پیرمرد و دریا

پیر مرد و دریا 

پیر مرد و دریا نوشتۀ ارنست همینگوی نویسندۀ برجستۀ آمریکایی است. پیر مرد و دریا رمانی کوتاه و از بهترین کتاب‌های این نویسنده است. ارنست همینگوی این رمان کوتاه را در سال 1951 و در کایوبلانکو (کوبا) نوشت و یک سال بعد این رمان در آمریکا منتشر شد و نوعی انقلاب در زمینۀ داستان‌نویسی به وجود آورد. این آخرین اثر اصلی داستانی همینگوی بود که در زمان حیاتش منتشر شد. این رمان کوتاه در واقع یکی از مشهورترین آثار همینگوی است و داستانش دربارۀ ماهیگیر کوبایی سالخورده‌ای است که با یک ماهی غول‌پیکر در گلف استریم و دور از سواحل کوبا درگیر می‌شود تا قدرت، انعطاف‌پذیری، تخصص و پشتکاری فراتر از توانایی‌های طبیعی‌اش را به بوتۀ آزمایش بگذارد. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با اثر مشهور ارنست همینگوی، پیر مرد و دریا آشنا شوید.

معرفی کتاب پیر مرد و دریا اثر ارنست همینگوی

رمان پیر مرد و دریا اثر ارنست همینگوی با ترجمۀ نجف دریابندی یکی از مشهورترین رمان‌های کوتاه است. از همان پاراگراف اول، سانتیاگو، قهرمان داستان، به عنوان کسی نشان داده می‌شود که در مبارزه شکست خورده است. او هشتاد و چهار روز است که صیدی نداشته است اما در هر قدمش سعی می‌کند با شکست مبارزه کند. تصمیم می‌گیرد فراتر از ماهیگیران دیگر در دریا به پیش برود جایی که بزرگ‌ترین ماهی احتمالاً آن‌جا هستند. بالاخره یک ماهی غول‌پیکر به دامش می‌افتد و بعد از سه روز مبارزۀ وحشیانه رکورد هشتاد و چند روزه‌اش را می‌شکند و با این‌که می‌داند نبرد بی‌فایده است سعی می‌کند جلوی کوسه‌ها را بگیرد تا طعمه‌اش را ندزدند. از آن‌جایی که مبارزۀ سانتیاگو در برابر موجودات دریاست برخی خوانندگان این داستان را به عنوان وقایع نبرد انسان با جهان طبیعی می‌بینند. اما پیر مرد و دریا به طور دقیق‌تر داستان جایگاه واقعی انسان در طبیعت است. 

سانتیاگو ویژگی‌هایی مثل غرور، افتخار و شجاعت را نشان می‌دهد و تابع یک قانون ابدی‌ست: یا باید بکشد یا کشته شود. جهان پُر از شکارچیان است و هیچ موجود زنده‌ای نمی‌تواند از مبارزۀ اجتناب‌ناپذیری که منجر به مرگش می‌شود فرار کند. سانتیاگو طبق مشاهدات خودش زندگی می‌کند: «انسان برای شکست آفریده نشده است... شاید بشود یک انسان را نابود کرد اما نمی‌توان شکستش داد.» همینگوی جهان را این‌گونه به تصویر می‌کشد که مرگ اجتناب‌ناپذیر است اما بهترین انسان‌ها (و حیوانات) با این وجود حاضر نیستند تسلیم قدرت جهان شوند. بر همین اساس است که انسان و ماهی در پیر مرد و دریا تا سرحد مرگ مبارزه می‌کنند.

خلاصۀ داستان

روزگاری پیرمردی بود تنها در قایقش، که میان گلف استریم ماهی‌گیری می‌کرد. حرکاتی به کهنسالی جهان، ثبت شده در زبانی که می‌خواهد زبان همۀ زمان‌های گذشته و آینده باشد؛ «قصه» هرگز این لحن را کنار نخواهد گذاشت. نام پیرمرد سانتیاگو است. هفته‌هاست که حتی یک ماهی نیامده است که به طعمۀ قلاب‌های او دهن بزند ولی او ناامید نمی‌شود و برای بار هشتاد و پنجم راه دریا را در پیش می‌گیرد. وقت سحر به میان آب می‌رسد؛ وقت ظهر، ماهی بزرگی به قلاب می‌اندازد. نزاع شدیدی در می‌گیرد زیرا ماهی در اعماق حرکت می‌کند و قایق را به دنبال خود می‌کشد. ساعت‌ها می‌گذرد و شب می‌آید ولی هیچ‌چیز این حرکت را که در طی آن دو حریف نهایت توانایی خود را منصۀ ظهور می‌رسانند متوقف نمی‌کند.

