شورش تک نفره

شورش تک نفره از سایت گودریدز امتیاز ۴.۲ از ۵ را دریافت کرده است.

شورش تک نفره از سایت آمازون امتیاز ۴ از ۵ را دریافت کرده است.

شورش تک نفره رمانی از میروسلاو کرلژا است که در سال ۱۹۳۸ منتشر شد. این تنها رمان کرلژا است که به صورت اول شخص روایت شده است. او این کتاب را تحت تأثیر یکی از آثار جانکو پولیتس کاموف نویسنده و شاعر اهل کروات نوشت که بین سال‌های ۱۹۰۶ تا ۱۹۱۰ نوشته شده بود. میروسلاو کرلژا در طول زندگی حرفه‌ای طولانی خود علیه بسیاری از اشکال استبداد مبارزه کرد و قهرمان این رمانش یک وکیل میانسال است که زندگی و حرفهٔ او بسیار قابل احترام و خودش نیز شخصی محترم بوده است. تا این‌که یک روز عصر با حضور در مجلس نخبگان او ناخواسته تفکرش را صادقانه بیان می‌کند و از این لحظه است که زندگی‌اش تبدیل به جهنم مطلق می‌شود. 

این رمان برای اولین‌بار در زاگرب منتشر شد و پس از انتشار آن تعدادی از منتقدان به دلیل برابری‌‌دادن این اثر به کمونیسم (در شکل استالینیستی آن) با روش‌های فاشیستی و عدم ارائهٔ یک جهان‌بینی واقعی آن را محکوم کردند. با این‌حال منتقدان ملی‌گرا به شدت این رمان را تحسین کردند.

«شورش تک نفره یکی از رمان‌های بزرگ اروپایی نیمهٔ اول قرن بیستم است و مضامین کرلژا* جدیت او، اعتراض او به عادی بودن توهم و ظلم، به سختی می‌تواند به پایان قرن مرتبط باشد.» - سوزان سونتاگ 

«کرلژا یه عنوان یک ناظر زیرک از انسان به عنوان حیوانی اجتماعی نام بُرده است و سبک خشم‌آلود و طعنه‌آمیز او کاملاً با سنت طنز بوروکراتیک اروپای شرقی که افرادی مانند کافکا، کارل کاپک و یاروسلاو هاسک به کار برده‌اند مطابقت دارد.» - پابلیشرز ویکلی

«کتاب شورش تک نفره از کرلژا یکی از برجسته‌ترین و ژرف‌ترین نویسندگان ادبیات اروپا است.» - ساتردِی ریویو

«چیز عجیب در مورد این رمان این است که با وجود همهٔ محدودیت‌ها و تعلیمات بالکان، در ذهن مانند پرتقالی خالکوبی‌شده به نظر می‌رسد و همیشه لحن طنز آن در ذهن خواننده از نظر تجربی واضح باقی می‌ماند.» - پُل وست، بوستون فینیکس

کتاب شورش تک نفره کاوشی عمیق از طبیعت انسان و فشارهای اجتماعی است. این رمان به مرز شکنندهٔ بین عقل و جنون پرداخته است و از طریق اظهارات صادقانه اما ناخواستهٔ قهرمان داستان، ریاکاری و حماقت نخبگان یک جامعه را به‌طرز ماهرانه‌ای آشکار می‌کند. روایت این کتاب هم جذاب و هم بسیار تأمل‌برانگیز است. کرلژا به عنوان یک شخصیت برجسته در ادبیات کرواسی، دیدگاه منحصربه‌فردی در مورد فضای اجتماعی و سیاسی کرواسی در اوایل قرن بیستم ارائه کرده است و در این کتاب به موضوعاتی مانند حقیقت، صداقت و مبارزه با استبداد پرداخته است که به‌طور جهانی مرتبط و تأثیرگذار باقی مانده است. خواندن این رمان تفکر برانگیز را از دست ندهید.

«شب‌ها در خلوت تنهایی، نمی‌توانم برای دغدغهٔ مدامم دربارهٔ حماقت بشر توجیهی منطقی بتراشم. چه کارِ خدا باشد، چه نباشد، اهمیت موضوع سر جای خود است. قرن‌ها می‌گذرد تا حماقتی جای خود را به حماقت دیگر بدهد. اما حماقت همچون نور اختری خاموش هرگز از رسیدن به مقصد باز نایستاده است. مأموریت حماقت، با تمام ظواهر، عام و جهان‌شمول است. حماقت همچون نیروی جاذبه و نور و آب بر همهٔ کائنات جاری و ساری است. حماقت خودشیفته است و این خودشیفتگی را پایانی نیست. مدام به هیئت تشخص، حرفه‌ها، عناوین و رتبه‌ها درمی‌آید. سینهٔ حماقت عین عالی‌جناب شهردار مزین به طلاست. طلا چنان جلنگ‌جلنگ می‌کند که انگار مجمر می‌گردانند. حماقتْ کلاه سیلندر بر سر فرهیخته‌اش می‌گذارد و از وقتی کلاه‌دار شد، از نزدیک زیرنظرش دارم. در حقیقت هم این افتخار را داشته‌ام و هم این اقبال را که تمام عمر حقیر و ناچیزم را، همچون کمترین عضو طبقهٔ متوسط که از خاکساری نادیدنی است، در میان کلاه‌داران بگذرانم.»

