هنر ظریف رهایی از دغدغه ها

کتاب هنر ظریف رهایی از دغدغه‌ها از سایت گودریدز امتیاز 3.9 از 5 را دریافت کرده است.

کتاب هنر ظریف رهایی از دغدغه‌ها از سایت آمازون امتیاز 4.6 از 5 را دریافت کرده است.

کتاب هنر ظریف رهایی از دغدغه‌ها اثر مارک منسن نویسنده و کارآفرین آمریکایی است که در سال 2016 منتشر شد. این کتاب به‌سرعت یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک تایمز شد و تا ژانویهٔ سال 2019 بیش از سه میلیون نسخه از این کتاب به‌فروش رفت. مارک منسن در این کتاب به ما نشان می‌دهد که چگونه باید دست از همیشه «مثبت بودن» برداریم تا بتوانیم به معنای واقعی کلمه انسانی غنی‌تر و شادتر شویم. به عقیدۀ مارک منسن، کتاب‌های معمول خودیاری که مثبت بودن بی‌معنی را رواج داده‌اند نه عملی هستند و نه کتاب‌هایی مفید محسوب می‌شوند. این کتاب واکنشی است به صنعت خودیاری و منسن با استفاده از تجربیات شخصی خودش و داستان‌‌هایی خواندنی به شما نشان می‌دهد که چگونه مبارزات و کشمکش‌های زندگی به آن معنا می‌بخشند، به عقیدۀ منسن، این تلاش بهتر از تلاش مداوم برای شاد بودن است.

• کتاب هنر ظریف رهایی از دغدغه‌ها در هفتۀ دوم اکتبر سال 2016 رتبۀ ششم فهرست پرفروش‌ترین‌های نیویورک تایمز در دستۀ کتاب‌های متفرقه و خودیاری را از آن خود کرد و برای اولین بار در سال 2017 به رتبۀ اول رسید. 

• این کتاب تا پایان سال 2020 به مدت 179 هفته در فهرست پرفروش‌ترین‌های نیویورک تایمز ماند.

• کتاب هنر ظریف رهایی از دغدغه‌ها در سال 2017 پرفروش‌ترین کتاب غیرداستانی انتشارات بارنز و نوبلز، چهارمین کتاب پرفروش آمازون و نهمین کتاب پرفروش کانادا شد. 

• کتاب هنر ظریف رهایی از دغدغه‌ها بسیار مورد توجۀ منتقدین قرار گرفت. برخی از منتقدان آن را کتابی زرد خواندند و منسن را متهم به هجوگویی کرده‌اند اما برخی دیگر کتاب‌های او را بسیار عاقلانه و عمیق می‌دانند. 

مارک منسن در کتاب هنر ظریف رهایی از دغدغه‌‌ها تئوری اکثر کتاب‌های خودیاری را زیر سؤال می‌برد، او معتقد است جامعه به بسیاری از مردم آموخته که به دلایل مختلف فرهنگی، سیاسی یا اجتماعی عمدتاً احساسات منفی خود را سرکوب کنند. اما با انجام این کار، جامعه مکانیسم‌های بازخوردی را که به حل مشکلات فرد کمک می‌کنند نادیده می‌‌گیرد. دائماً به دنبال شادی و خوشحالی بودن و توجه نکردن به دیگر احساسات و عواطف منفی انسان، صرف نکردن زمان و درک نکردن احساس غم، عصبانیت، تنهایی، حسادت و غیره بسیاری از مردم را دچار مشکلات پیچیده‌تری کرده است در حالی‌که شادی واقعی از حل مشکلات می‌آید. او معتقد است غلبه بر ناملایمات زندگی نه فرار از آن است که ما را خوشحال می‌کند. ما انسان‌ها در واقع عاشق چالش هستیم و دوست داریم بر چالش‌های زندگی غلبه کنیم. کتاب هنر ظریف رهایی از دغدغه ها را بخوانید تا یاد بگیرید چطور دست از فرار بردارید و بفهمید که درد اجتناب‌ناپذیر است، مشکلات همیشگی هستند و هیچ‌کس نمی‌تواند از مشکلات دور شود و شما فقط می‌توانید مشکلات امروز را با مشکلات فردا، که شاید کمی بهتر باشند عوض کنید. اما ناامید نشوید، شما نیز می‌توانید با کتاب جذاب، ساده و بی‌آلایش مارک منسن یاد بگیرید که چطور تمام ارزش‌های زندگی را چه خوب یا چه بد در آغوش بگیرید.

