دختر سروان

دختر سروان از سایت گودریدز امتیاز 3.8 از 5 را دریافت کرده است.

دختر سروان از سایت آمازون امتیاز 4.1 از 5 را دریافت کرده است.

دختر سروان رمان تاریخی و رمانتیک ماندگاری اثر الکساندر پوشکین نویسندهٔ روس است. پوشکین  اولین‌بار در سال 1836 در شمارهٔ چهارم مجلهٔ ادبی Sovremennik این داستان را منتشر کرد. در واقع دختر سروان تنها رمانِ کامل این نویسنده محسوب می‌شود. پوشکین را یکی از نوابغ ادبی روسیه می‌دانند. دختر سروان سرگذشت شخصیتی است که زندگی‌اش با رویداد تاریخی قیام دهقانان روسی، به رهبری فردی به نام یِمیلیان پوگاچوف، پیوند خورده است. این قیام در دوران سلطنت کاترین دوم در روسیه اتفاق افتاده است. راوی و شخصیت اصلی رمان «دختر سروان» اشراف‌زاده‌ای به نام پیُوتر آندری‌یِویچ گرینیوف است که در زمان قیام پوگاچوف افسری هفده‌ساله بوده و حوادث در آن زمان برایش به‌نحوی رقم خورده که نقشی را در وقایع مرتبط با این قیام ایفا کرده است.

«زمان به هیچ‌عنوان از هیجانِ این داستان کم نکرده است، داستانی که با همهٔ تصادف‌های عاشقانه‌اش چیزی فراتر از یک ماجراجوییِ ساده است.» - نیویورک تایمز 

«آلکساندر پوشکین در کتاب دختر سروان وحشی‌گری و بی‌رحمی را به تصویر کشیده و در کنارش داستان عاشقانهٔ تأثیرگذاری را روایت کرده است.» - جاناتان میرسکی، اِسپکتر

«این کتابِ کلاسیک بسیار کامل و جادویی است و شما را محصور خود می‌کند... پوشکین چه بر سر ما آورده است... این کتاب شما را طلسم خواهد کرد.» - مارینا تسوتاوا

«یکی از ویژگی‌های درخشان دختر سروان این است که شما نمی‌دانید در حال خواندن چه روایتی هستید... عاشقانه؟ تاریخی؟  این کتاب از موضع روشنگری سیاسی نوشته شده و نویسنده در آن از تأثیر خارق‌العادهٔ خشونت و تعصب بر نژاد بشر می‌گوید.» - اِی.اِن ویلسون، دیلی تلگراف

«یکی از بزرگ‌ترین داستان‌های پوشکین و رمانی هیجان‌انگیز در مورد شورش پوگاچف همین کتاب است. همه باید آن را بخوانند.» - مایکل دیردا، واشنگتن پست

آلکساندر پوشکین در رمان دختر سروان یک قصۀ عاشقانه و رمانتیک را در متن وقایع تاریخی اواخر قرن هجدهم روسیه روایت می‌کند و این‌گونه داستان خیالی خود را با تاریخ پیوند می‌زند. این کتاب قصه‌ای جذاب، رمانتیک، تاریخی و پرماجرا است که مسائل و کشمکش‌هایی عاطفی و انسانی را در متن دورانی از تاریخ روسیه روایت می‌کند. پوشکین در این رمان سنت قدیمی حکایت‌پردازی را با ژانر رمان درمی‌آمیزد و یکی از شاهکارهای خواندنی ادبیات کلاسیک روسیه را خلق کرده است.