آن‌ها دشمن یکدیگر نیستند اما کشتن و کشته‌شدن جزو نظم طبیعیِ جهانِ دریاست. ماهی‌گیر پیر زمزمه می‌کند: «ای ماهی، من دوستت دارم و احترامت می‌گذارم، خیلی احترامت می‌گذارم ولی تو را خواهم کشت». نصف روز دیگر سپری می‌شود بی‌آنکه نتیجۀ قاطعی گرفته شود و سانتیاگو نسبت به این ماهی که همچنان ناپیداست و دست‌های او را خون‌آلود کرده و مجبورش ساخته است که اراده‌اش را همواره بیدار نگه دارد احساس ستایش می‌کند. صبح روز سوم، ماهی سیمین فام سرانجام خط‌های ارغوانی پوست خود را بر سطح دریا نشان می‌دهد و پیرمرد می‌داند که شایستۀ این توفیق خواهد شد، توفیق صید جانوری افسانه‌ای مانند شیران که گاهی در خواب‌های او پدیدار می‌شوند. در این‌جا همه چیز حقا می‌بایست با آواز پیروزی پایان گیرد اما پیروزی برای انسان آغاز مبارزۀ دیگری است. کوسه‌ها به بوی خون ماهی جلب می‌شوند، نزدیک قایق می‌آیند و شروع به بلعیدن گوشت ماهیِ مغلوب می‌کنند. سانتیاگو می‌داند که صیدش را نخواهد توانست نجات دهد ولی با این همه سرتاسر شب از آن دفاع می‌کند تا بر اثر خستگی از حال می‌رود. از این ماهی شاهوار چیزی باقی نمی‌ماند جز یک «استخوان دراز سفید که در دست امواج بالا می‌رفت و پایین می‌آمد و تکان می‌خورد». با این وصف آن‌چه پیرمرد به ساحل می‌آورد تصویر شکستش نیست. و چون زیر بار شکست نرفته، جامعه را برای همیشه غنی کرده است و پیر و جوان که منتظر آمدن او بودند اکنون می‌دانند که چرا او را تحسین خواهند کرد؛ او را که در تنهایی توانسته است رنج‌ها و امیدهای آن‌ها را به صورت نمونه و سرمشق در آورد. در این کتاب سمبل‌ها آشکارتر از آن است که ضعف شمرده نشود؛ توفیق این کتاب در زیبایی ادبی سبک آن است و همین است تنها امیدِ ماندگار شدنش.

دربارۀ نویسندۀ کتاب پیر مرد و دریا

دربارۀ مترجم کتاب پیر مرد و دریا

مضامین اساسی کتاب پیر مرد و دریا

استقامت
استقامت و پشتکار موضوع اصلی رمان است. با وجود کهولت سن سانتیاگو برای مبارزه با ماهی غول‌پیکر آماده می‌شود و در نهایت موفق به گرفتن ماهی می‌شود. مهم‌تر از همه، او که امکان موفقیت کمی جلوی کوسه‌ها دارد باز هم استقامت نشان می‌دهد و سعی می‌کند ماهی‌اش را از دست آنان رها کند و دست از مبارزه برنمی‌دارد.

رنج
داستان پیر مرد و دریا همچنین رنج‌هایی را نشان می‌دهد که یک مرد می‌تواند تحمل کند. سانتیاگو توانست سه روز و سه شب خودش را بیدار نگه دارد و به مبارزه با ماهی غول‌پیکر ادامه دهد. او ثابت کرد که برای آن جایزۀ بزرگ حاضر است بدون پشیمانی رنج بکشد. رنج‌های سانتیاگو قدرت استقامت و سرسختی‌اش را نشان می‌دهد برای همین این هم یکی از مضامین اصلی رمان است.

امتیازات

کتاب پیر مرد و دریا از سایت گودریدز و با رأی 956،566 نفر، امتیاز 3.8 از 5 دریافت کرده است. همچنین پیر مرد و دریا از سایت آمازون امتیاز 4.6 از 5 را به دست آورده است.

جوایز کسب شده

در سال 1953، رمان پیر مرد و دریا برندۀ جایزۀ پولیتزر ادبیات داستانی شد و در سال 1954 جایزۀ نوبل را برای همینگوی به ارمغان آورد.

تحلیل سی بوک از کتاب پیر مرد و دریا

خوانایی کتاب و روان بودن 
پیر مرد و دریا اصلاً کتاب سختی نیست. متن کتاب بسیار روان است و داستان آن‌قدر طولانی نیست. ارنست همینگوی در پیر مرد و دریا به شما شجاعت، استقامت، تجربه و جنگ با طبیعت را می‌آموزد. 

مدت زمانی که طول می‌کشد بخوانی
برای خواننده‌ای با سرعت متوسط (250 کلمه در دقیقه) حدوداً دو ساعت طول می‌کشد تا کتاب پیر مرد و دریا را بخواند.

اگر از خواندن این کتاب لذت بردید، نقد و بررسی قلعه مالویل را نیز بخوانید.