توهمات جمعی

معرفی کتاب توهمات جمعی اثر تاد رُز

امتیاز در گودریدز: ☆ ☆ ☆ ☆ ☆

توهمات جمعی از سایت گودریدز امتیاز 4.1 از 5 را دریافت کرده است.

امتیاز در آمازون: ☆ ☆ ☆ ☆ ☆

توهمات جمعی از سایت آمازون امتیاز 4.5 از 5 را دریافت کرده است.

جوایزی که کتاب توهمات جمعی از آن خود کرده است:

• پرفروش‌ترین کتاب وال‌استریت ژورنال
• پرفروش‌ترین کتاب پابلیشرز ویکلی
• بهترین کتاب کسب‌وکار آمازون در سال 2022

معرفی کتاب توهمات جمعی:

توهمات جمعی (همرنگی، همدستی و دلایل تصمیمات نادرست) کتابی اثر تاد رُز نویسندهٔ تحسین‌شدهٔ وال‌استریت ژورنال و نویسندهٔ کتابِ موفق «اسب سیاه» است. این کتاب در سال 2022 منتشر شد و نویسنده با تکیه بر تحقیقات پیشرفتهٔ علوم اعصاب و روانشناسی اجتماعی در این کتاب از ایدهٔ سوگیری انطباق گفته است و به شما نشان می‌دهد چگونه جمع و نیاز به پذیرفته‌شدن در اجتماع یا گروه‌ها، بر تصمیم‌گیر‌ی‌ها و مفروضات ما تأثیر می‌گذارد و این‌که چگونه بسیاری از تفکرات ما از مفروضات نادرست ناشی می‌شود و چگونه این مفروضات، تصمیمات ما را به سمت بهترشدن یا بدترشدن سوق می‌دهند.

واکنش‌های جهانی به کتاب توهمات جمعی:

«تحلیلی روشنگرانه دربارهٔ این‌که چرا گروه‌ها به چیزهایی باور دارند که تک‌تک اعضای‌شان باور ندارند و این‌که چطور می‌توانیم با تفکر گروهی مقابله کنیم. تاد رز در این کتاب با تحقیقات علمی و داستان‌های واقعی به شما کمک می‌کند دربارهٔ فرضیه‌های سؤال برانگیزتان بازنگری کنید و باورهای نادرست‌تان را کنار بگذارید.» - آدام گرنت، نویسندهٔ کتاب دوباره فکر کن

«رُز در این کتاب از تمایل ما به اشتباه‌گرفتن اعتمادبه‌نفس با تخصص می‌گوید و راه‌هایی را برای رسیدن تشخیص این تمایلات مشخص کرده است و از مبنا قراردادن انتخاب‌ها براساس آنچه فکر می‌کنیم دیگران انتخاب می‌کنند و تصمیمات بد بر اثر تأثیر جمعی می‌گوید. کتابی چشم‌گشا و تأمل برانگیز که ما را تشویق می‌کند تا به خودمان خوب و دقیق نگاه کنیم.» - بوک‌لیست

«خوانندگان در این کتاب به ارزیابی تعصبات خود می‌پردازند که بیشتر ریشه‌دار شده‌اند و تقریباً نامرئی هستند اما ارزش بررسی دارند.» - نیویورک تایمز

چرا باید کتاب توهمات جمعی را بخوانیم؟

میل به انطباق یکی از نیرومندترین تمایلات در یک جامعه است. تاد رز معتقد است که ما انسان‌ها به طور مداوم برخلاف منافع خود عمل می‌کنیم، زیرا مغزمان باورهای دیگران را اشتباه درک می‌کند. مجموعه‌ای پیچیده از توهماتِ ناشی از تعصبِ انطباق، نحوه نگرش ما به جهان اطراف را تحریف می‌کنند. از کمبود دستمال توالت در زمان همه‌گیری کرونا گرفته تا کلیه‌هایی که به جای پیوند دور انداخته می‌شوند یا تفکیک نژادی و حضور زنان در سیاست. ما به طور معمول از دیگران کپی‌برداری می‌کنیم، در مورد آنچه باور داریم دروغ می‌گوییم، به قبایل و گروه‌های خود می‌چسبیم و سعی می‌کنیم دیگران را ساکت کنیم. کتاب توهمات جمعی با کمک تحقیقات علمی، به ما نشان می‌دهد که کجا اشتباه می‌کنیم و چگونه می‌توانیم در شکل‌گیری عقاید و ارزش‌گذاری حقیقت، درست عمل کنیم.

