حمله به سفسطه
نشر خوب منتشر کرد:
تقریباً محال است با کسی هم صحبت شوید و مجبور به دلیل آوردن نشوید. دیگران هم مدام برای شما دلیل می‌آورند. همهٔ ما محکوم به دلیل آوردن یا به قول نویسندهٔ این کتاب استدلال کردن هستیم. ارتباط اجتماعی بدون استدلال تقریباً غیرممکن است، درواقع حتی هنگام فکر کردن هم مشغول استدلال هستیم! یعنی سعی می‌کنیم دلیلی را به خود بقبولانیم یا نادرست‌بودن دلیلی را که فلان دوست، همکار، استاد دانشگاه، کارشناس، همسر یا یکی از اعضای خانواده به ما ارائه کرده به خود ثابت کنیم. استدلال کردن یک مهارت است و مثل هر مهارت دیگری باید آن را آموخت و تمرین کرد؛ اما بیشتر ما خود را از این مهارت اساسی بی‌نیاز می‌بینیم. بیشتر ما به توهم خطرناکی به نام «توهم منطقی بودن» مبتلا هستیم. اینجاست که برای خود و دیگران سفسطه می‌کنیم یا قربانی سفسطه‌های مختلف دیگران می‌شویم.
فروشگاه اینترنتی 30بوک
کتاب «حمله به سفسطه: استدلال‌ورزی بدون مغالطه» (Attacking Faulty Reasoning) نوشته‌ی تی. ادوارد دامر (T. Edward Damer)، راهنمایی جامع و عملی برای تشخیص و اجتناب از مغالطات در استدلال‌هاست.
دامر در این کتاب، با بررسی بیش از ۶۰ مغالطه‌ی رایج، به خوانندگان می‌آموزد چگونه استدلال‌های نادرست را شناسایی و از آنها اجتناب کنند. او با ارائه‌ی مثال‌های متعدد از حوزه‌های مختلف مانند سیاست، اخلاق، رسانه و تبلیغات، مفاهیم را به‌طور ملموس توضیح می‌دهد. همچنین، تمرین‌ها و تکالیفی در کتاب وجود دارد تا مهارت‌های استدلال‌ورزی خوانندگان تقویت شود.
ساختار کتاب
کتاب به دو بخش اصلی تقسیم شده است:
1. اصول استدلال‌ورزی صحیح
در این بخش، دامر پنج معیار کلیدی برای یک استدلال منطقی و درست را مطرح می‌کند:
- ساختار منطقی: استدلال باید به‌طور صحیح از مقدمات به نتیجه برسد.
- ارتباط مقدمات با نتیجه: دلایل ارائه‌شده باید مستقیماً به نتیجه، مربوط باشند.
- قابلیت قبول مقدمات: مقدمات استدلال باید مستند، قابل دفاع و مورد پذیرش باشند.
- کفایت دلایل: تعداد و قدرت دلایل باید برای نتیجه‌گیری کافی باشد.
- مقابله با نقدها و اعتراضات: استدلال باید توانایی دفع ایرادات منطقی را داشته باشد.
2. مغالطات و استدلال‌های نادرست
دامر در این بخش، بیش از ۶۰ نوع مغالطه‌ی منطقی را بررسی کرده و آنها را در دسته‌های مختلف قرار می‌دهد:
- مغالطات مربوط به ارتباط نادرست مقدمات با نتیجه: شامل مغالطاتی مانند «رها کردن مسئله‌ی اصلی» و «حمله‌ی شخصی»
- مغالطات مربوط به مقدمات غیرقابل‌قبول: مانند «توسل به قدرت» یا «التماس به احساسات.»
- مغالطات مربوط به کفایت دلایل: شامل «استدلال حلقوی» و «شیب لغزنده».
- مغالطات مربوط به فرار از نقد: مانند «مغالطه‌ی مرد پوشالی» که در آن شخص دیدگاه مخالف را تحریف و سپس به آن حمله می‌کند.
