قوانین و مقررات مربوط به ازدواج و طلاق (1404)(جیبی)

---

کتاب قوانین و مقررات مربوط به ازدواج و طلاق با تدوین جهانگیر منصور در سال 1401 با ویرایش جدید منتشر شده است. در این کتاب مسائل ماده‌های مربوط به قوانین و مقررات ازدواج، طلاق، دادگاه‌ها و خانواده درج شده و نمونۀ چند اظهارنامه و دادخواست در دعاوی خانوادگی و توضیحات و معنای لغات و اصطلاحات نیز به کتاب اضافه شده است.

---

کتاب قوانین و مقررات مربوط به ازدواج و طلاق همراه با آراء وحدت رویه، نظریات شورای نگهبان و نظریات مجمع تشخیص مصلحت نظام به چاپ رسیده است.

از آنجا که خانواده واحد بنیادی جامعۀ اسلامی است، همۀ قوانین و مقررات و برنامه‌ریزی‌های مربوط باید در جهت آسان کردن تشکیل خانواده، پاسداری از قداست آن و استواری روابط خانوادگی بر پایۀ حقوق و اخلاق اسلامی باشد. (اصل دهم قانون اساسی)

مبنای ازدواج و طلاق و قوانین آن در ایران تابع مواضع دینی است. در واقع ازدواج یک قرارداد مقدس و قانونی بین زن و مرد است که به موجب آن زوجین زندگی مشترک را تشکیل می‌دهند. این قرارداد تعهدات و وظایفی برای طرفین ایجاد می‌کند و قوانین و شروط خاص خود را دارد. پس از امضای این قرارداد، جدا شدن یا طلاق گرفتن نیز شامل یک سری قوانین و مقررات می‌شود که همۀ این قوانین در کتاب قوانین و مقررات مربوط به ازدواج و طلاق ذکر شده‌ است. 

در بخش‌های مختلف کتاب قانون و مقررات مربوط به ازدواج و طلاق، قوانین و ماده‌های مربوط به «نکاح»، «خواستگاری»، «وکالت در نکاح»، «طلاق»، «آئین‌نامه‌های اجرایی»، «شرایط ضمن عقد»، «قوانین منع ازدواج»، «قانون اصلاح مقررات مربوط به ازدواج»، «لایحه‌های قانونی تشکیل دادگاه»، «قانون حمایت خانواده» و غیره ذکر شده است.

• زن و خانواده در قانون اساسی
• دفتر اول قانون مدنی
• از جلد دوم قانون مدنی: در اشخاص
• کتاب هفتم – در نکاح و طلاق
• کتاب هشتم – در اولاد
• کتاب نهم – در خانواده
• دفتر دوم ازدواج – طلاق 
• دفتر سوم دادگاه
• دفتر چهارم خانواده
• دفتر پنجم 257
• دفتر ششم توضیحات و معانی لغات و اصطلاحات

«مادۀ دهم: برای ثبت عقد مزاوجت زوج و زوجه باید شخصاً یا به توسط وکیل ثابت‌الوکاله ذیل ثبت عقد را در دفتر و ذیل ورقۀ ازدواج مذکور در مادۀ 14 را امضا کنند. برای ثبت طلاق، طلاق دهنده باید ذیل ثبت طلاق را در دفتر و ذیل طلاق‌نامۀ مذکوره در مادۀ 14 را شخصاً یا به توسط وکیل ثابت‌الوکاله امضاء نماید. هرگاه زوجین یا یکی از آنها بی‌سواد باشند باید یک نفر مطلع با سواد که طرف اعتماد شخص بی‌‌سواد باشد در دفتر حاضر گردد و اگر چه از جملۀ شهود یا معرفین زوجین باشد. شخص معتمد باسواد باید ثبت سند ازدواج یا طلاق را برای شخص بی‌سواد قرائت نماید و این قرائت و رضایت شخص بی‌سواد به مفاد ثبت باید در ذیل ثبت سند مزبور قید گردد و علامت انگشت شخص بی‌سواد ذیل آن گذارده شود مراتب مزبوره و علامت انگشت شخص بی‌سواد را شخص معتمد تصدیق و امضاء نماید. کلیۀ مقرراتی که مخالف با مواد فوق است منسوخ می‌باشد.»