«حدود دو هزار و پانصد سال پیش در دامنه‌های رشته‌کوه هیمالایا در نپال کنونی، پادشاهی در قصری بزرگ زندگی می‌کرد که قرار بود صاحب پسری شود. پادشاه برای این پسر نقشهٔ بزرگی در سر داشت: می‌خواست زندگی پسرش بی‌عیب و نقص باشد. می‌خواست پسرش هرگز حتی برای لحظه‌ای رنج را تجربه نکند. قرار بود به هر نیاز و هر خواستش در لحظه پاسخ داده شود. پادشاه دیوارهای بلندی دور قصرش ساخت که امکان دیدن دنیای بیرون را به شاهزاده نمی‌داد. پسر را نازپرورده کرد و او را غرق در غذا و هدایا کرد. اطرافش را با خدمتکارانی احاطه کرد که به خواست او عمل می‌کردند. طبق نقشه، پسر از ستم‌های معمول زندگی انسان بی‌اطلاع ماند. تمام کودکی پسر به همین صورت گذشت. اما با وجود تمام تجملات و ثروت‌های بی‌پایان، پسر به مردی جوان و ناراضی تبدیل شد. خیلی زود، تمام تجربه‌هایش برایش پوچ و بی‌ارزش جلو کرد. مشکل این بود که پدرش هرچه به او می‌داد، باز هم به نظر کافی نمی‌آمد، و هیچ‌وقت به نیازهایش پاسخی نمی‌داد. پس نیمه‌های یک شب، شاهزاده پنهانی از قصر بیرون رفت تا ببیند که پشت دیوارها چه خبر است. از خدمتکاری خواست او را در دهکده بگرداند، و آنچه دید او را وحشت‌زده کرد. شاهزاده برای اولین بار در زندگی‌اش رنج انسان‌ها را مشاهده کرد. مردم بیمار، مردم پیر، مردم بی‌خانمان، مردم دردمند و حتی مردم در حال مرگ را دید.»

«بخشی از فرهنگ امروز به ما می‌گوید مقدر شده همگی کاری واقعاً خارق‌العاده انجام دهیم. افراد مشهور این را می‌گویند. بزرگان تجارت این را می‌گویند. سیاست‌مداران این را می‌گویند. حتی اپرا هم این را می‌گوید (پس حتماً‌ باید درست باشد). همهٔ ما می‌توانیم استثنائی باشیم. ما همگی لایق تعالی هستیم. ناسازواری و تناقض موجود در این عبارت را بیشتر مردم نمی‌بینند. اگر همه استثنائی باشند، قاعدتاً هیچ‌کس استثنائی نیست. به جای بررسی این واقعیت که لایق چه هستیم و لایق چه نیستیم، و نقاط ضعف و قوتمان چیست، پیام رسانه‌ها را قورت می‌دهیم و سیری‌ناپذیر می‌شویم. متوسط‌بودن معیاری جدید برای شکست است. وسط دسته بدترین جاست؛ وسط منحنی زنگوله‌ای. وقتی که استاندارد موفقیت فرهنگی این است که خاص باشید، در آن صورت بهتر است که در انتهای منفی منحنی زنگوله‌ای باشید تا در وسط آن، چون در انتهای منفی حداقل هنوز خاص هستید و لیاقت توجه را دارید. مردم بسیاری این راهبرد را انتخاب می‌کنند: اینکه به همه ثابت کنند که رنجیده‌ترین، مظلوم‌ترین یا قربانی‌ترین فرد هستند. مردم بسیاری از پذیرش متوسط بودن می‌ترسند، چون اعتقاد دارند در این صورت هرگز به چیزی دست نخواهند یافت، هرگز پیشرفت نخواهند کرد و زندگی‌شان ارزشی نخواهد داشت. این نوع تفکر خطرناک است.»

