تخفیف های شگفت انگیز
مجله 30بوک
نظر خود را برای ما ثبت کنید
انتشارات نگاه منتشر کرد:
vبرای بهتر شناختن «گیله مرد» می‌توان آن را با داش آکل هدایت و تنگسیر چوبک مقایسه کرد. در این دو داستان موضوع حول قهرمانی قهرمان دور می‌زند. داش آکل قهرمانی است که قربانی می‌شود اما به هر حال مساله فردی است و در تنگسیر زائرمحمد کم و بیش حال و هوایی ماجراجویانه دارد. در هر دو این فرد است که موقعیتی محوری دارد و… داستان حول و حوش خلق وخوی درونی و در واقع تجربه درونی آنان _داش آکل و زائر محمد_ دور می‌زند در حالیکه در «گیله مرد» موضوع چندان ارتباطی به خلق وخوی گیله مرد ندارد. حتی «طوفان جنگل و هوای بارانی و نمناک و نامناسب جانشین کیفیت روانی گیله مرد شده است.» زیرا داستان اساسا رئالیستی است و نقطه عزیمت واقعیت بیرونی است، گیله مرد بالاجبار و در موقعیتی ناخواسته درگیر ماجرا شده درحالیکه دوست دارد در همان جنگل و خانه روستایی‌اش زندگی کند اما اتفاقاتی در روستاها مثل بهره مالکانه گرفتن از روستا و حاکم شدن مالک او را به ناگزیر در موقعیت حساس قرار می‌دهد که او را وادار به داخل شدن در ماجرا می‌کند که نهایتا منجر به کشته شدنش می‌شود. به همین دلیل درباره علوی گفته می‌شود که او قهرمانان و نه قهرمان در قهرمان مساله همواره فردی است مثل داش آکل و تنگسیر داستان‌هایش را همواره در متن وقایع اجتماعی و سیاسی جامعه توصیف می‌کند و این یعنی آنکه اتفاقات قبلا افتاده و آنگاه سوژه‌ها وارد داستان می‌شوند. زنی در جنگل شیون می‌کند این مساله لحظه‌ای گیله مرد را به حال خود رها نمی‌کند. «شیون کردن زنی در جنگل» دیگر نمادی می‌شود که تنها همان به دنیای واقعی او معنا می‌دهد و او را به پیش می‌راند. موسیقی‌ای می‌شود که بر اثر تکرار و تداعی تصاویر به قدرت و قوت القای معنا می‌افزاید و در نهایت به گیله مرد انگیزه می‌دهد تا تمام نیروی خود را جمع کند و بر اتفاقات بیرون از خود تاثیر گذارد. **
«وکیل باشی کبریتی آتش زد و همین برای گیله مرد به منزله آژیر بود. در یک چشم به هم زدن تپانچه را از جیبش درآورد و در همان آنی که نور زرد و دود بنفش کمرنگ گوگرد اتاق را روشن کرد، گیله مرد توانست گلنگدن را بکشد و او را هدف قرار دهد.» موضوع یک اثر رئالیستی تجربه درونی نیست بلکه واقعیتی بیرونی است، یک لحظه تاریخی است که گاه آن لحظه تاریخی همه چیز را تحت الشعاع قرار می‌دهد، اما آن لحظه تاریخی چگونه رخ می‌دهد؟ دو امنیه _ وکیل باشی و بلوچ گیله مرد را تحت الحفظ و در زیر رگبار شدید باران و توفان برای محاکمه به فومن می‌برند. گیله مرد، روستایی شجاعی است که به جنگل پناه می‌برد و هنگامی که پنهانی به دیدار خانواده‌اش می‌رود دستگیر می‌شود. در تمام طول راه وکیل باشی که از زندانی دل پری دارد راحتش نمی‌گذارد و دایما حرف‌های نیش دار به او می‌زند در صورتی که بلوچ، فکری ندارد جز آنکه پنجاه تومن اندوخته گیله مرد را تلکه کند؛ بنابراین تصمیم می‌گیرد تپانچه گیله مرد را که در هنگام تفتیش خانه‌اش در وسط یک دسته برنج پیدا کرده به خود گیله مرد بفروشد. در این میان گیله مرد هم مترصد می‌شود تا در لحظه‌ای مناسب با همان تپانچه که در اصل مال خودش است وکیل باشی را خلع سلاح کرده و به جنگل بگریزد اما درست هنگامی که نقشه‌اش عملی می‌شود و پالتو و بارانی وکیل باشی را در می‌آورد و می‌پوشد و از اتاق بیرون می‌آید ناگاه «صدای تیری شنیده شد که گلوله‌ای به بازوی دست گیله مرد اصابت کرد، هنوز برنگشته، گلوله دیگری به سینه او خورد و او را از بالای ایوان سرنگون ساخت. مامور بلوچ کار خود را کرد.» نیرویی داستان رئالیستی را به پیش می‌راند این نیرو «نمادها» و همچنین «آنتاگونیسمی» است که در جامعه وجود دارد این نیروی پیش برنده، داستان رئالیستی را از داستان ناتورالیستی جدا می‌کند تا اجازه ندهد ادبیات در واقعیت متوقف بماند، به نظر رئالیست‌ها ادبیات بایستی که واقعیت را بکاود تا از مصالح آن واقعیت تازه‌ای بسازد، چنین ساخته‌ای به عنوان یک واقعیت تازه داستان را به مرتبه بالاتر ارتقا داده و فی الواقع آن را به پیش می‌برد.
فروشگاه اینترنتی 30بوک
نقد و بررسی تخصصی
نشر نگاه
داستان گیرا و جذاب، البته نوع روایتش نسبت به کتاب های دیگه ی بزرگ علوی فرق داره اما به شدت جذابه