پسرانی از جنس روی

انتشارات نگاه منتشر کرد:
سوتلانا آلکسيويچ که در سال 1947 در بلاروس متولّد شده است، کار نويسندگي خود را با دو کتاب تحقيقي و مستندنگاري درمورد جنگ جهاني دوّم آغاز کرد: «جنگ چهرهاي زنانه ندارد» (1985) و «آخرين شاهدان». سوّمين کتاب او، «پسراني از جنس روي»، يک رسوايي واقعي در کشورش راه انداخت. برخي از آثار آلکسيويچ هنوز هم در سرزمين مادرياش ممنوع است و او مجبور شده نخست به فرانسه و سپس به سوئد مهاجرت کند. او اکنون در سوئد زندگي ميکند.
بخشي از مقدمه‌ کتاب:
«آيِز آداموويچ» نويسندهاي اهل بلاروس که احترام بسياري براي «سوتلانا آلکسيويچ» قائل است در مقدّمهاي که براي نخستين کتاب او، «جنگ چهرهاي زنانه ندارد» ـ که در سال 1985 در اتّحاد جماهير شوروي منتشر شد ـ نوشته است، حرفي عجيب به زبان ميآورد: «کتاب سوتلانا آلکسيويچ به ژانري تعلّق دارد که نه هنوز تعريف شده و نه حتي اسمي دارد.» در واقع امّا اين ژانر اسمي کاملاً مشخص دارد: مستندنگاري. امّا آن زمان دورهاي بوده است که قانون سکوت تقريباً در همهجا برقرار بوده و خودسانسوري کاملاً رواج داشته است و همين خود نشانهاي بر نخستين تَرَکها در بلوکهاي يکدست بوده است. بيشک سوتلانا آلکسيويچ نويسندهاي است که در دوراني که نخستين زمزمههاي بزدلانه در مورد شرايط زمانه فروکش کرد، شهامت زيرپا گذاشتن يکي از آخرين تابوها را داشت: او افسان? جنگ افغانستان و جنگجويان آزاديبخش را ويران و پيش از هر چيز افسان? سرباز شوروي را نابود کرد که در تلويزيون در حال کاشت درختان سيب در روستاها نشان داده ميشد در حالي که در واقعيت، به درون خانههايي کاهگلي که زنها و کودکان به آن پناه برده بودند، نارنجک پرتاب ميکرد. همانطور که خود سوتلانا بر اين مسئله تأکيد ميکند اتّحاد جماهير شوروي، حکومتي ميليتاريستي بود که خود را در قالب کشوري معمولي پنهان ميکرد و در نتيجه کنار زدن برزنتهايي خاکيرنگ که پايههاي سنگي اين حکومت را ميپوشاند، کاري خطرناک بود. هنوز چيزي از انتشار نخستين چکيد? پسراني از جنس روي در 15 ژانويه 1990 در روزنامه کومسومولسکايا پراودا نگذشته بود که سوتلانا رگباري از تهديدها را دريافت کرد. به او هشدار دادند که آدرس محل سکونتش را ميدانند و ميروند سر وقتش و با او تسويه حساب ميکنند. او چه کرده بود؟ هال? قهرماني جوانکهايي را که از جنگ بازميگشتند از بين برده و آخرين پناهگاه آنها يعني همدلي همشهريهايشان را از آنها ربوده بود. وضع بدتر از اين هم شد: اين جوانها که سلاخي جنگ را به شدّت تجربه کرده و دوستان، توهمها و حتي خواب و سلامتيشان را از دست داده بودند و قادر نبودند زندگي عادي خود را از سر بگيرندـ پسراني پُرشور که اغلب از نظر جسمي ناقص شده بودند ـ از همان نخستين چکيد? اين کتاب که در مطبوعات منتشر شد، در چشم اطرافيانشان به مُشتي متجاوز، قاتل و وحشي تبديل شدند. اين زن چهل و دو ساله با سر و وضعي روستايي، دوباره آنها را به خط مقدّم فرستاد و در معرض آتشِ فجايعِ گذشته و بيتفاوتيِ حال قرار داد… اين قهرماناني که افسان? امپراتوري، آنها را شکل داده بود و به نام دوستياي اسطورهاي جنگيده بودند شايد ميتوانستند به زندگي خوب و بد خود ادامه دهند اگر همچنان حکومت ـ حتي اگر شده ناشيانه ـ از آنها حمايت ميکرد. امّا چنين چيزي ديگر غيرممکن بود.
فروشگاه اينترنتي 30بوک