هنر سینما

کتابِ هنر سینما از سایت گودریدز امتیاز 4.1 از 5 را دریافت کرده است.

کتابِ هنر سینما از سایت آمازون امتیاز 4.4 از 5 را دریافت کرده است.

ریچیوتو کانودو، نظریه‌پرداز سینما و منتقد ادبی ایتالیایی بود که سینما را «هنر هفتم» معرفی کرد چرا که به عقیدۀ او سینما ترکیبی است از تمام هنرها. بنابراین می‌توان چنین گفت که فیلم زبان و زیبایی‌شناسی خودش را دارد. برای درک بهتر فیلم به عنوان هنر باید ابتدا بدانیم که این هنر چگونه به دست انسان خلق می‌شود. دیوید بوردول و همسرش کریستین تامسون کتاب هنر سینما را برای اولین بار در سال 1979 منتشر کردند تا علاقه‌مندان را با این هنرِ زیبا آشنا کنند. این کتاب پرفروش‌ترین و معتبرترین مقدمۀ تحلیل سینما محسوب می‌شود و نویسندگان قصد دارند با کتاب هنر سینما خواننده را با زیبایی‌شناسی فیلم آشنا کنند. این کتاب تبدیل به یکی از کتاب‌‌های مهم در زمینهٔ زیباشناسی فیلم شد و تا به امروز به هفت زبان زندهٔ دنیا ترجمه شده است.

کتابِ هنر سینما از سال 1979 تاکنون پرفروش‌ترین مقدمه برای تحلیل سینما بوده است. نویسندگان این کتاب با اتخاذ یک رویکرد مهارت محور و استفاده از طیف وسیعی از مثال‌ها از دوره‌ها و کشورهای مختلف، تلاش می‌کنند تا دانشجویان و علاقه‌مندان را با مجموعه‌ای از مهارت‌‌های تحلیلی در این زمینه آشنا کنند. کتابِ هنر سینما هم مناسب افرادی است که به طور تخصصی در زمینۀ فیلم‌سازی فعالیت دارند و هم کسانی که در حد دیدن چند فیلم به سینما علاقه‌مند شده‌اند. نویسندگان در کتاب هنر سینما به زبان ساده و جذاب به توضیح موضوعاتی چون حرفۀ تولید فیلم، اهمیت فرم فیلم، اصول ساختار روایی، طرح و داستان فیلم پرداخته‌اند و البته نقد و بررسی درست فیلم را نیز در این کتاب به خواننده آموزش می‌دهند.

«تماشای فیلم با دیدن تابلوی نقاشی، نمایش صحنه‌ای، یا حتی نمایش اسلاید فرق می‌کند. فیلم توهمی از حرکت تصاویر ارائه می‌دهد. چه چیزی این جلوه خاص، این حس «تصاویر متحرک» را خلق می‌کند؟ بر اینکه سینما وجود داشته باشد باید رشته‌ای از تصاویر در مقابل بیننده توسط مکانیزمی به نمایش درآید. این مکانیزم هر تصویر را برای مدت کوتاهی آشکار می‌کند و بین هر دو تصویر پشت سر هم فاصله‌ای از تاریکی قرار می‌دهد، اگر تسلسلی از تصاویر یک شیء که با یکدیگر جزئی اختلاف دارند در چنین شرایطی نشان داده شوند، فرایندهای فیزیولوژیکی و روانشناختی در بیننده توهمِ دیدن تصویرهای متحرک را خلق خواهد کرد. این فرایندها کدامند؟ از قرن نوزدهم به این سو نخستین آنها فرایند «دوام تصویر» بوده است، پدیده‌ای که از طریق آن هر تصویر پس از محو شدن منبع آن به مدت کسری از ثانیه روی شبکیه دوام می‌آورد. ولی این به تنهایی توضیح نمی‌دهد که چرا ما به جای اینکه سلسله‌ای از تصاویر ثابت را ببینیم، حرکت می‌بینیم. تحقیقات قرن بیستم نشان داده است که مسئله بسی پیچیده‌تر است. ما هنوز با قطعیت نمی‌دانیم چگونه توهم حرکت توسط سینما ایجاد می‌شود، ولی حداقل دو ویژگی دستگاه بینائی انسان در این کار دخیلند.»

«نخست، تصاویر باید بتوانند به صورت مسلسل نشان داده شوند. ممکن است این تصاویر روی کارتهایی باشند که به دنبال هم ردیف شده‌اند، مثل موتوسکوپ (تصویر ۱ـ۱)، و از مقابل چشم بیننده ورق بخورند تا توهم حرکت خلق شود. معمولتر از آن، نقش تصاویر بر روی نواری از یک ماده قابل انعطاف است. در اسباب‌بازی‌های نوری مثل زوتروپ تصاویر بر روی نواری از کاغذ قرار دارند (تصویر 1ـ2) ولی در سینما، چنانچه می‌دانیم، نواری از سلولوئید به عنوان پایهٔ تصاویر مسلسل که قاب خوانده می‌شود مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر قرار است تصاویر روی نوار فیلم قرار بگیرند، سینما معمولاً به سه دستگاه برای آفریدن و به‌نمایش درآوردن آن تصاویر نیازمند است. هر سه دستگاه اصول بنیادین مشترکی دارند: مکانیزمی که نحوهٔ رسیدن نور به فیلم را کنترل می‌کند، نوار فیلم را در هر بار یک قاب به جلو می‌برد و آن را در فواصل زمانی مناسب در معرض نور قرار می‌دهد.»