«من را از پنج‌سالگی سپردند دست ساویلیچ مهتر که به‌خاطر حسن سلوکش یک‌جورهایی عموی ما به‌حساب می‌آمد. تحت نظر ساویلیچ تا دوازده‌سالگی خواندن و نوشتن روسی را یاد گرفتم و می‌توانستم دربارهٔ خصلت‌های سگهای تازی اظهارنظر کنم. در این دوره بود که پدرجان، مسیو بُوپْرهٔ فرانسوی را به استخدامم گماشت. او را ـ به‌عنوان معلم سرخانه ـ همراه سفارش سالانهٔ آذوقهٔ شراب و روغن زیتون از مسکو درخواست داده‌بودند. ساویلیچ از آمدن مسیو حسابی دلخور شد و هی پیش خودش غرولند می‌کرد که: 
ـ حالا که شکرِ خدا بچه از آب‌وگل درآمده، برای چی پول اضافی خرج شود و مسیو استخدام کنند... آخر مگر خودیها چی‌شان کمتر بود؟ 
بُوپْره اوایل در وطنش آرایشگری می‌کرد. بعدها در پروس سرباز شده و دست‌ آخر هم به روسیه آمده بود تا اوچیتِل شود، درحالی‌که حتی معنی آن کلمه را هم درست نمی‌دانست. جوانی مهربان، اما بی‌نهایت سبکسر و بی‌بندوبار بود. ضعف اساسی او هم در علاقه‌ای بود که به جنس لطیف داشت. بارها به‌خاطر همین الطافش جوری کتک می‌خورد که شب‌وروز از درد ناله می‌کرد. به‌علاوه (به‌‌اصطلاح خودش)، با بطری خصومتی نداشت و این (به‌قول روس جماعت) یعنی که همیشه دوست داشت یک پیک اضافه‌تر بزند.»

«نوجوانیِ من به کفتربازی و جفتک‌چارکش با بچه‌محلهام گذشت. در این بین، پا به هفده‌سالگی گذاشتم و سرنوشتم دگرگون شد. یک روز پائیزی بود که مادرجان داشت در اتاق پذیرایی مربّای عسلی درست می‌کرد و من هم که آب از دهانم راه افتاده بود، به کفِ در جوش‌وخروش مربّا زل زده‌بودم. پدرجان کنار پنجره داشت سالنامهٔ درباری را که هرساله برایش می‌آوردند، مطالعه می‌کرد. این کتاب همیشه تأثیر عمیقی بر پدرم داشت: هرگز هم نمی‌شد که حتی وقتی دوباره آن را به‌دست می‌گرفت، بی‌رغبت تورقش کند و مطالعهٔ آن همیشه اضطراب قهرآلود عجیبی را در او برمی‌انگیخت. مادرجان هم که تمام این اخلاق و رفتارش را از بر بود، همیشه سعی می‌کرد آن کتاب شوم را ـ تا جایی که می‌شد ـ دور از دسترس او بگذارد و به این ترتیب گاهی ماهها پدرجان چشمش به سالنامهٔ درباری نمی‌افتاد. از طرفی، وقتی اتفاقی آن را پیدا می‌کرد، پیش می‌آمد که ساعتها از دستش نمی‌افتاد. بله، می‌گفتم، پدرجان داشت سالنامهٔ درباری را می‌خواند و گاهی اوقات هم شانه‌ای بالا می‌انداخت و بلندبلند تکرار می‌کرد: ـ چی؟ سپهبد!... طرفْ توی گروهان من گروهبانی بیشتر نبوده!... مفتخر به هر دو نشان شوالیهٔ روسیه!... هیِ‌هِی‌هِی، بفرما، هنوز چندصباحی نگذشته که ما... بالاخره پدرجان سالنامه را روی مبل انداخت و غرق افکاری شد که نوید خبر خوشی نمی‌داد.»