«تصور کنید یک نفر اسلحه‌ای روی سرتان بگذارد و بگوید که باید در کمتر از پنج ساعت چهل‌ودو کیلومتر بدوید وگرنه شما و تمام خانواده‌تان را به قتل خواهد رساند. وضعیت گندی می‌شود. حال تصور کنید کفش‌های قشنگ و تجهیزات دویدن خریده‌اید، ماه‌ها به طور جدی تمرین کرده‌اید و اولین ماراتنتان را با تشویق خانواده و دوستان نزدیکتان به پایان رسانده‌اید. این احتمالاً یکی از پرافتخارترین لحظات زندگی‌تان است. دقیقاً همان چهل‌ودو کیلومتر. دقیقاً همان شخص. دقیقاً همان درد در همان پاها. اما وقتی که آزادانه انتخابش کردید و برایش‌ آمادگی داشتید، لحظهٔ مهم و غرورآمیزی در زندگی‌تان شد. وقتی که برخلاف میلتان به شما تحمیل شد، یکی از وحشتناک‌ترین و دردناک‌ترین تجربه‌های زندگی‌تان بود. در بیشتر اوقات تنها تفاوت میان دردناک بودن یا لذت‌بخش بودن کارها، داشتن یا نداشتن حق انتخاب است. اگر از وضعیت فعلی‌تان آزرده‌اید، به احتمال زیاد علتش این است که بخشی از‌ آن خارج از اختیار شماست؛ مشکلی وجود دارد که قدرت حلش را ندارید، مشکلی که بدون انتخاب شما به گونه‌ای بر شما تحمیل شده است. وقتی احساس می‌کنیم خودمان مشکلاتمان را انتخاب می‌‌‌کنیم، احساس توانمندی می‌کنیم. وقتی حس می‌کنیم مشکلاتمان برخلاف میلمان بر ما تحمیل شده، احساس قربانی بودن و آزردگی می‌کنیم.»

چندین سال است که بیشتر رسانه‌ها، اعم از کتاب‌ها، وبلاگ‌ها، فضاهای اجتماعی و فیلم‌ها پر از جملات انگیزشی شده‌اند و دائما سعی دارند به ما بگویند که مثبت باشیم و احساسات منفی را ندیده بگیریم یا سرکوب کنیم. سرمان را پر از جملاتی کرده‌اند که گاهی وجودمان را سرشار از احساس منفی می‌کنند. در این میان، مارک منسن نویسنده و کارآفرین آمریکایی در برابر این طرز تفکر ایستاده است و نظر متفاوتی دارد. مارک منسن در کتاب هنر ظریف رهایی از دغدغه‌ها از همه می‌خواهد دست از مثبت‌بودن بردارند. اما چرا او می‌خواهد که ما باید از «همیشه مثبت بودن» دست برداریم؟ و چرا ادعای او آن‌قدر طرفدار داشت که کتابش بیش از ده میلیون نسخه در سرتاسر جهان فروخته است؟

دهه‌هاست که رسانه‌ها و افرادی که رسانه‌ها را کنترل می‌کنند به ما قبولانده‌اند که مثبت‌اندیشی تنها راه موفق شدن است اما مارک منسن در برابر این طرز تفکر سمی قد علم کرده است. او بیان می‌کند که در زندگی معمولی همیشه مثال لیموناد گرفتن از لیمویی که زندگی به دستمان داده، صدق نمی‌کند. آنچه که منسن بیان می‌کند زهری است که جامعۀ جهانی را آلوده کرده است. افکار سمی که به همه می‌گوید که آن‌ها همه‌جوره خوب هستند درحالی‌که همین همیشه خوب بودن می‌تواند احساس بدی ایجاد کند. منسن توصیه می‌کند که باید محدودیت‌هایمان را بشناسیم و به آن‌ها احترام بگذاریم و درست زمانی که محدودیت‌های خود را بشناسیم و آنها را در آغوش بکشیم می‌توانیم با حقایق دردناکی که از آنها اجتناب می‌کردیم، روبه‌رو شویم و تجربیات مفیدی کسب کنیم زیرا مهم‌ترین ثروت نه پول، بلکه تجربه است. منسن تاکید دارد که مفهوم بی‌خیالی که او درباره‌اش صحبت می‌کند با «بی‌تفاوتی» فرق دارد. بی‌خیالی مارک منسن به این معنا است که به‌عنوان عضوی از جامعه از تفاوت داشتن با دیگران نترسید و از آن لذت ببرید. ما باید از این رنج‌ها و تفاوت‌ها استفاده کنیم و آنها را در جهت بهبود خود به کار ببریم. منسن در کتابش با پشتوانه تحقیقات آکادمیک و شوخی‌های ظریف به‌موقع استدلال می‌کند توانایی ما در زندگی به خیلی چیزها ربط دارد که مثبت‌اندیشی سمی که این روزها باب شده است، جزو آن نیست. 