جملات درخشانی از کتاب توهمات جمعی:

«وقتی تیم مکِیب در 2009 با علائم نارسایی احتقانی قلب به بیمارستان نزدیک محل زندگی خود مراجعه کرد، پزشکان متوجه تجمع خطرناک مایع در اطراف قلب و ریه‌های او شدند. پنج سال قبل کریستینا، همسر تیم، یکی از کلیه‌های خود را اهدا کرده بود تا او بتواند به زندگی ادامه دهد. حالا ناگهان بدنش کلیه جدید را پس زده و قلبش دچار مشکل شده بود. پزشکان او را دیالیز کردند تا زنده بماند، درحالی‌که منتظر کلیه‌ی دیگری بود. بنابراین تیم منتظر ماند. او مردی قدبلند با موهای قهوه‌ای کوتاه، چشمان نافذ آبی روشن و چال چانه است. او لهجه‌ی نیویورکی غلیظی دارد. وقتی در اواسط سال‌های 2010 یک بازاریاب تلفنی وسط دیالیز با او تماس گرفت، درحالی‌که به‌سمت تلفن می‌رفت لبخند ملیحی زد. او ظاهراً «سفر دریایی رایگانی به باهاما» برده بود! قبل از بیماری‌اش، تیم دوست داشت بیرون برود و با پسر بزرگ‌ترش بیسبال، فوتبال و بسکتبال بازی کند: «به‌محض اینکه از سر کار برمی‌گشتم خانه، دائم با اون بیرون بودم، روز و شب.» اما سختش بود با پسر کوچک‌ترش این کارها را انجام دهد. تیم به آتلانتیک گفت: «من توان ندارم. اون‌ها نباید با شرایط من سروکله بزنن و من گاهی از این موضوع احساس بدی دارم.» در زمان دیالیز، کیفیت زندگی او فقط به «تزریقات» وابسته بود.»

«من و شما بیشتر از آنچه تصور می‌کنیم گرفتار این نوع تله می‌شویم. برای مثال، وقتی دیگران را می‌بینیم که از خرید خانه‌ای منصرف می‌شوند که برای ما خوب و مناسب است، تصور می‌کنیم مشکلی درباره‌ی خانه وجود دارد که نمی‌توانیم ببینیم: ارواح در اتاق زیر شیروانی، آب‌گرفتگی در زیرزمین یا برخی مشکلات جدی تعمیر و نگهداری. اگر در صف شست‌وشوی دست‌هایتان در سرویس بهداشتی عمومی هستید و به نظر می‌رسد هیچ‌کس از یکی از روشویی‌ها استفاده نمی‌کند، فکر می‌کنید مشکلی در لوله‌کشی وجود دارد. اگر بیکار باشید، هر چه مدت بیشتری بدون شغل بمانید، کمتر احتمال دارد شغل جدیدی پیدا کنید، چون کارفرمایان احتمالی با خود فکر می‌کنند چرا کارفرمای دیگری شما را استخدام نکرده است، حتماً مشکلی دارید. تله‌ی کپی‌برداری وقتی ما را اسیر خود می‌کند که خود را به دیگران معطوف می‌کنیم، چون باور نداریم خودمان اطلاعات محکم کافی داشته باشیم یا به قضاوت شخصی خودمان اعتماد نداریم. از آنجا‌که مغز ما ناخودآگاه به‌دنبال تأیید آن چیزی است که می‌بینیم، از افرادی که به نظر می‌رسد از ما دانش بهتری دارند سرنخ می‌گیرد، مخصوصاً زمانی که از خودمان مطمئن نیستیم. از آنجاکه هرگز نمی‌توانیم از درستی دیدگاه‌ها و دانش شخصی خودمان کاملاً مطمئن باشیم، اغلب با کپی‌برداری از رفتار دگیران شکاف‌ها را پر می‌کنیم.»

«بعدازظهری در آگست 2010 هواپیمای توروبوپراپ کوچکی بیست نفر، از جمله خلبان بریتانیایی و یک مهماندار، را به آسمان آبی و آفتابی کینشاسا، پایتخت جمهوری دموکراتیک کنگو، برد. این هواپیما در مسیر پرواز رفت‌وبرگشت معمولی خود به باندوندو بود، 260 کیلومتر دورتر، با توقف در مسیر. باز نزدیک‌شدن به فرودگاه باندوندو، مهماندار هواپیما متوجه صدای خش‌خشی در پشت اتاق مسافران شد و رفت تا نگاهی بیندازد. او یک کروکودیل زنده پیدا کرد که به او لبخند می‌زد. مهماندار وحشت‌زده به‌سمت کابین خلبان هجوم برد تا به خلبان اطلاع دهد. یکی از مسافران نگران، با دیدن ترس مهماندار، از جا پرید و با عجله به‌دنبال او به‌سمت جلوی هواپیما رفت. خلاصه، سایر مسافران نیز همین کار را کردند. وزن آن‌ها باعث بی‌ثباتی توربوپراپ شد و علی‌رغم تلاش‌های خلبان، هواپیما روی خانه‌ای در چند مایلی فرودگاه سقوط کرد. همه‌ی مسافران، به‌جز یک نفر که شاهد ماجرا بود، در این تصادف جان باختند. تازه کروکودیل هم زنده ماند! هر چند غم‌انگیز است، این داستان شبیه فیلم‌های مل بروکس به نظر می‌رسد. ما تعجب می‌‌کنیم چگونه مسافران آن هواپیما به این سرعت مجبور شدند به‌دنبال یک رهبر راه بیفتند. پاسخ اینجاست که چگونه اقدامات مشترک این‌قدر مسری‌اند.»

