غم نامه معماری ایران در گذر زمان (جیبی)

انتشارات امید سخن منتشر کرد:
قائم مقام فراهانی می گفت:
«دو چیز است که امروزه (در عهد قائم مقام) مظلوم افتاده است نخست گلستان سعدی که کتاب پیران است اما کودکان در مکتب می خوانند، دوم نخودچی کشمش که آجیل باب دندان اطفال است اما در جیب پیران فرسوده دندان یافت می شود».
بدون شک، اگر امروزه مرحوم قائم مقام، سر از بستر خاک بر می داشت و نظاره گر اوضاع معماری ایرانی می بود، سومین مظلوم تاریخ ایران را نیز همانا این حرفه شریف می خواند و مظلوم تر از معماری و شهرسازی، خود معماران بیدار و صاحب وجدان را مشاهده می کرد که چه سان اسيران زمانند و گرفتاران مكان.
در طول تاریخ، ایران، نام خیانت پیشگان و جانیان و دلقک ها و صاحبان رقاص خانه و پیاله فروشان ثبت صفحات تاریخ گشته است؛ اما از سازندگان بناهای شکوهمند و ماندگار – کاخ های هشت بهشت و تیسفون و تخت جمشید تا پل های شگفت آوری چون پل خواجو و الله وردی خان و ایوان مداین و قلعه بم - نامی برده نشده، و کسی نمی داند که این بناهای هوش ربا و تحسین برانگیز، به دست چه کسانی طرح ریزی و تحت نظارت کدام مهندس و معمار هنرمندی قامت برافراشته، و فخر بر زمین و زمان می فروشد و اعجاب در تماشاگران خود بر می انگیزد. هیچگاه نخواهیم دانست کاخ حیرت افزای دیوگس در هگمتانه را کدام دست نازنینی طراحی نموده، و کدام پنجه های بخون نشسته و پینه بسته ای دیوارهای آن را بر آورد، و درون هفت رنگ آن را به رنگهای سفید و سیاه و ارغوانی و سرخ و آبی و زرین و سیمین - زینت داده است؛ فقط آنچه از طریق هرودت ها و پلی بیوسها بما رسیده، (نه از طریق خود ایرانیان این است که کاخ های هفتگانه هگمتانه، بنام نخستین شهریار خاندان ماد «دیوگس» باز خوانده شده و وی را سازنده (سفارش دهنده) یا به عبارت درست تر: آن مجموعه دیدنی معرفی کرده اند، در حالی که بر ما يقين است که وی در برآوردن آن ایوان، نه مشتی خاک و نه کاسه ای گل و نه دانه خشتی جابجا کرده است، فقط شدادوار، پس از اتمام کار بنا، در بهشت معمار بر آورده و گدا ساخته خود آرام گرفته است.
فروشگاه اینترنتی 30بوک