«ازدواج و طلاق. مادۀ 31: دارندگان دفاتر رسمی ازدواج و طلاق مکلفند وقایع ازدواج و طلاق و رجوع را که در دفاتر مربوط ثبت می‌کنند در شناسنامۀ زوجین نیز درج و امضاء و مهر نمایند و حداکثر هر پانزده روز یکبار وقایع ازدواج و طلاق و رجوعی را که در دفاتر به ثبت می‌رسد روی نمونه‌های مربوط تهیه و به ثبت احوال محل تحویل و رسید دریافت دارند. ازدواج و طلاق و رجوع ایرانیان در خارج از کشور باید به وسیلۀ کنسولگری‌های مربوط در دفاتری که از طرف ثبت احوال تهیه می‌شود ثبت و حداکثر هر یک ماه یکبار وقایع ازدواج و طلاق و رجوعی را که در دفاتر به ثبت می‌رسد روی نمونه‌های مخصوص تهیه و از طریق وزارت امورخارجه به سازمان ثبت احوال کشور فرستاده شود.»

«مادۀ 13: هرگاه زوجین دعاوی موضوع صلاحیت دادگاه خانواده را علیه یکدیگر در حوزه‌های قضائی معتدد مطرح کرده‌ باشند، دادگاهی که دادخواست مقدم به آن داده شده است صلاحیت رسیدگی را دارد. چنانچه دو یا چند دادخواست در یک روز تسلیم شده باشد، دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به دعوای زوجه را دارد به کلیۀ دعاوی رسیدگی می‌کند. مادۀ ۱۴: هرگاه یکی از زوجین مقیم خارج از کشور باشد، دادگاه محل اقامت طرفی که در ایران اقامت دارد برای رسیدگی صالح است. اگر زوجین مقیم خارج از کشور باشند ولی یکی از آنان در ایران سکونت موقت داشته باشد، دادگاه محل سکونت فرد ساکن در ایران و اگر هر دو در ایران سکونت موقت داشته باشند، دادگاه محل سکونت موقت زوجه برای رسیدگی صالح است. هرگاه هیچ یک از زوجین در ایران سکونت نداشته باشند، دادگاه شهرستان تهران صلاحیت رسیدگی را دارد، مگر آنکه زوجین برای اقامۀ دعوی در محل دیگر توافق کنند.»

با خواندن این کتاب می‌توانید از تمام قوانین و مقررات کشور در مورد ازدواج و طلاق آگاه شوید.

نشر دوران کتاب قوانین و مقررات مربوط به ازدواج و طلاق از جهانگیر منصور را منتشر کرده است.

کتاب قوانین و مقررات مربوط به ازدواج و طلاق به همت زنده‌یاد جهانگیر منصور تدوین شده و در هر چاپ به‌روزرسانی می‌گردد. حال در فقدان او، «واحد پژوهش، تنقیح و تدوینِ قوانین دیدآور» با یاری اعضای خود و تعدادی از وکلای پایه یک دادگستری، کارِ به‌روز شدن و نو شدن این مجموعه را همانند گذشته به انجام رسانده است. (سخن ناشر)

- ازدواج و طلاق و پرسش‌های مردمی اثر مرجان کجوئیان و محمدرضا نامجویان است. این دو نویسنده در این کتاب به آداب و رسوم زناشویی، قوانین و مقررات، حقوق ازدواج به زبان ساده و جنبه‌های مذهبی ازدواج و طلاق پرداخته‌اند.

- نکات کلیدی حقوق خانواده اثر نازنین قاسمی است. نویسنده در این کتاب به قوانین مربوط در قانون مدنی اشاره کرده است و به پرسش‌هایی دربارۀ مدارا، برابری، حقوق و آسیب‌ نهفته در حقوق خانواده پاسخ داده است.