تنهایی دم مرگ

انتشارات گام نو منتشر کرد: نوربرت الياس (???? _ ????) يكي از برجسته ترين (و متفاوت ترين) نظريه پردازان اجتماعي قرن بيستم بود، گرچه خود به ندرت داعيه طرح نظريه اي تازه داشت. الياس مي كوشيد با برگزيدن و آميختن عناصر پوياي جامعه شناسي كلاسيك (به ويژه آراي وبر و زيمل) و عناصري از كشف هاي بزرگ روانكاوي فرويد در كنار انديشه هاي نوين ماركس به ريختن پايه هاي نظريه اي جامع راجع به جامعه بشري كه فراتر از تقابل هاي نخ نماي فرد/ جامعه و دولت / جامعه قرار گيرد نزديك شود. نكته اي كه جامعه شناسي الياس را از اكثر متفكران اجتماعي قرن گذشته متمايز مي نمايد، كوشش اوست در راه تلفيق وجوه علمي و عاطفي پژوهش در زمينه امور مربوط به آدميان. مسئله اين است كه عالم اجتماعي خواهي نخواهي جزيي از ابژه تحقيق «علمي» خويش است و كاوش در جامعه از سوي جامعه شناس لاجرم به قسمي خودكاوي مي انجامد. الياس برخلاف رويه معمول علماي اجتماعي كه آرمان خود را در فاصله گيري و پرهيز از درگيري (عاطفي و احساسي) مي جستند تلاش مي كرد در عين درگيري، از افتادن در دام ايدئولوژي ها و اسطوره هاي جديد بپرهيزد. «تنهايي دم مرگ» نخستين كتاب الياس است كه به همت انتشارات گام نو در ايران منتشر شده است. «تنهايي دم مرگ» در كل از چهار بخش تشكيل شده است. ابتدا مقدمه اي درباره نوربرت الياس به قلم رابرت فون كريكن _ كسي كه بيشترين كوشش را در راه معرفي آراي الياس به عمل آورده _سپس گفتار «تنهايي دم مرگ» كه نخستين بار در ???? در آلمان انتشار يافت، بخش سوم نسخه بازبيني شده درس گرفتاري است با عنوان «پير شدن و مردن: برخي مسائل جامعه شناختي» كه الياس در ???? در يك كنگره پزشكي ايراد كرده است و در آخر پيوستي آمده با عنوان «سياست مرگ: الياس، فوكو، آگامبن» به قلم اميد مهرگان كه در آن تلاش شده قرائتي بر مبناي آراي جورجو آگامبن (فيلسوف معاصر ايتاليايي) از برخي وجوه آراي الياس به دست داده شود. الياس در «تنهايي دم مرگ» به ما يادآوري مي كند كه در واقع نه خود مرگ بلكه آگاهي از مرگ است كه براي آدميان مسئله مي آفريند. مسائل ناشي از مرگ پرسش هايي است كه زندگان را، اعم از محتضران و بازماندگان، به منتها درجه درگير مي كند. مضمون اصلي كتاب الياس موضوع «سركوب و واپس راندن مرگ از عرصه آگاهي (فردي و جمعي) و از صحنه حيات اجتماعي است». نكته اين است كه طي «فرآيند گسترش تمدن» (كه عنوان مهمترين كتاب الياس نيز است) مردن هر چه بهداشتي تر شده است مع الوصف الياس به ياد آدميان متمدن عصر جديد مي آورد كه اين «بهداشتي شدن» در عين حال به غربت محتضران و تنهايي دم مرگ دامن زده است، بهداشت جسماني با نوعي انزواي عاطفي گره خورده است، انزوايي كه در متن شكل بندي هاي اجتماعي جديد رفته رفته معنايي «سياسي» يافته است، با دلالت ها و استلزام هايي كه مهرگان در «پيوست» پاياني كتاب به بسط و واكاوي آنها پرداخته است. الياس از ما، از خويشان و پزشكان و پرستاران محتضران، مي پرسد كه آيا كار ما به جايي نرسيده كه مراقبت از «خود» بيماران را گهگاه فداي مراقبت از اندام هاي ايشان مي كنيم، چنانكه گويي تمدن جديد با تكه تكه كردن تن، آن هم به مدد پيشرفته ترين و پيچيده ترين ابزارهاي علمي، كليتي را كه به آن پاره ها هويت بشري مي بخشد در بوته نسيان نهاده است. فروشگاه اينترنتي 30بوک