قصه‌های امیرعلی (جلد 3)

جلد سوم قصه‌های امیرعلی از سایت گودریدز امتیاز 4 از 5 را دریافت کرده است.

قصه‌های امیرعلی بخشی از مجموعه داستان‌های کوتاه از امیرعلی نبویان مجری، بازیگر و نویسنده است. این داستان‌های کوتاه که برای برنامۀ تلویزیونی «رادیو هفت» نوشته شده بود برگرفته از تخیلات امیرعلی نبویان است. او با نگاهی کمی متفاوت و بی‌تعارف با مایۀ هجو که با توجه به سن و سال شخصیت راوی و فرم نگارش و دایرۀ واژگانش حال‌وهوایی «شبه پارودیک» دارد، حکایت‌های جذابی را تعریف کرده است که شاید بسیاری در جامعه و فرهنگ ما آ‌ن‌‌ها را تجربه کرده باشند.

مجموعه داستان‌های امیرعلی، به زبان طنز و ساده نوشته شده و حوادث معمول روزمره است که البته لحن نویسنده باعث شده همین حوادث ساده لبخند به لب شما بیاورد و می‌تواند کتابی بسیار سرگرم‌کننده باشد. این کتاب هم مناسب نوجوانان و هم مناسب بزرگسالان است.

«عده‌ای بر این عقیده‌اند که باید فقط ماشین «صفر» خرید و دلیل می‌آورند که چون معلوم نیست صاحب قبلی آن خودرو چه بر سر مَرکبش آورده، احتمالاً «موردِ معامله» رو به احتضار و اسقاط است که قصد فروشش را دارد. هر چند که اکنون و با توجه به سونامی اخیرِ خانه خراب کنِ قیمت اتومبیل، تمام آن راویان اخبار، ناقلان آثار و طوطیان شکر دهن شیرین گفتار، درِ کلیۀ این حکایات و قصه‌سازی‌ها و تئوری‌پردازی‌ها را گِل گرفته‌اند و در تغییر موضعی ناگزیر، معتقد شده‌اند که چون ماشین گران شده، مردم قدرش را بیشتر می‌دانند و بدین ترتیب، خرید خودروی دستم دوم بلامانع است. همواره یکی از حامیان پروپاقرص این نظریات، جمشیدخان بود که «یا صفر کیلومتر یا هیچی، ولی حالا که یارو، پس چی چی!» در حالی که به‌راستی اگر و تنها اگر یک ماشین در این شهر بی‌قواره -حتی در این گرانی بازار- خریدش به صلاح آدم نباشد، اتومبیل خود حضرت والاست؛ با این توضیح که نامبرده از روز اخذ تصدیق رانندگی تا همین لحظه، هفته‌ای را هم بدون تصادف سپری نکرده است!»

«بی‌تردید برای شما هم اتفاق افتاده که مثلاً اسم یک کارگردان، بازیگر، ورزشکار یا حتی یکی از قوم و خویشهای‌تان را به یاد نیاورید، و قطعاً به ذهن خود فشارها آورده‌اید و به هر دری زده‌اید تا شاید نام مغفول مانده به خاطر آید، و شک ندارم اگر خودتان کشفی نکردید با مراجعه به اینترنت یا منابع آگاه، معما را حل نموده‌اید که به راستی این برزخی است درِ دروازۀ دوزخ، غیرقابل تحمل و کلافه‌کننده! اما حکایت من و عمه‌خانم چیز دیگری بود. ماجرا چنین رقم خورد که اطبا ضمن ابزار شگفتی از «هنوز زنده بودن» نامبرده ایشان را مستحق ادامه حیات ندانستند و بدین ترتیب، عمه خانم در خانۀ خودش بستری شد تا بلکه ملک‌الموت بتواند متقاعدش کند بازگشت همه به سوی خداوند است. القصه! در آن سه چهار روز آخر، اقوام و بستگان به ترتیب میزانِ علاقه و البته وقت آزاد، سرپرستی پیرزن را به عهده گرفتند و بدیهی است -لااقل به دلیل دوم- قرعۀ یکی از این روزها به نام من افتاد. اگرچه عمه خانم روی فرم نبود، اما سعی کردم لودگی کنم تا آن دم آخر لااقل به او خوش بگذرد. البته اعتراف می‌کنم ته دلم خدا خدا می‌کردم کاش طرف، لااقل هنگام کشیک منِ گردن شکسته، دار فانع را وداع نگوید تا مبادا یک عمر گرفتار طعنه‌های فامیل بی‌ملاحظه‌مان شوم.»

«همۀ ما تعارف را به خوبی می‌شناسیم و بارها با آن مواجه شده‌ایم، دست و پنجه نرم کرده‌ایم و گاهی هم از آن لذت برده‌ایم و همگی معتقدیم که حجم و قواره تعارف با میزان صمیمیت نسبت عکس دارد. اما آنچه سبب تحلیل رفتن هیکل نخراشیدۀ هیولایی تعاریف می‌شود فقط افزایش صمیمیت و استحکام رفاقت نیست و به زبان ساده در تنگناها، قصه عوض می‌شود. مثلاً آدم‌هایی که در آستانه ورود به مکانی ممکن است -سر حوصله- دقایقی را به احترام یکدیگر سپری کنند هرگز دم در دستشویی مقید به این رسم نیستند، زیرا افسار دست کلیه است، شلاق در کف مثانه و آدمی چهار نعل به تاخت، که سکون مایۀ ویرانی است! پس عرض می‌شود گرانی‌های اخیر اگر هزار ایراد به بار آورده باشد یک حسن داشته است و آن اینکه به لطف گوارش پرفشار اقتصاد، همگان تعارف را کنار گذاشته و تومان را به جای ریال و به عنوان واحد رسمی پول کشور پذیرفته‌اند.»

