نظر به درد دیگران (پالتویی)

نظر به درد دیگران از سایت گودریدز امتیاز 4.1 از 5 را دریافت کرده است.

نظر به درد دیگران از سایت آمازون امتیاز 4.5 از 5 را دریافت کرده است.

نظر به درد دیگران، مقاله‌ای طولانی است از سوزان سانتاگ نویسنده، منتقد و روشنفکر آمریکایی  که  اولین‌بار سال 2003 منتشر شد. نظر به درد دیگران آخرین اثری بود که پیش از مرگ این نویسنده در سال 2004 از او منتشر شد. بسیاری این کتاب را دنباله یا ضمیمه‌ای برای کتاب «دربارهٔ عکاسی» می‌دانند، به‌رغم این واقعیت که این دو مجموعه مقاله نظرات کاملاً متفاوتی از سونتاگ را منعکس کرده‌اند. در مقاله «نظر به درد دیگران» سوزان سونتاگ بیشتر به موضوع جنگ و عکاسی جنگ پرداخته است. سونتاگ در این کتاب با استفاده از عکاسی و عکس‌ها به‌عنوان مدرکی در تایید دیدگاه خودش ، به یکی از سه سؤال مطرح شده در کتاب سه گینی ویرجینیا وولف با این عنوان پرداخته است: «به نظر شما چگونه می‌توانیم از جنگ جلوگیری کنیم؟» او با قلم تاثیرگذارش به موضوع بازنمایی تصویر جنگ و خشونت در فرهنگ امروز پرداخته است، او خواننده‌اش را با تاملی عمیق درباره‌ تاثیر و معنای خشونت و جنگ در عکس‌ها روبرو می‌کند.

سوزان سانتاگ در این مقاله با ارائه تصاویری واقعی و وحشتناک از جنگ، دیدگاه شما را نسبت به جهان پیرامون‌تان تغییر می‌دهد. او در کتابِ نظر به درد دیگران ماهیت جنگ، حدود همدردی و وجدان را تغییر می‌دهد.

«در ماهِ ژوئن 1938 بود که ویرجینیا وولف کتابِ سه گینی را به چاپ رساند، کتابی برگرفته از تأملاتِ بی‌پروای او دربارهٔ ریشه‌های جنگ که به مذاقِ خیلی‌ها خوش نیامد. وولف این کتاب را دو سال پیش از آن و زمانی نوشته بود که او و بیشترِ نزدیکان و همکاران نویسنده‌اش مات و مبهوتِ پیشروی شورش در اسپانیا بودند و کتاب سه گینی در واقع پاسخِ به تأخیرافتاده‌ای بود به نامهٔ وکیل نامداری در لندن، وکیلی که در نامه‌اش پرسیده بود «به نظرتان ما چطور باید جلوی جنگ را بگیریم؟» وولف سخنش را با کنایه‌ای نیشدار آغاز می‌کند و می‌گوید به نظرش مکالمه‌ای حقیقی میانِ آن دو غیرممکن است. چون با وجودِ اینکه هر دو از یک طبقهٔ اجتماعی، یعنی «طبقهٔ تحصیلکرده» هستند، شکافِ عظیمی میانِ آنها وجود دارد: جناب وکیل مرد است و او زن. مردان جنگ به پا می‌کنند و (بیشترشان) جنگ را دوست دارند، چون «در جنگیدن یک جور افتخار، ضرورت و رضایتِ خاطر»ی می‌یابند که (بیشترِ) زنان یا حسش نمی‌کنند یا لذتی از آن نمی‌برند. یک زنِ تحصیلکرده ـ بخوانید: مرفه، متمول‌ ـ از جنگ چه می‌داند؟ آیا چنین زنی از وسوسهٔ جنگ می‌تواند به چندش مردی نظیر او از جنگ داشته باشد؟»