تحلیلی بر کتاب توهمات جمعی‌:

به زمانی فکر کنید که با فشار همسالان‌تان با موضوعی موافقت می‌کردید. شما احتمالاً درمقابل درخواست‌های گروه موافقت می‌کنید چون فقط می‌خواهید جایی در‌ آن گروه داشته باشید. اما آیا این رفتار درست به نظر می‌رسد؟ به گفتهٔ تاد رُز در کتاب توهمات جمعی، چنین توهماتی را می‌‌توان به عنوان سازه‌های اجتماعی فریبنده‌ای در نظر گرفت. چنین پدیده‌هایی زمانی رخ می‌دهند که اکثریت افراد در یک گروه با چیزی که واقعاً از آن حمایت نمی‌کنند، براساس این فرض اشتباه که با خواسته‌های اکثریت همسو است، همراه می‌شوند. در نتیجه، کل گروه‌ها ممکن است در فعالیت‌هایی شرکت کنند که تقریباً هیچ‌کس در گروه واقعاً آن‌ها را نمی‌خواهد. رُز از نمونه‌های تاریخی، سیاسی و زندگی روزمره استفاده می‌کند تا نشان دهد که چگونه توهمات جمعی می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر جامعه داشته باشند. او همچنین به بررسی عوامل روانشناختی و جامعه‌شناختی مانند اثبات اجتماعی، قطبی‌شدن گروهی و ناهماهنگی شناختی می‌پردازد که در شکل‌گیری توهمات جمعی نقش دارند. به عنوان مثال، رأی دهندگان تمایل دارند رأی خود را بر اساس انتخاب‌پذیری درک شدهٔ یک نامزد هماهنگ کنند نه ترجیح واقعی خودشان. این تعصب انطباق اغلب به ضرر نامزدی رنگین‌پوست و یا کاندیدای زن تمام می‌شود چون این توهم جمعی وجود دارد که احتمال انتخاب‌شدن مردان سفیدپوست بیشتر است. تاد رُز در این کتاب استدلال می‌کند که با درک چنین پدیده‌هایی، می‌توانیم از پتانسیل تفکر گروهی بیشتر آگاه شویم و برای اجتناب از آن گام برداریم.

فهرست مطالب کتاب توهمات جمعی

مقدمه: راز اِلم هالو
بخش یکم: تله‌های انطباق
فصل یکم: امپراتوران برهنه
فصل دوم: دروغ‌گفتن برای تعلق پیدا‌کردن
فصل سوم: صدای سکوت
بخش دوم: معضل اجتماعی
فصل چهارم: آفتاب‌پرست‌های کوچک
فصل پنجم: تعقیب ارواح
فصل ششم: سلطنت خطا
بخش سوم: بازیابی قدرتمان
فصل هفتم: فضیلت هم‌سویی
فصل هشتم: اعتماد به غریبه‌ها
فصل نهم: زندگی در سایه‌ی حقیقت

اگر از خواندن کتاب توهمات جمعی لذت بردید، از مطالعۀ کتاب‌های زیر نیز لذت خواهید برد:

• کتاب روانشناسی حماقت حاوی جستارهایی است به قلمِ جمعی از متخصصان علوم مختلف اعم از روان‌شناسان، روان‌پزشکان، استادان حوزة ارتباطات، عصب‌شناسان، متخصصان علوم‌شناختی، روان‌درمانگران و جز آن. این افراد می‌کوشند به پرسش‌هایی پیرامون جنبه‌های گوناگون حماقت (یا خصائل هم‌خانوادۀ آن از جمله: بلاهت، سفاهت، بی‌شعوری و...) پاسخ دهند.

• کتاب روانشناسی تصویر ذهنی اثر ماکسول مالتز جراح زیبایی و نویسندۀ آمریکایی است. دکتر مالتز به قدرت عظیم ذهن در شکل دادن به تصور ما از خود اعتقاد داشت و معتقد بود این تصویر در نهایت رفتارها و اعمال ما را هدایت می‌کند. او در کتاب روانشناسی تصویر ذهنی چنین استدلال می‌کند که این تصور ما از خویش است که توانایی ما را برای موفقیت یا شکست هدایت می‌کند و معتقد بود که با طرز فکر درست می‌توانیم به هر چیزی که در ذهن‌مان است دست پیدا کنیم.

• کتاب اسب سیاه حاصل همکاری نویسندۀ پرفروش تاد رز و  اُگی اُگاس متخصص در عصب‌شناسی است که  در سال 2018 منتشر شد. نویسندگان در کتاب اسب سیاه به مطالعۀ داستان زنان و مردانی پرداخته‌اند که هیچ‌کسی امیدی به آنها نداشت اما در زندگی به موفقیت چشمگیری رسیده‌اند. کتاب اسب سیاه داستان رسیدن به موفقیت و کامیابی است اما از مسیری کاملاً متفاوت از آنچه همه به ما می‌گویند. 

دربارۀ تاد رُز: نویسندهٔ کتاب توهمات جمعی