«مرد کلاه‌دارِ ما در شورش علیه «حمل‌ونقل موتوری» می‌شنود دیوارهای خانه‌اش ترک برداشته، سقف بالای سرش می‌لرزد و شیشه‌های بوفهٔ خانه‌اش تلق‌وتلوق می‌کند؛ او با علف نظر به فتوت و جوانمردی‌اش به واقعیت معاصر معترض است؛ هنوز در قاب طلایی نقش برجستهٔ کهنه و منسوخ به سر می‌برد که در آن‌ها سلحشوران جوشن‌پوش در مسابقات با چند اژدها می‌جنگیدند. حالا وارد این چشم‌انداز قاب طلایی ساختهٔ اوشوو بکوش برای این مرد توضیح بدهی منطق بورژوایی‌اش چقدر سست بنیاد است، و او در پاسخ چه خواهد گفت؟ یا از نظر اخلاقی فاسد شده‌ای، یا برای نیروهای بیگانه کار می‌کنی که در صدد تخریب تمدن ما هستند، یا در بهترین حالت، عقلت پارسنگ برمی‌دارد. من سال‌های سال عملاً کور و کر، پنهان و پس‌کشیده در درون خود عین حلزونی، نرم‌تنی کامل در این باغ‌وحش بوگندوی دنیا به سر برده‌ام. سال‌های آزگار در حماقت بشر غور کرده‌ام. کمابیش پی‌ برده‌ام چگونه نیروی درونی مبهمی پشت اعمال بشر پدیدار می‌شود که مانع حرکت هر فرد می‌شود و جلوی زندگی سرراست و کامل مردم را می‌گیرد، نیرویی خطرناک که ایشان را می‌فرساید و مسموم می‌کند.»

«در شهر کوچک ما، مثل همهٔ شهرهای دورافتاده که می‌‌خواهند نقش مراکز بزرگ‌تر را ایفا کنند و پا از گلیم خود فراتر می‌گذارند، بازار شایعه و تهمت داغ بود. اما تا آنجا که می‌دانم تا پنجاه‌ودوسالگی هیچ‌کس پشت سرم بدگویی نکرد یا حرف مغرضانه‌ای نزد. درواقع من گمنام بودم، نه در معرض دید؛ و چنان محتاط بودم که کمتر کسی متوجه وجودم می‌شد. هیچ‌کس مدعی نشد که چیزی دزدیده باشم: مثلاً قاشقی نقره‌ای کش رفته باشم یا گنجه‌ای را غارت کرده باشم. هیچ‌کس ادعا نکرد چیزی را خورده باشم که مال کس دیگری بوده، یا با پامال کردن دیگری به مقام و منصب بالاتر و نان‌وآب‌دارتر رسیده باشم. در سرایت حماقت مضحک محلی هرگز کسی نامم را به زشتی نبرد. کمتر کسی هم از بیماری مقاربتی که در اوان جوانی به آن مبتلا شدم خبردار بود. جز این، در ابتدای زندگی من چیزی وجود نداشت. حتی اگر از چنین ماجرای شرم‌آوری سر درمی‌آورند، موضوع چندان مهمی نبود که بتوانند علیه شهروند محبوب و کمابیش محترم به کار برند که کلاه سیلندر بر سر می‌گذارد، موقعیت ممتاز و زنی ثروتمند دارد، مالک چند خانه در خیابان‌های اصلی و خانهٔ ییلاقی خود است و در بانک‌های معتبر مرکز شهر حساب جاری دارد.»

حوادث رمان شورش تک نفره در قالب یک راوی اول شخص و بدون نام روایت می‌شود و در زاگرب اتفاق می‌افتد و سقوط وکیلی را دنبال می‌کند که قبلاً زندگی یکنواختی داشته است. او پس از شرکت در یک مهمانی که افراد بسیار مهم و متشخصی در آن شرکت کرده بودند، از ژنرال بعد از تعریف حکایتی به شدت انتقاد می‌کند. ژنرال با افتخار تعریف می‌کند که بیست سال پیش چهار کارگر شورشی را به چوب بسته و آن‌ها را با شلیک گلوله از پشت سر مثل سگ کشته است. او صادقانه افکارش را به زبان آورده است اما اطرافیان نیز به حرف‌ها و انتقادهای او حمله می‌کنند و درنهایت به دلیل تهمت به دادگاه کشیده می‌شود و به زندان می‌افتد.

• کتاب آفتابگردان‌های کور اثر آلبرتو مندرس نویسندهٔ اسپانیایی است. این کتاب ۴ داستان مختلف دارد که نویسنده در این داستان‌ها ‌به بررسی عواقب جنگ داخلی اسپانیا و تأثیر آن بر زندگی افراد می‌پردازد. او در این اثر به تنش‌های اجتماعی و سیاسی آن دوران و زوایای مختلف انسانیت و تنهایی در مواجهه با بحران‌ها توجه خاصی نشان داده است. این کتاب کاوشی عمیق در تجربهٔ انسان در طول دوره‌ای پرفراز و نشیب در تاریخ یعنی جنگ داخلی اسپانیا است. 

• کتاب خاطرات جنگ خوک اثر آدولفو بیوئی‌کاسارس نویسندهٔ آرژانتینی است. این کتاب حکایتی از جنگ میان نسل‌های پیر و جوان است. وقایع این رمان در حومهٔ پالرمو، در شهر بوئنوس‌آیرس رخ می‌دهند و قهرمانِ آن فردی بازنشسته است که یک روز از خواب بیدار شده و متوجه می‌شود که جوانان تصمیم گرفته‌اند به افراد پیر حمله کرده و جانِ آن‌ها را بگیرند. نویسنده در این رمانِ تأمل‌برانگیز به مضامینی همچون قدرت، ظلم، اخلاق و پوچ‌بودن شرایط انسانی پرداخته است.