اثر هنری شدن (پالتویی)

اثر هنری شدن از سایت گودریدز امتیاز 3.7 از 5 را دریافت کرده است.

اثر هنری شدن از سایت آمازون امتیاز 4.3 از 5 را دریافت کرده است.

اثر هنری شدن نوشتهٔ بوریس گرویس چهرهٔ برجستهٔ حوزهٔ نقد هنر، نظریهٔ رسانه و فلسفه است. این کتاب در سال 2022 منتشر شد و با کاوش مفهوم «زیبایی‌شناسی» در روندِ تاریخی‌اش مرتبط است. نویسنده در این کتاب به دغدغه‌های انسان معاصر پرداخته است و با طرح این نکته درخشان که تاریخ مدرن، تاریخی از زیبایی‌شناسی‌ها است، شما را به تفکر دربارهٔ میل فزایندهٔ انسان به زیبا‌سازی و حافظت از‌ هر آنچه پیرامون اوست سوق می‌دهد.

«کتاب اثر هنری شدنِ بوریس گرویس با اصالت، هوشمندی، عملکرد و شفافیت متمایز می‌شود. هر کسی می‌تواند استدلال‌های او را بفهمد، به همین دلیل است که او به نظریه‌پرداز هنری کلیدی زمان ما تبدیل شده است.» - متیو جسی جکسون، دانشگاه شیکاگو

نویسنده در کتاب اثر هنری شدن این ایده را بررسی کرده است که چرا در جامعهٔ مدرن، افراد تلاش می‌کنند خود را به‌عنوان اثر هنری منحصربه‌فرد و خودساخته‌ای معرفی کنند. این کتاب استدلال می‌کند میل به زیبایی‌شناسی با میل به حفاظت و به‌ رسمیت شناختن در جهانی که به‌طور فزاینده‌ای تحت سلطهٔ فرهنگ و فناوری توده‌ای است، مرتبط است.

«فرهنگ ما اغلب فرهنگی نارسیسی یا خودشیفتگانه توصیف می‌شود. و نارسیسیسم یا خودشیفتگی را غالباً نوعی تمرکز تمام‌عیار بر خورد و بی‌علاقگی به دیگران و جامعه می‌دانند. با این حال، شخصیت اسطوره‌ای نارسیس به دنبال‌کردن امیال خود یا تعمق در بینش‌های درونی خود علاقه ندارد، بلکه به تصویری که به جهان ارائه می‌کند علاقه‌مند است. و تصویر بدن ما خارج از ماست. تصویر ما متعلق به دیگران است، متعلق به جامعه‌ای است که در آن زندگی می‌کنیم. نارسیس در لحظه‌ای که به درون برکه نگاه می‌کند، به جامعه می‌پیوندد و دیدگاه «سوبژکتیو» خود را کنار می‌گذارد ـ و برای نخستین‌بار از موضع بیرونی به خود می‌نگرد و خود را آن‌گونه می‌بیند که دیگران می‌بینندش. نارسیس مسحور تصویر خود می‌شود، مسحور تصویری «ابژکتیو» که محصول طبیعت است و به یک اندازه در دسترس همگان قرار دارد. نارسیسیسم یعنی درک بدن به صورت یک ابژه، به‌مثابه چیزی در جهان ـ مانند هر چیز دیگر. در دوره‌ی پسامذهبی و سکولار ما، انسان‌ها دیگر نه ظرف‌هایی آکنده از روح، عقل، یا نفس، بلکه بدن‌هایی زنده قلمداد می‌شوند. اما درباره‌ی بدن می‌توان دست‌کم به دو شیوه سخن گفت. بدن را می‌توان تنی زنده دانست که خودش را از طریق انواع مختلف میل نشان می‌دهد، از جمله گرسنگی، تشنگی، میل جنسی، «احساس کیهانی»، و غیره.»

«تصویر نارسیس در برکه صورتی ابتدایی از سِلفی است. نارسیس، که عضو اجتماع فرهنگی یونانی بود، مسلماً می‌دانست که در ذوق زیبایی‌شناختی یکسانی با یونانیان اشتراک دارد. ما نمی‌توانیم خودمان را دوست بداریم مگر آن‌که فرض کنیم جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم ما را دوست دارد. ولی آیا این بدان معناست که نارسیس مورد پسند جامعه‌ی یونانی و مورد پسند خودش بود چراکه این بدن خاص یا، به قول لاکان، این منِ خاص را داشت؟ به هیچ‌وجه. او مورد پسند بود چراکه زیبا بود. اما زیبابودن یک ویژگی خاص فردی یا حتی انسانی نیست. زیبایی امری است فراانسانی. تصادفی نیست که نارسیس بعد از مرگ، دوباره به شکل گلی متولد شد. گل، در مقایسه با بدن انسان، ساختار شیمیایی و زیست‌شناختی متفاوتی دارد. تنها ویژگی مشترکی که به ما امکان می‌دهد نارسیس را با گل مقایسه کنیم این است که هر دو زیبا هستند. و زیبابودن یعنی فرمی خالص بودن، یعنی مظنون‌نبودن از این حیث که فضایی تاریک و ناپیدا در پس این فرم وجود داشته باشد ـ یعنی نداشتن هیچ‌گونه من. درواقع، بدن انسان‌ها به کار تشخیص و تعیین هویت انسان‌ها در فضای عمومی می‌آید، و همچنین پوشش و حفاظی است برای «عالم درونی» امیال، افکار و برنامه‌های آن‌ها در مقابل نگاه دیگران.»

