قصه‌های امیرعلی (جلد 4)

جلد چهارم قصه‌های امیرعلی از سایت گودریدز امتیاز 4 از 5 را دریافت کرده است.

قصه‌های امیرعلی بخشی از مجموعه داستان‌های کوتاه از امیرعلی نبویان مجری، بازیگر و نویسنده است. این داستان‌های کوتاه که برای برنامۀ تلویزیونی «رادیو هفت» نوشته شده بود برگرفته از تخیلات امیرعلی نبویان است. او با نگاهی کمی متفاوت و بی‌تعارف با مایۀ هجو که با توجه به سن و سال شخصیت راوی و فرم نگارش و دایرۀ واژگانش حال‌وهوایی «شبه پارودیک» دارد، حکایت‌های جذابی را تعریف کرده است که شاید بسیاری در جامعه و فرهنگ ما آ‌ن‌‌ها را تجربه کرده باشند.

مجموعه داستان‌های امیرعلی، به زبان طنز و ساده نوشته شده و حوادث معمول روزمره است که البته لحن نویسنده باعث شده همین حوادث ساده لبخند به لب شما بیاورد و می‌تواند کتابی بسیار سرگرم‌کننده باشد. این کتاب هم مناسب نوجوانان و هم مناسب بزرگسالان است.

«یکی از عزیزترین و دلچسب‌ترین موقعیت‌های یک جوان، زمانی حاصل می‌شود که پدر و مادرش در ایام تعطیلات، به خیر و خوشی، عازم مسافرت شده‌اند و او را تنها گذاشته‌اند. البته وصله آنچه اکنون از سر شما می‌گذرد به بنده نمی‌چسبد! در واقع، این اتفاق برای بنده که ضمن حفظ احترام به خواهر بزرگ‌تر، چندان به شبه دیکتاتوری مریم تن نمی‌دادم، به معنی حاکم شدن دموکراسی مطلق در خانه بود؛ رخت‌خوابم را جلوی تلویزیون می‌انداختم و تا بازگشت عزیزان از سفر، جمعش نمی‌کردم. تمام مایحتاج ضروری زندگی، مانند موبایل، ظرف آجیل، سطل زباله، سس سالسا برای خوشمزه‌تر کردن فست‌ فودهای احتمالی و تمام ریموتْ کنترل‌های مورد نیاز را دور خودم می‌چیدم که حتی‌المقدور از جای خود تکان نخورم. ضمناً فارغ از سوتی‌های والدینم، مهران را با دقت و تبحر می‌پیچاندم و مهم‌تر از همه، شب‌ها تا دلم می‌خواست بیدار می‌ماندم و صبح‌ها بی‌آنکه کسی زیر گوشم جاروبرقی روشن کند تا هر وقت دوست داشتم می‌خوابیدم؛ چرا که مریم هم به این درک رسیده بود که یکی از موارد استفاده تعطیلات، جبران کسر خواب‌های ایام کار و تحصیل است!»

«تاکنون بارها شنیده‌ایم که مثلاً گذاشتن زباله دم در، رأس ساعت 9، بستن کمربند ایمنی، و ارائه بلیط، نشانۀ شخصیت است. اما شکر خدا هنوز کسی «دستخط خوب» را نماد تشخص ندانسته، والا از شأن و منزلت بنده جز نام و نام خانوادگی و شماره شناسنامه باقی نمی‌ماند؛ چرا که وقتی قلم، اسیر این دست هنرمند می‌شود محکوم است به خلق گونه‌هایی نایاب از چرخنگ و قورباغه که در معرض تشعشعات ماورای بنفش، چنان سیر و سلوک می‌کنند که هیچ عارفی به گرد پای‌شان نمی‌رسد. اما شک ندارم که این دوزیستانِ ساختۀ دست من هرگز به مرغوبیت مخلوقات مهران نیستند، طوری که گاهی حتی خودش هم از بازخوانی نوشته‌هایش درمی‌ماند. بنابراین می‌توانید تصور بفرمایید امتحانات خوشنویسی ما تا چه حد خاطره‌انگیز بوده است. به یاد دارم که در آن سال‌ها به سبب کمبود معلم متخصص در مدرسه، آقای دبیر ریاضی با حفظ سمتْ به ما هنر خوشنویسی هم می‌آموخت. هر چند که پرواضح است ایشان -یا به این دلیل که تلاش‌هایش را در زمینه آموزش نستعلیق مطلقا بی‌ثمر می‌دید یا به سبب اعتقاد به پراهمیت‌تر بودن درس ریاضی- کلیه ساعات هنر را به تدریس حساب، جبران عقب‌ماندگی‌ها، و بکسل کردن «ذهن اوراق» ما اختصاص می‌داد.»