مارک منسن در کتاب هنر ظریف رهایی از دغدغه‌ها استدلال می‌کند که افراد باید به دنبال یافتن معنی از طریق چیزهایی باشند که به نظرشان مهم است و فقط درگیر ارزش‌هایی باشند که می‌توانند کنترل کنند. ارزش‌هایی مثل محبوبیت که تحت کنترل شخص نیستند ارزش‌های بد تلقی می‌شوند. علاوه بر این، افراد باید تلاش کنند تا این ارزش‌های غیرقابل کنترل را با چیزهایی مثل وقت‌شناسی، صداقت و مهربانی جایگزین کنند که توانایی تغییر آن‌ها را دارند. خیلی مهم است در زندگی‌مان معنایی پیدا کنیم اما معنا چطور پیدا می‌شود؟ یا بگذارید یک‌قدم عقب برویم. معنا چیست؟ معنا در زندگی هر کس با توجه ‌به ارزش‌ها و معیارهای اخلاقی‌اش ایجاد می‌شود. معیارهایی که شاید گاهی در کنترل فرد نباشند. مانند میزان محبوبیت اجتماعی شخص. وقتی با چنین معیاری که به‌اصطلاح ارزش بد نامیده می‌شود روبه‌رو می‌شویم چه‌کار می‌کنیم؟ رسانه‌های امروزی ما را به مثبت‌اندیشی سمی تشویق می‌کنند. مثبت‌اندیشی‌ای که نه‌تنها به ما کمکی نمی‌کند بلکه با سرکوب کردن و سرپوش گذاشتن بر احساسات بد و ناخوش‌آیندمان عزت‌نفس ما را تخریب می‌کنند. هنر ظریف رهایی از دغدغه‌ها ادعا می‌کند که ما نباید به دنبال این باشیم که حتماً میراثی از خودمان باقی بگذاریم. این طرز تفکر برای همه انسان‌ها ارزش مناسبی به شمار نمی‌رود و ممکن است شما را دچار سو تفاهم کند.

فصل اول
• سعی نکن
• حلقهٔ بازخورد جهنمی
• هنر ظریف رهایی از دغدغه‌ها
• مارک، پس اصلاً هدف کوفتی این کتاب چیه؟
فصل دوم 
• خوشحالی یک مشکل است
• خوشحالی از حل کردن مشکلات به دست‌ می‌آید
• کشمکشتان را انتخاب کنید
فصل سوم
• شما خاص نیستید
• همه‌چیز از هم می‌پاشد
• استبداد استثناگرایی
• ولی اگر قرار نیست خاص یا استثنائی باشم، پس چه هدفی داشته باشم؟

این کتاب در ایران با نام‌های «هنر رندانه به تخم گرفتن» و «هنر ظریف بی‌خیالی» نیز منتشر شده است.

• کتاب چرا تابه‌حال کسی این‌ها را به من نگفته بود اثر جولی اسمیت نویسندۀ کتاب‌های خودیاری است. این کتاب در سال 2022 منتشر شد و یک راهنمای همدلانه و علمی برای بهبود سلامت روان محسوب می‌شود. نویسنده در این کتاب با توصیه‌های علمی خود راهکارهایی برای مقابله با اضطراب، افسردگی، شکست‌های غیرمنتظره، کمبود اعتماد به نفس و بسیاری مشکلات دیگر ارائه داده است.

•  کتاب انعطاف‌پذیری هیجانی  اثر سوزان دیوید روان‌شناس و مربی مشهور است که بیش از دو دهه در زمینهٔ احساسات مختلف تحقیق کرده است. او در این کتاب رویکردی انقلابی و مبتنی بر علم را پیش گرفته تا به شما نشان بدهد چطور باید احساسات مختلف خود را بپذیرید و هیجانات خود را کنترل کنید تا در زندگی به موفقیت برسید.

• کتاب نخست هیولا را زیبا می‌کنیم اثر سارا ویلسن نویسنده و کارآفرین است. نویسنده که خودش سال‌ها سعی کرده است با اضطراب دست‌وپنجه نرم کند، پس از مصاحبه با دایی لاما متوجه می‌شود که تمام مشکلات روانی‌اش ناشی از اضطراب است. او در این کتاب از راه‌حل‌ها و روش‌هایش برای غلبه بر مشکلات، اضطراب و نیرویی در  زندگی‌اش می‌گوید.