشه باور داشته‌ام که انسان‌ها نه در مسیرهای ساده و بی‌دردسر، که در ناهمواری‌ها و سختی‌های زندگیشان بزرگ می‌شوند. بعضی از آدم‌ها، پس از یک عمر زندگی، وقتی که از دنیا می‌روند انگار روی هوا قدم برداشته‌اند؛ هیچ جای پایی ازشان نمانده! و بعضی ردی از خود بر دنیا و انسان‌ها می‌گذارند. کسانی که می‌خواهند جای پایشان در دنیا بماند، باید زندگی کنند. زندگی یعنی همه‌ی سختی‌ها و ناهمواری‌ها، یعنی آسیب‌دیدن و ترمیم یافتن، باختن و بردن. باور دارم که برنده‌های دنیا بیشتر از همه شکست می‌خورند. کسانی که بارها و بارها و بارها به جنگ زندگی می‌روند تا در پس تمام شکست‌ها، بالاخره پیروز شوند. کسانی که ریسک می‌کنند، مرزها را می‌شکفاند و از چارچوب جامعه بیرون می‌زنند. راستش را بخواهید همیشه خواسته‌ام در دسته‌ی دوم باشم. تجربیات جدید را با همه‌ی سختی‌هایش به جان خریده و هر نقطه‌ای که متوقف شده‌ام، حس بیهودگی کرده‌ام. ترجیح می‌دهم شکست بخورم تا اصلا در نبردی نباشم.»

«تهران به دنیا آمدم، نزدیک دروازه دولاب؛ بین میدان بروجردی و شکوفه. شش ماهه بودم به کرج رفتیم. قرار نبود در کرج بمانیم، پدرم می‌خواست کاری انجام دهد و بعد ما را به تهران برگرداند. کاشی‌کاری، گچ‌کاری، پی‌ریزی، همه‌ی این‌ها را انجام می‌داد. آن روزها بازار ساخت‌وساز تهران خوب نبود، برای همین بیشتر برای کار به دبی و ابوظبی می‌رفت که درآمد خوبی هم داشت. از پدرم چیز زیادی یادم نیست. زود رفت، وقتی هم که بود، همه‌اش سرکار بود. می‌گفتند آدم عادلی است. اهل حرام و حلال بود،‌ نه نماز می‌خواند نه روزه می‌گرفت ولی سرش می‌رفت مال حرام نمی‌خورد و حق کسی را پایمال نمی‌کرد. به قول قدیمی‌ها لوطی بود، مرام داشت. پدرم بی‌سواد بود. اما از مادرم خواندن و نوشتن یاد گرفت. بعدها انگلیسی هم می‌خواند. علاقه‌ی زیادی به کتاب و مطالعه داشت. یادم می‌آید اولین کارنامه‌ی کلاس اول را که برایش آوردم، زیر کرسی نشسته و کتابی می‌خواند. برف سنگینی آمده بود. درسِ ما برایش اهمیت داشت و از نمره‌هایم خیلی هم ناراضی نشد. این آخرین تصویر واضحی است که از او در ذهنم است.»

دست‌نیافتنی یکی از خواندنی‌ترین بیوگرافی‌های ادبیات ورزشی دربارهٔ علی‌رضا حیدری قهرمان کُشتی آزاد ایران است. حیدری در این کتاب از دوران کودکی خود گفته است؛ دورانی که در آن پدرش را در سن کم بر اثر تصادف از دست داد و پس از آن کودکی سختی را گذراند. او در این کتاب نشان می‌دهد که چطور در تمام مراحل زندگی‌اش، با افراد بسیاری و البته با جامعه و مهم‌تر از همه با خودش کنار آمده است. همچنین در این کتاب با عمیق‌ترین و قابل‌تأمل‌ترین افکار این ورزشکار را می‌خوانید. این کتاب داستان زندگی مردی است که در تمام مسابقاتی که شرکت کرد توانست مدالی ارزنده به دست بیاورد اما دراصل در این کتاب از سختی‌های رسیدن به قهرمانی و مدال‌های مختلف، از افسردگی، از مشکلات و چالش‌های سخت زندگی‌اش گفت و زندگی غیرمعمول یک ورزشکار حرفه‌ای را به‌تصویر کشید.

• کتاب غلامرضا غلامرضا را کشت اثر مهدی میر محمدی و داستان زندگی این قهرمان است. این کتاب  روایتی خواندنی از حاشیه‌های زندگی غلامرضا تختی و مرگ او است؛  روایتی جامع که با تکیه بر اسناد، گفت‌وگوها و مصاحبه‌های دوستان و نزدیکان او ساخته شده است، روایتی که باید آن را بررسی همه‌جانبه زندگی یک اسطوره دانست.

• کتاب خادم کشتی ایران اثر حسین سبطی، گفت‌وگو با سید محمد خادم حقیقت‌زاده و به زندگی و تلاش‌های این چهرهٔ پیشکسوت در کُشتی می‌پردازد. او در المپیک رم و قهرمانی کشتی جهان ۱٩٦١ یوکوهاما را قضاوت کرد، در قهرمانی جهان یوکوهاما مدیریت تیم ملی کشتی آزاد ایران را بر عهده داشت که با نخستین قهرمانی جهان ایران همراه شد و در سه مرحله ریاست فدراسیون کشتی ایران را عهده دار بود.

• کتاب ببر مازندران کتاب دیگری از حسین سبطی، گفت‌وگو با امامعلی حبیبی است. امامعلی حبیبی کشتی‌گیر پیشکسوت و دارندهٔ نخستین نشان طلای بازی‌های المپیک برای ایران است. او علاوه بر کسب نشان طلای بازی‌های المپیک تابستانی ١٩٥٦، سه عنوان قهرمانی در رقابت‌های قهرمانی جهان، نشان طلای بازی‌های آسیایی ۱۹۵۸ و پنج عنوان قهرمانی در ایران را هم در کارنامهٔ ورزشی خود دارد.