ایران صفوی
انتشارات کتاب پارسه منتشر کرد:
دوره صفوي که به لحاظ تاريخي در سال 907 ق/ 1501 م و با تصرف تبريز به دست شاه اسماعيل آغاز شد و با سقوط به دست افغان ها در سال 1135 ق/ 1722 م پايان گرفت، در نقطه عطف تاريخ ميانه و تاريخ مدرن ايران جاي مي‌گيرد. اثر حاضر چارچوبي براي شناخت تاريخ ايران عصر صفويه ارائه مي دهد. پادشاهي صفويه طولاني‌ترين دوران پادشاهي ايراني پس از اسلام است که از زمان پيروزي اسلام و فتح ايران در سال 71 ق/ 640 م سابقه نداشت.
پژوهشگراني که مرزهاي جغرافيايي کشور مدرن ايران را در شکل کنوني و عادي‌اش مي‌بينند، تعيين اوليه اين مرزها را از دوره صفويه مي‌دانند و هرگونه تغيير در آنها را در طول دوره، «نفع سرزميني» يا «زيان سرزميني» نام گذاشته‌اند. درواقع استفاده مکرر از عبارت «دولت» که براي مثال بر مرزهاي ثابت و شناخته‌شده بين‌المللي دلالت کند و داراي زبان مشترک و انحصار در قدرت مرکزي باشد هنوز مساله پيچيده‌اي است. نويسنده کتاب با نگاه انتقادي به ساير پژوهش‌هايي که درباره صفويه صورت گرفته، ضمن اشاره به تحولات سياسي و اقتصادي، و درک ساختار قدرت و سياست هاي موفقيت آميز برخي شاهان – از جمله سياست‌هاي اقتصادي آنها – در دوره صفوي، به اصول زيربنايي و اقتدارگرايي اين حکومت پرداخته است. وي از همان آغاز، مهدويت‌باوري را در تاروپود قدرت و در بستر تاريخ سياسي و اجتماعي تحليل مي‌کند. آنگاه در سير تاريخ شاهان صفوي به گفتمان استعلايي صفويه که ميکوشند با آن ساير فرق و نحله‌ها را با خود همراه کنند، اشاره مي کند و آن را رمز ماندگاري و ثبات نسبي حکومت صفويه مي‌داند.
نيومن اين روش حکومتي را در تاريخ فلات ايران داراي قدمت مي‌داند و معتقد است داشتن روحيه همگرايي و تساهل در ساختار سياسي دولت هاي ايران در ذيل گفتمان استعلايي دربار از قرن ها پيش از اسلام مشهود بوده است. برهمين اساس، شاهان صفويه با ترويج گفتمان فراگير خود مي کوشيدند با فرقه‌هاي مشابه که ايدئولوژي موعودباورانه آنها را براي ثبات و قدرت خويش خطرناک مي‌دانستند، نوعي رابطه گفتماني درجهت اقناع و همگرايي برقرار کنند و در صورت عدم سازش آنها را سرکوب کنند.
درباره نويسنده کتاب بايد بگوييم که اندره جي. نيومن استاد مطالعات اسلامي دانشگاه ادينبورو اسکاتلند و دانش‌آموخته دکتراي مطالعات اسلامي دانشگاه کاليفرنياست. وي در حوزه‌هاي مختلفي از تاريخ اسلام به‌ويژه دوران شکل‌گيري تشيع و فقه امامي تا دوره صفوي صاحب اثر است و در کنار مطالعات اسلامي، در زمينه متون ادبيات فارسي و عربي فعاليت مي‌کند. از او کتابي با نام «دوره شکل‌گيري تشيع دوازده امامي، گفتمان حديثي ميان قم و بغداد» هم ترجمه و منتشر شده است.
فصل‌هاي کتاب عبارت‌اند از: زمينه‌سازي و بنيان‌گزاري: اسماعيل اول، سازمان‌يابي و تثبيت پادشاهي شاه طهماسب، دومين جنگ داخلي، چالش‌هاي بزرگ و پاسخ‌هاي به‌يادماندني (سلطنت شاه عباس اول)، دگرگوني‌هاي دربار و ارمغان دوره آرامش (سلطنت شاه صفي)، شاه عباس دوم، رويارويي با مخالفان: سلطنت شاه سليمان، گشايش يا شکست: پادشاهي سلطان حسين.
شعر و سياست، تاريخ‌هاي کليدي، تاريخ‌نامه‌هاي کليدي و سياحان، کتاب‌نامه و نمايه، بخش‌هاي پاياني کتاب هستند.
در بخشي از کتاب «ايران صفوي» که به «بحران معنوي در صحنه شهري» پرداخته شده، مي‌خوانيم: «شاه عباس از گفتمان‌هاي مخالف در قهوه‌خانه‌هاي پايتخت که مورد حمايت هنرمندان، شاعران، موسيقي‌دانان، قصه‌سرايان و صوفيان بود، احساس نگراني مي‌کرد؛ از اين‌رو روحانيان وابسته به دربار را براي نظارت بر فعاليت اين ميعادگاه‌هاي هنري مي‌فرستاد تا ضمن نظارت بر آنها، هم اقامه نماز کنند و هم مواضع صحيح را به آنها گوشزد نمايند. نشر و توزيع انواع کتاب‌هاي ديني به زبان فارسي و مباني مذهب شيعه دوازده امامي و مناسک آن که توسط علماي درباري از جمله شيخ بهايي، ميرداماد و شاگردانشان مانند محمدتقي مجلسي نگاشته مي‌شد، گوياي تلاش‌ها و اقداماتي است که دربار و علماي وابسته براي تاثير در گفتمان ديني عوام، در اين دوره و شايد براي تضمين راست‌کيشي موردنظر دربار به عمل مي‌آورده است.»
فروشگاه اينترنتي 30بوک
شاید بپسندید