کتاب قصه‌های امیرعلی (3) ادامۀ داستان‌های امیرعلی است. این جلد با مقدمه‌ای از هدایت هاشمی و آناهیتا اقبال‌نژاد شروع می‌شود. امیرعلی با پدر و مادرش زندگی می‌کند و شخصیت‌های دیگر داستان‌هایش خواهرش مریم، شوهرخواهرش فرهاد و مهران دوست صمیمی‌اش هستند. مهران حضور پررنگی در قصه‌های امیرعلی دارد. داستان‌های این کتاب به زبان طنز نوشته شده و از دیدگاه اول شخص روایت می‌شود. امیرعلی موجودی درمانده به نظر می‌رسد که میان خانواده، اطرافیان و رفیق مهربانش مهران گیر افتاده و حس می‌کند بسیاری مناسبات و اتفاقات را درک نمی‌کند با این حال چون اطرافیانش را دوست دارد سعی می‌کند با آن‌ها بسازد. امیرعلی به تازگی در رشتۀ مهندسی برق قبول شده و گواهینامه گرفته و رانندگی نیز می‌کند. از نظر او سیستم و نحوۀ عملکرد سازمان سنجش و راهنمایی و رانندگی مصیبت است و تمام این‌ها را زیر سؤال می‌برد. این جلد با داستان سرویس مدرسه شروع می‌شود و با داستان تلفن همراه اعتباری به پایان می‌رسد.

تفاوت بین متولدین دهۀ پنجاه و اوایل شصت با دهه‌های دیگر، همیشه مورد توجۀ نبویان بود. او با خود فکر می‌کرد که چرا سلایق و اندیشه‌های جوانانی که فقط چند سال از دهۀ شصتی‌ها کوچک‌ترند، آن‌قدر با آن‌ها متفاوت است. اما آنچه موضوع و هدف قصه‌های امیرعلی شد، بررسی همین دلایل یا ارائۀ راهکاری برای بهبود اوضاع نیست، بلکه نویسنده فقط قصد داشت فضایی پدید آورد که هر دو دسته از طریقی به یکدیگر نزدیک‌تر شوند. او قصد دارد در قصه‌های امیرعلی نسل‌های مختلف را به هم نزدیک‌تر کند. موضوع اصلی کتاب طنز قصه‌های امیر علی طبیعی جلوه دادن تفاوت بین نسل‌ها است. بنابراین شخصیت اصلی داستان، چند سال کوچک‌تر از خود امیرعلی نبویان است و روی لبۀ تیغ‌ لجام گسیختگی و تحجر گام برمی‌دارد.

مجموعۀ قصه‌های امیرعلی، داستانی طنز، جذاب، خودمانی و دلنشین دارد. قصه‌های امیرعلی دایرۀ واژگان بسیار خوب منحصربه‌فردی نیز دارد. بنابراین اگر از مطالعۀ چنین کتاب‌هایی لذت می‌برید، کتاب‌های زیر را نیز بخوانید. 

• جلد چهارم قصه‌های امیرعلی که در آن امیرعلی نبویان به ادامۀ داستان شخصیت خیالی‌اش پرداخته است. 

• تهِ خیار مجموعه‌ای از داستان‌های هوشنگ مرادی کرمانی است. این مجموعه 30 داستان کوتاه دارد که نویسنده با نگاهی طنز یا زهرخند، به موضوعات مختلفی مثل مرگ، پیری، بی‌پولی و غیره پرداخته است. 

• دموکراسی یا دموقراضه اثر سید مهدی شجاعی داستانی تخیلی است که به زبان طنز نوشته شده. این کتاب داستان پادشاه کشوری خیالی به نام غربستان است که می‌خواهد دموکراسی را در کشور خود اجرا کند اما دایرۀ انتخاب مردم را محدود می‌کند و به آن‌ها می‌گوید که جانشین او را خودشان از بین پسرانش انتخاب کنند.

• شازده حمام اثر محمد حسین پاپلی یزدی است. این مجموعۀ‌ 4 جلدی خاطرات کودکیِ نویسنده در یزد و در دهۀ 1330 و 1340 است. نویسنده با لحنی شیرین و طنز روایت‌هایی از باورها، خرافات و تجربیات مردمان گذشته را بیان کرده است.

دیگر آثار امیرعلی نبویان:
• نمایشنامۀ ناگهان پیت حلبی
• مجموعۀ‌ ماماهوت
• نمایشنامۀ ریش فیدل، غبغب مرکل
• داستان صوتی شهر غصه
• نمایشنامۀ تناسخ
• کتاب طنز کان لم یکن