«امروز دیگر چه کسی باور می‌کند می‌توان رسمِ جنگ را برانداخت؟ هیچ‌کس، حتی صلح‌طلبان هم باورشان نمی‌شود. امیدِ ما (که تا به حال بی‌ثمر بوده) فقط این است که جلوی نسل‌کشی را بگیریم و آنهایی را که قوانینِ جنگ را (چون جنگ هم قوانینی دارد که رزمندگان باید به آنها پایبند باشند) با اقداماتِ وحشیانه زیرِ پا می‌گذارند، به پای میزِ محاکمه بکشانیم و بتوانیم با قبولاندن بدیل‌هایی برای کشمکش نظامی که از طریق گفتگو حاصل می‌شود، جلوی بعضی از جنگ‌ها را بگیریم. شاید قائل شدن اعتباری برای آن ترک مخاصمهٔ از سر استیصال دشوار باشد چون صرفاً حاصل هول و ولای پس از جنگ جهانی اول بود، هنگامی که به رخ همه کشیده شد که اروپای ویران با خود چه کرده است. شاید صرف محکوم کردن جنگ با مشتی خیالپردازی‌های بر روی کاغذ در پیمانِ بریان-گلوک در 1928 که در آن پانزده کشورِ بزرگِ دنیا، از جمله ایالات متحده، فرانسه، بریتانیای کبیر، آلمان، ایتالیا و ژاپن توسل به جنگ را، همچون ابزاری برای ]پیشبردِ[ سیاست‌های ملّی، با جدیتِ تمام مردود شمردند چندان هم بیهوده و نامربوط نبود؛ حتی در 1932 پایِ فروید و اینشتاین هم با تبادلِ نامه‌هایی سرگشاده با عنوانِ «چرا جنگ؟» به این بحث کشانده شد.»

«وولف، با توسل به همین تجربهٔ مشترک فرضی («ما هم همراه شما همان اجساد را می‌بینیم و همان خانه‌های ویران را») این باورش را به بیان درمی‌آورد که چنین عکس‌هایی قطعاً انسان‌های خیرخواه را متحد می‌کند. امّا آیا واقعاً چنین است؟ شکی نیست که وولف و مخاطب بی‌نام این نامه‌ای که به درازای یک کتاب است دو نفر مثل هر دو نفر عادی نیستند. درست است که وولف به مخاطبش یادآوری می‌کند که علائق دیرینهٔ احساسی و رفتاریِ متفاوتِ جنسیتِ هر یک از این دو نفر میان آنها جدایی می‌اندازد، امّا وکیل از خودش آن احساس و رفتار معمول جنس مذّکرِ جنگ‌طلب را بروز نمی‌دهد. عقاید ضدجنگ او همانقدر فارغ از تردید است که عقاید ضدجنگ وولف. هر چه باشد، سؤال او این نیست که به نظر شما چگونه می‌توان جلوی جنگ را گرفت؟ بلکه پرسیده است به عقیدهٔ شما ما چگونه باید جلوی جنگ را بگیریم؟ همین «ما»ست که وولف در آغازِ کتابش آن را به چالش می‌کشد و زیر سؤال می‌برد و نمی‌گذارد مخاطبش این «ما» را بدیهی فرض کند. اما پس از چند صفحه‌ای که به بحثِ فمینیستی‌اش اختصاص داده بالاخره تسلیمِ این «ما» می‌شود. وقتی سوژه ناظر دردِ انسان‌هایِ دیگر است، هیچ «ما»یی را نباید مسلّم گرفت.»