فیلم‌دیدن با دیدن یک تابلوی نقاشی، تئاتر یا اسلاید فرق دارد. طبق نظر نویسندگان «فیلم توهمی از حرکت تصاویر ارائه می‌دهد». نویسندگان کتاب هنر سینما را با این فرض نوشتند که خواننده تنها چند فیلم دیده و اطلاعات دیگری در مورد سینما و دانشی در مورد فیلم و فیلم‌سازی ندارد. نویسندگان با اتخاذ یک رویکرد مهارت محور که از فیلم‌های دوره‌ها و کشورهای مختلف جمع‌آوری کرده‌اند به مخاطبان کمک می‌کنند تا مجموعه‌ای اصلی از مهارت‌های تحلیلی‌شان را توسعه دهند. مخاطبان با مطالعۀ کتاب هنر سینما می‌توانند درک‌شان را از هر فیلمی توسعه دهند.  نویسندگان قصد دارند در این کتاب خوانندگان را با جنبۀ زیبایی‌شناسی فیلم آشنا کنند و به بررسی جنبه‌های هنری سینما بپردازند. دیوید بوردول و کریستین تامسون که در میان علاقه‌مندان سینما نام‌هایی آشنا و معتبر هستند بعد از بررسی چگونگی تولید فیلم و فرآيندها و روش‌ها و اصول آن، به اصول اساسی فرم فیلم‌ها و فرم‌هایی روایی و غیرروایی پرداخته‌اند. نویسندگان در کتاب هنر سینما خواننده را با چهار تکنیک بنادین فرم نیز آشنا می‌کنند.

مستندهای صنعتی، فیلم‌سازی آموزشی، تاریخ اجتماعی سینما یا تأثیر سینما همگی ابعاد مهمی از سینما هستند اما نویسندگان در این کتاب سعی کرده‌اند تا خصوصیات اساسی سینما را که در واقع پایه‌های اصلی هنر محسوب می‌شوند برجسته کنند. با این‌که تحلیل و توضیح تاریخ جامع سینما نیاز به کتابی کامل دارد اما نویسندگان از این فرصت استفاده کرده‌اند و در کتاب هنر سینما به خواننده تاریخ تحول سینما، مهم‌ترین دوره‌ها و جنبش‌های تاریخ سینما را توضیح داده‌اند. مثال‌های زیادی از فیلم‌سازان غیرغربی مثل چن کایگه و بسیاری دیگر در کتاب ذکر شده و تحلیل و نقد فیلم‌های مختلف مانند گاو خشمگین، بیگانگان و شکار اکتبر سرخ را نیز می‌توانید در این کتاب بخوانید.

با خواندن کتابِ هنر سینما یاد می‌گیرید که:
• عملکرد یک فیلم کامل چگونه است؟
• چگونه می‌توان فیلم را نقادانه تجزیه و تحلیل کرد.
• چگونه هنر سینما در طول تاریخ متحول شد

• یک / حرفهٔ تولید فیلم
• دو / اهمیت فرم فیلم
• سه / روایت به مثابه یک سیستم فرمال
• چهار / سیستمهای فرمال غیرروایی
• پنج / نما: میزانسن
• شش / نما: خصوصیات سینماتوگرافیک
• هفت / رابطهٔ نما با نما: تدوین
• هشت / صدا در سینما
• نه / سبک به مثابه یک سیستم فرمال: جمع‌بندی
• ده / نقد فیلم: تحلیلهای نمونه
• یازده / فرم فیلم و تاریخ سینما
• اصطلاحات
• فیلمهای دیگر
• پی‌نوشتها
• فهرست راهنما

• شناخت سینما اثر لوئیس جانتی استاد برجستهٔ انگلیسی در رشتهٔ فیلم است. او در این کتاب شما را با چیستی سینما و سازوکارش آشنا می‌کند و به شما نشان می‌دهد فیلم‌ها چطور به واسطهٔ شبکه‌ای واحد از تکنیک‌ها و نظام‌های زبانی با مخاطب ارتباط برقرار می‌کنند.

• سینمای اگزیستانسیالیستی اثر ویلیام سی پامرلو دانشیار گروه فلسفه آمریکایی است که در زمینهٔ فلسفهٔ فیلم و فلسفهٔ اجتماعی فعالیت می‌کند و تاکنون مقالات و کتاب‌های زیادی در این زمینه نوشته است. او در این کتاب رابطهٔ بین سینما و اگزیستانسیالیسم را بررسی کرده است و تحلیل‌های موضوعی مختلفی در مورد فلسفهٔ فیلم ارائه داده است.

فتاح محمدی مترجم کتاب هنر سینما در سال 1332 به دنیا آمد. از دیگر آثار ترجمه شده‌اش می‌توان به آیا مدرنیسم شکست خورده است؟، اشیای سرگردان، پدر، بازگشت به خانه، مفاهیم کلیدی در مطالعات سینمایی و صدا در سینما اشاره کرد.