«پدرومادر دعای خیر کردند و پدرجان گفت: ـ خداحافظ پُیوتْر. تحت امر هر کسی که سوگند خوردی، وفادارانه خدمت کن؛ از بالادستیها اطلاعت کن؛ دنبال این نباشی که خودت را توی دلشان جا کنی؛ نه بیشتر از اوامر کاری کن؛ نه در اجرای امر بهانه‌جویی کن؛ و این مَثل را هم یادت باشد: چو رختی/کز آغازش عزت کنند/ شرافت/ ز نوباوگی پاس‌دار. مادرجان غرقه در اشک سفارش کرد مراقبت سلامتی‌ام باشم و به ساویلیچ هم سپرد حواسش حسابی جمع باشد. یک پوستین خرگوش و روی آن هم پالتوپوست روباه به من پوشانیدند. با ساویلیچ سوار کالسکه شدیم و درحالی‌که صورتم خیس اشک بود، راه افتادیم. همان‌شب رسیدیم به سیمْبیرْسک. در آنجا باید برای وسایلی که تهیه‌اش را به اسویلیچ سپرده‌بودند، یک‌روزی را توقف می‌کردیم. من در مهمانخانه ماندم و ساویلیچ از صبح رفت بازار. خوب که پای پنجره از زل‌زدن به آن کوچهٔ کثیف حوصله‌ام سر رفت، رفتم در اتاقهای مهمانخانه گشتی بزنم. از سالن بیلیارد که سردرآوردم، مرد قدبلند روب‌دوشامبر پوشیده‌ای را دیدم حدوداً سی‌ساله، با سبیل سیاه دراز و چوب بیلیاردی به دستش و پیپی هم لای دندانهاش.»

گرینیوفِ رمان «دختر سروان» یادداشت‌هایی دربارۀ قیام پوگاچوف و درگیری خودش با آن و مواجهه‌اش با پوگاچوف و ماجرای عاشقانه‌ای که در همان دوران برایش رخ داده نوشته و در این کتاب  ما درواقع در حال خواندن همین یادداشت‌ها هستیم و از طریق آن‌ها در جریان وقایع و آن‌چه بر شخصیت اصلی داستان رفته است قرار می‌گیریم. ماجرای رمان دختر سروان با رفتن راوی به سربازی آغاز می‌شود. گرچه مادر گرینیوف با رفتن او به خدمت سربازی موافق نیست اما پدرش نه‌تنها او را به سربازی می‌فرستد بلکه ترتیبی می‌دهد که گرینیوف خدمتش را در منطقه‌ای پرت و دورافتاده در شرق رودخانۀ ولگا و حاشیۀ دشت‌های قزاقستان بگذراند. او، حین رفتن به این منطقه، گرفتار کولاک می‌شود و راه را گم می‌کند. مردی مرموز گرینیوف را نجات می‌دهد و راهنمای او به‌جانب منطقۀ محل خدمتش می‌شود. این مرد همان پوگاچوف است که کمی بعد رهبر قیام دهقانان علیه حکومت روسیه می‌شود و این‌بار رو در روی گرینیوف قرار می‌گیرد. در رمان دختر سروان همچنین داستانی عاشقانه در جریان است که با وقایع تاریخی این رمان گره می‌خورد. ماجرا از این قرار است که گرینیوف در محل خدمتش به دختر یک سروان دل می‌بازد. عشق او به آن دختر اما به‌سادگی پیش نمی‌رود و حوادثی را پیش پای گرینیوف قرار می‌دهد و او را وامی‌دارد که با رقیب عشقی‌اش رویارو شود.

• کتاب دوبروفسکی اثر دیگری از الکساندر پوشکین، یک رمان ماجراجویانه و ملودرام دربارۀ ظلم و زورگویی و عواقب رنج‌بار آن برای انسانی نجیب‌زاده اما فقیر است که زیر بار ستم و تحقیر از جانب همسایۀ ثروتمند و قدرتمند خود نمی‌رود و زبان به تملق او نمی‌گشاید و این باعث تلخکامی‌اش می‌شود و زندگی پسر او را نیز با تلخکامی مواجه می‌کند.

• کتاب داستان‌های بلکین اثر دیگری از الکساندر پوشکین نویسندهٔ روسی است. پوشکین در این کتاب با پرهیز از قهرمانان و خیالپردازی‌های رمانیتک به سراغ زندگی روزمره رفته است و از امیدها، دلبستگی‌ها و رنج‌های مردم عادی نوشته است.