سوزان سانتاگ 25 سال پس از نوشتن کتابِ کلاسیک «دربارهٔ عکاسی»، دوباره به موضوع بازنمایی بصری جنگ و خشونت در فرهنگ امروز ما بازگشته است. او در این کتاب به بررسی این موضوع پرداخته است که دیدن مصائب دیگران حتی از طریق تلویزیون یا روزنامه چگونه بر ما تأثیر می‌گذارد؟ آیا بینندگان با دیدن ظلم به خشونت راغب‌تر می‌شوند یا حتی ممکن است تحریک شوند و به خشونت رو بیاورند؟ در کتاب نظر به درد دیگران سونتاگ با بررسی مباحث مختلف – از فیلم «فاجعه‌های جنگ» اثر گویا گرفته تا عکس‌‌های جنگ داخلی آمریکا، اردوگاه‌های مرگ نازی‌ها تا تصاویر وحشتناک معاصر و وضعیت کشورهایی مانند بوسنی، سیرالئون، رواندا، اسرائیل و فلسطین و حادثهٔ دلخراش یازدهم سپتامبر ـ نگاهی تازه به بازنمایی قساوت می‌اندازد. او در این کتاب یک بار دیگر طرز فکر ما دربارهٔ کاربردها و معانی تصاویر در دنیا را تغییر می‌دهد و بازتاب مهمی دربارهٔ جنگ در زمان ما ارائه داده است.

• کتاب جستارهایی درباره‌ی زن مجموعه از مقالات سوزان سانتاگ در مورد زن است. او در این مقاله‌ها نقد خود را استادانه از جامعه، تاریخ و جایگاه زنان متأثر از قضاوت محیط پیرامون و گاه خودخواستهٔ زن بیان کرده است. او در این مقالات منزلت و نقش زنان را به چالش کشیده است و آن‌ها را فارغ از الگوهای مردانه و تقبیح جامعه با خود واقعی، ظرفیت‌های نهفته و شکوفانشدهٔ زن، مقایسه می‌کند.

• کتاب علیه تفسیر مجموعهٔ نقدهای سوزان سانتاگ منتقد و روشنفکر آمریکایی است که در فاصلهٔ سال‌های 1962 تا 1965 در نشریات مختلف منتشر شده بودند. او در این مقالات به نقد و بررسی کتاب‌ها، رساله‌ها و بیانیه‌های نویسندگان و فیلسوفان مشهوری مانند ژان پل سارتر، آلبر کامو و اوژن یونسکو پرداخته است.

در سال 1951 اولین مقالهٔ سوزان سانتاگ در شمارهٔ زمستانی «شیکاگو ریویو» به چاپ رسید. او پس از پایان تحصیلاتش در شیکاگو به تدریس زبان انگلیسی در دانشگاه کانکتیکات مشغول شد و برای کامل‌کردن تحصیلات تکمیلی‌اش به هاروارد رفت و با پری میلر و هری لوین ادبیات خواند و سپس تحت ‌نظر پل تیلیش، جیکوب تاوبس و رافائل دموس به مطالعهٔ فلسفه و الهیات مشغول شد. پس از اتمام مقطع کارشناسی ارشد هنر در فلسفه، تحقیقات دکترایش را در متافیزیک، اخلاق، فلسفهٔ یونان، فلسفهٔ قاره‌ای و الهیات در هاروارد آغاز کرد. سانتاگ در نوشتن و سخنرانی کردن تبحر داشت و به مناطق درگیر جنگ سفر کرده بود و در هنگام محاصرهٔ سارایوو در آن‌جا حضور داشت. او به‌طور گسترده در مورد ادبیات، عکاسی و رسانه، فرهنگ، ایدز و بیماری، جنگ، حقوق بشر و سیاست‌های چپ می‌نوشت. مقالات و سخنرانی‌های او جنجال‌ برانگیز بودند و او را «یکی از تأثیرگذارترین منتقدان نسل خود» می‌دانند. اولین مقالهٔ مهم او با عنوان «یادداشت‌هایی در مورد اردوگاه» در سال 1964 منتشر شد. از شناخته‌شده‌ترین آثار این نویسنده می‌توان به «علیه تفسیر» (1966) و «درباره عکاسی» (1977) اشاره کرد. همچنین از مهم‌ترین آثار داستانی او می‌توان به «عاشق آتشفشان» (1992) و «در آمریکا»‌ (1999) اشاره کرد.