«در سنت مسیحی، این عمل تهی‌کردن خود را کنوسیس می‌نامند. تصویر کامل کنوسیس تصویر مسیح بر صلیب است. این‌جا مسیح به تصویری خالص بدل می‌شود چراکه ما باور داریم او خود را از همه‌ی امیال و منافع «شخصی» تهی ساخته است. حال، چگونه می‌توانیم میان مسیح و نارسیس فرق بگذاریم؟ چگونه می‌توانیم میان فداکاری تحت لوای اجتماعی‌سازی تام خود و فداکاری تحت لوای رساندن خود به مقام خدایی فرق بگذاریم؟ نگاه بشری قادر به مشاهده‌ی این تفاوت نیست ـ این‌ کار تنها از نگاه الهی برمی‌آید. اما اگر خدا مرده باشد، تنها میل به برانگیختن تحسین دیگران و جامعه باقی می‌ماند. مسیح و نارسیس هر دو ابرستاره شدند. در گذشته وقتی از دیگری سخن گفته‌ایم، منظورمان خدا یا شاید شیطان بوده است چراکه آنان قابلیتی داشتند برای آن‌که از خلال بدن ما به درون‌مان بنگرند و نفس‌مان را برحق یا گناهکار تشخیص دهند. اما اینک دیگری به دیگران بدل شده است ـ به جامعه‌ای که تنها بدن ما را می‌بیند و نفس‌مان را مشاهده نمی‌کند. رویکرد اِتیک ]یا اخلاقی[ جای خود را به رویکرد زیبایی‌شناختی و اروتیک داده است. جامعه به نفس ما اهمیت نمی‌دهد، بلکه تصویر عمومی ما برایش اهمیت دارد. تمدن ما در واقع تمدنی نارسیسی است چراکه تنها برای کنوسیس تحت‌لوای تصویر عمومی ـ تحت لوای تأیید و تحسین عمومی ـ ارزش قائل است.»

اثر هنری شدن (نظریهٔ ردوکس) به مفهوم و گفتمان پیرامون اشیاء و تجربیات روزمره به هنر از طریق تفاسیر و روش‌شناسی نوآورانه اشاره دارد. این ایده اغلب در تئوری هنر معاصر مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ جایی که مرزهای بین هنر و زندگی محو می‌شود و عمل‌آفرینش بر مفاهیم سنتی آثار تمام‌شده تأکید می‌کند. مفهوم «شدن» در این زمینه اغلب با فیلسوفانی مانند ژیل دلوز و فیلکس گواتاری مرتبط است که مضامین ریزوماتیک، کثرت و ماهیت سیال هویت و خلقت را بررسی می‌کنند. ایده‌های آن‌ها نشان می‌دهد که هنر یک موجودی ایستا نیست، بلکه فرآیند حالتی از تبدیل‌شدن است که با بینندگان، زمینه‌ها و محیط‌ در تعامل است. «نظریهٔ ردوکس» به بازنگری یا زمینه‌سازی مجدد چارچوب‌های نظری قبلی اشاره می‌کند که نشان‌دهندهٔ تحویلی در اندیشه است و مسائل و حساسیت‌های معاصر را منعکس می‌کند. این مسئله شامل بررسی مجدد نقش هنر در جامعه، مادی‌بودن آن و مکانیسم‌های تفسیر می‌باشد. به‌طور کلی، ایدهٔ تبدیل‌شدن به یک اثر هنری در این کتاب به گفت‌وگوی پویا در گفتمان هنری برمی‌گردد و براهمیت فرآیندها، ادراکات و روابطی که هنر را فراتر از تعاریف مرسوم عینیت می‌بخشد، تأکید می‌کند.

• کتاب امرِ نو  اثر دیگری از بوریس گرویس منتقد و فیلسوف است. او در این کتاب نگاهی به اقتصاد ارزیابی و مبادله‌ای داشته است که نیروی محرک پایگاه‌های اصلی مدرن یعنی بازار روشنفکری و بایگانی هستند. 

• کتاب هنر در آگورای معاصر اثر دیگری از بوریس گرویس منتقد و فیلسوف آلمانی است. او در جستارهای این کتاب به دنبال گریز  از تلقی‌های زیبایی‌شناسانه و جامعه‌‌شناسانه‌ی تثبیت‌شده درباره‌ٔ هنر است ــ که همواره موضع تماشاگر و مصرف‌کننده را می‌گیرند. او در عوض هنر را از موضع تولیدکننده ملاحظه کرده است؛ تولیدکننده‌ای که نمی‌پرسد هنر شبیه چیست یا منشأ آن کجاست، بلکه می‌پرسد چرا هنر در درجه‌ٔ اول وجود دارد. 

• کتاب هنر تام استالینی اثر دیگری از بوریس گرویس منتقد و فیلسوف آلمانی است. او در این کتاب به باستان‌شناسی فرهنگی در اقلیمی مشخص می‌پردازد تا توجهٔ‌ خواننده را به اهداف زیبایی‌شناختی بنیانگذاران کمونیسم شوروی جلب کند چون هنرمندان و نظریه‌پردازان تمامیت‌طلب اتحاد جماهیر شوروی، همچون سایر مدرنیست‌ها در نقاط دیگر، آرزومند هنری بودند که بتواند جهان را دگرگون کند، نه این که صرفا آن را به تصویر در آورد.