ویژگی‌های مهم کتاب
- زبان ساده و روان: دامر تلاش کرده مفاهیم پیچیده‌ی منطقی را به زبانی قابل‌فهم برای عموم توضیح دهد.
- مثال‌های متنوع: کتاب از مثال‌های روزمره، بحث‌های سیاسی، رسانه‌ای و علمی برای توضیح مغالطات استفاده می‌کند.
- کاربردی بودن: علاوه بر توضیح نظری، تمرین‌هایی برای خوانندگان ارائه شده تا مهارت تشخیص مغالطات را تقویت کنند.
- نقد تفکر عامه‌پسند و رسانه‌ها: دامر نشان می‌دهد که چگونه رسانه‌ها و سیاستمداران از مغالطات برای متقاعد کردن مخاطبان استفاده می‌کنند.
کتاب «حمله به سفسطه» مناسب چه کسانی است؟
این کتاب برای دانشجویان، پژوهشگران و تمامی علاقه‌مندان به بهبود توانایی‌های تفکر نقادانه و استدلال‌ورزی توصیه می‌شود. نثر روان و استفاده از طنز در بخش‌هایی از کتاب، مطالعه را لذت‌بخش و مفید می‌سازد.
درباره‌ی نویسنده
تی. ادوارد دامر (T. Edward Damer) فیلسوف و استاد منطق اهل آمریکا است که در زمینه‌ی استدلال‌ورزی، تفکر انتقادی و منطق غیرصوری تخصص دارد. او بیشتر به‌خاطر کتاب «حمله به سفسطه: استدلال‌ورزی بدون مغالطه» شناخته می‌شود که در آن به بررسی مغالطات منطقی و معیارهای یک استدلال درست می‌پردازد. دامر سال‌ها در دانشگاه اِموری و هنری تدریس کرد و تحقیقاتش تأثیر قابل‌توجهی بر آموزش تفکر منطقی داشت. آثار او، به‌ویژه در حوزه‌ی تحلیل مغالطات، راهنمای ارزشمندی برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به منطق و فلسفه محسوب می‌شود.
نتیجه‌گیری
«حمله به سفسطه» کتابی ضروری برای کسانی است که می‌خواهند مهارت استدلال‌ورزی خود را تقویت نموده، از مغالطات رایج دوری کنند و در بحث‌های علمی، اجتماعی و حتی روزمره با دقت بیشتری به تحلیل استدلال‌ها بپردازند. این اثر به‌ویژه برای دانشجویان، پژوهشگران، نویسندگان و فعالان حوزه‌های اجتماعی و سیاسی توصیه می‌شود.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
اولین معیار رفتاری این آیین‌نامه نوعی معیار عملیاتی است. معیار عملیاتی مشتمل است بر مجموعه ای از قواعد بنیادی که پایبندی به آنها، تقریباً در همه‌ی موارد، سبب حل موفقیت‌آمیز مسائل می‌شوند. در واقع این آیین‌نامه چیزی نیست جز صورت‌بندی شیوه‌هایی کارآمد و منطقی برای حل موارد مناقشه با تکیه بر شیوه‌ی رفتاری در این آیین‌نامه می‌توان اختلافات را مؤثرتر برطرف کرد و تصدیق داوری‌ها و بازبینی باورها معمولاً در چهارچوب همین اصول عملی می‌شود براساس یافته‌های تجربی پژوهشگران حوزه‌ی ارتباطات شفاهی، مباحثاتی که از این قواعد بنیادی پیروی می‌کنند از منظر اختلاف زدایی به مراتب موفق‌ترند از آنهایی که به این اصول پایبند نیستند. براساس تجربه شخصی‌ام در جایگاه استدلال‌گر می‌توانم بگویم آزمایش این اصول در کلاس‌های درس دانشگاهی من نتایج رضایت‌بخشی داشته است.
شاید بپسندید