«قطعاً منظور خداوند از آفرینش برخی حشرات چیزی غیر از گزیدن و مردم آزاری بوده است، اما گویا این عزیزان نیز مثل انسان‌ها کاربرد و وظیفه اصلی خود را کلاً فراموش کرده‌اند و فقط خلایق را نیش می‌زنند یا به هر نحو دیگری آرامش‌تان را مختل می‌کنند. برمبنای یک تفکر قدیمی و غیرآکادمیک، گوشت انسان‌ها بر دو نوع است: تلخ و شیرین، که به نظر، دومی، بسیار باب میل پشه‌های نازنین است. و لابد شما مخاطبین عزیز – بعد از این همه مدت- با توجه به آگاهی دقیق‌تان از اقبال کور و بخت ناچیز حقیر، می‌توانید حدس بزنید بنده از افراد کدام دسته هستم! به خاطر می‌آورم شبی از شب‌های کودکی، چند پشۀ مزاحم، با اندامی نخراشیده، طوری خوش اشتها بنده را نیش می‌زدند که گویی به مذاق‌شان قند و نبات می‌آمدم و شکلات، بعد هم بی‌وقفه در گوشم وزوز می‌کردند که: «عسلی یا که شیرینی؟ که به دل این‌جور می‌شینی!» دریغ از اینکه حتی یکی از آنها محض امتحان هم شده سراغ بقیه اهل خانه بروند!»

کتاب قصه‌های امیرعلی (4) ادامۀ داستان‌های امیرعلی است. این جلد با مقدمه‌ای از مسعود فروتن و ناشر کتاب شروع می‌شود. آنچه داستان‌های امیرعلی را منحصربه‌فرد کرده طنزِ جاری در قلم اوست، امیرعلی نبویان کوشیده آنچه را می‌بیند، می‌شنود و با آن زندگی می‌کند، جامعۀ اطرافش، خانواده‌های دوروبرش و همه جا را به تصویر بکشد و روایت کند؛ روایت‌هایی که در کنار خندیدن بتوانیم از آن‌ها پند بگیریم و به آن‌ها بیاندیشیم. امیرعلی با پدر و مادرش زندگی می‌کند و شخصیت‌های دیگر داستان‌هایش خواهرش مریم، شوهرخواهرش فرهاد و مهران دوست صمیمی‌اش هستند. مهران حضور پررنگی در قصه‌های امیرعلی دارد. داستان‌های این کتاب به زبان طنز نوشته شده و از دیدگاه اول شخص داستان روایت می‌شود. امیرعلی موجودی درمانده به نظر می‌رسد که میان خانواده، اطرافیان و رفیق مهربانش مهران گیر افتاده و حس می‌کند بسیاری مناسبات و اتفاقات را درک نمی‌کند با این حال چون اطرافیانش را دوست دارد سعی می‌کند با آن‌ها بسازد. در کتاب قصه‌های امیرعلی (۴) داستان‌های «سیزده به در»،‌ «تعطیلات»، «سربازی»، «جراحی زیبایی»، «جوراب» و ... را می‌خوانید.

تفاوت بین متولدین دهۀ پنجاه و اوایل شصت با دهه‌های دیگر، همیشه مورد توجۀ نبویان بود. او با خود فکر می‌کرد که چرا سلایق و اندیشه‌های جوانانی که فقط چند سال از دهۀ شصتی‌ها کوچک‌ترند، آن‌قدر با آن‌ها متفاوت است. اما آنچه موضوع و هدف قصه‌های امیرعلی شد، بررسی همین دلایل یا ارائۀ راهکاری برای بهبود اوضاع نیست، بلکه نویسنده فقط قصد داشت فضایی پدید آورد که هر دو دسته از طریقی به یکدیگر نزدیک‌تر شوند. او قصد دارد در قصه‌های امیرعلی نسل‌های مختلف را به هم نزدیک‌تر کند. موضوع اصلی کتاب طنز قصه‌های امیر علی طبیعی جلوه دادن تفاوت بین نسل‌ها است. بنابراین شخصیت اصلی داستان، چند سال کوچک‌تر از خود امیرعلی نبویان است و روی لبۀ تیغ‌ لجام گسیختگی و تحجر گام برمی‌دارد.

مجموعۀ قصه‌های امیرعلی، داستانی طنز، جذاب، خودمانی و دلنشین دارد. قصه‌های امیرعلی دایرۀ واژگان بسیار خوب منحصربه‌فردی نیز دارد. بنابراین اگر از مطالعۀ چنین کتاب‌هایی لذت می‌برید، کتاب‌های زیر را نیز بخوانید. 

• تهِ خیار مجموعه‌ای از داستان‌های هوشنگ مرادی کرمانی است. این مجموعه 30 داستان کوتاه دارد که نویسنده با نگاهی طنز یا زهرخند، به موضوعات مختلفی مثل مرگ، پیری، بی‌پولی و غیره پرداخته است. 

• دموکراسی یا دموقراضه اثر سید مهدی شجاعی داستانی تخیلی است که به زبان طنز نوشته شده. این کتاب داستان پادشاه کشوری خیالی به نام غربستان است که می‌خواهد دموکراسی را در کشور خود اجرا کند اما دایرۀ انتخاب مردم را محدود می‌کند و به آن‌ها می‌گوید که جانشین او را خودشان از بین پسرانش انتخاب کنند.

• شازده حمام اثر محمد حسین پاپلی یزدی است. این مجموعۀ‌ 4 جلدی خاطرات کودکیِ نویسنده در یزد و در دهۀ 1330 و 1340 است. نویسنده با لحنی شیرین و طنز روایت‌هایی از باورها، خرافات و تجربیات مردمان گذشته را بیان کرده است.

دیگر آثار امیرعلی نبویان:
• نمایشنامۀ ناگهان پیت حلبی
• مجموعۀ‌ ماماهوت
• نمایشنامۀ ریش فیدل، غبغب مرکل
• داستان صوتی شهر غصه
• نمایشنامۀ تناسخ
• کتاب طنز کان لم یکن