اضطراب موقعیت

معرفی کتاب اضطراب موقعیت اثر آلن دوباتن

امتیاز در گودریدز: ☆ ☆ ☆ ☆ ☆

اضطراب موقعیت از سایت گودریدز امتیاز 3.9 از 5 را دریافت کرده است.

امتیاز در آمازون: ☆ ☆ ☆ ☆ ☆

اضطراب موقعیت از سایت آمازون امتیاز 4.3 از 5 را دریافت کرده است.

معرفی کتابِ اضطراب موقعیت:

کتاب اضطراب موقعیت اثر غیرداستانیِ آلن دوباتن نویسنده و فیلسوف بریتانیایی است که با ایده‌های فلسفی‌اش و کتاب «سیر عشق» به شهرت رسید. این کتاب اولین بار در سال 2004 منتشر شد. اضطراب موقعیت کتابی است درباره آنچه تقریباً کل جهان را دربرگرفته و به‌ندرت کسی مستقیماً به آن اشاره کرده است: اضطراب موقعیت. اضطرابی که باعث می‌شود افکار مختلفی به ذهن ما هجوم بیاورد و مدام با خود فکر کنیم که دیگران در مورد ما چه فکر می‌کنند؛ آیا ما را یک بازنده می‌دانند یا برنده و این‌که آیا توانسته‌ایم در زندگی به موفقیت برسیم یا در چشم جامعه یک شکست‌خورده به‌حساب می‌آییم.

واکنش‌های جهانی به کتابِ اضطراب موقعیت:

«کتاب اضطراب موقعیت کتابی سخاوتمند و انسانی است که راه‌حل‌هایی برای اضطراب موقعیت پیشنهاد می‌دهد. راه‌حل‌هایی که انسان را به فکر وامی‌دارد... پاسخ دوباتن که با نقل‌قول‌هایی روشنگر و آثار هنری شگفت‌انگیز محکم شده است، به همان اندازه که متقاعدکننده است، زیرکانه هم بیان شده. اکتشافی خواندنی و باارزش در مورد ترس ما از جایگاهمان در جامعه و اینکه چگونه می‌توانیم نگرانی‌هایمان را کاهش دهیم.» - سان‌فرانسیسکو کرونیکل

«کتاب اضطراب موقعیت، کتابی هوشمندانه و منطقی است. استعداد ذاتی دوباتن این است که ما را وادارد تا بیندیشیم چگونه زندگی می‌کنیم و چگونه می‌توانیم چیزها را تغییر دهیم.» - تایمز (لندن)

«ترغیب‌کننده به تفکر... دوباتن مردی با سلیقه‌ای عالی است... مطالبی عالی از آدام اسمیت، ویلیام جیمز، فردریش انگلس و دیگران انتخاب کرده است.» - لس‌آنجلس تایمز

«درحالی‌که اندیشمندانی با ذهنی متوسط، قاطعانه، به خوانندگانشان پیشنهاد رژیم همه‌چیزدانی می‌دهند آن هم با چاشنی خشم و طعنه، دوباتن همیشه دلسوز، فروتن و منتقد خویش است... این رفتار فیلسوفانه یا مانند کتاب‌های مونتنی یا توماس براون است... نوعی بردباری آرام که به ما یادآوری می‌کند وقتی اتفاقات آن‌طور که دوست داریم رخ نمی‌دهند، بهتر است امیال خود را اصلاح کنیم تا اینکه بخواهیم جهان را تغییر دهیم.» - ضمیمهٔ ادبی تایمز

چرا باید کتاب اضطراب موقعیت را بخوانیم؟

هر کسی که با یک تماس تلفنی یا صدای ماشین همسایه از خواب پریده یا از دست سروصدای اطرافش به ستوه آمده، باید این کتاب جالب و جذاب آلن دوباتن را بخواند. آلن دوباتن در این کتاب به تمدن و پیشرفت و نارضایتی‌های آن پرداخته است و در پسِ نارضایتی‌های آن تاریخ و اندیشهٔ غرب از سنت آگوستین گرفته تا اندرو کارنگی، ماکیاولی و آنتونی رابینز را بررسی کرده است و به این مفهوم می‌پردازد که جست‌وجوی ما برای رسیدن به موقعیتی مناسب در واقع‌ جست‌وجوی عشق است.

جملات درخشانی از کتاب اضطراب موقعیت:

«می‌توان گفت که دو داستان عشقی بزرگ زندگی هر فرد بزرگسالی را تعریف می‌کند. اولین داستان، جست‌وجوی ما برای عشق جنسی، به خوبی شناخته و تعریف شده است. خیال و هوس‌های آن، اسکلت موسیقی و ادبیات را می‌سازد و از نظر اجتماعی پذیرفته شده و ارج نهاده می‌شود. دومین داستان، جست‌وجوی ما برای دریافت عشق از جهان، افسانه‌ای اسرارآمیز و شرم‌آورتر است. اگر به آن اشاره شود، معمولاً با عباراتی نیشدار و تمسخرآمیز بیان می‌شود؛ مانند چیزی که عمدتاً توجه افراد حسود یا دارای کمبود را جلب می‌کند، در غیر این صورت میل به موقعیت تنها در معنای اقتصادی تفسیر می‌شود. با وجود این جدیت داستان دوم به هیچ‌ وجه کمتر از داستان اول نیست. پیچیدگی‌اش کمتر نبوده، اهمیت یا جهان‌شمول بودن آن کمتر نیست و درد شکست در آن هم به هیچ وجه کمتر نیست. در اینجا هم شکست عشقی وجود دارد. آدام اسمیت، نظریهٔ اخلاقی احساسات (ادینبورگ، 1759): «این رنج و های‌وهوی جهان چه هدفی دارد؟ نهایت حرص و جاه‌طلبی، جست‌وجوی ثروت، قدرت و برتری چیست؟ آیا این برای تأمین نیازهای طبیعی است؟ دستمزد یک کارگر متوسط هم می‌تواند آنها را تأمین کند. پس آنگاه برتری آن هدف بزرگ زندگی انسان چیست که به آن می‌گوییم بهبود شرایط؟»»

«در جولای 1959، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، ریچارد نیکسون به مسکو سفر کرد تا نمایشگاهی را افتتاح کند که برخی از دستاوردهای تکنولوژیک کشورش را به نمایش می‌گذاشت. نکتهٔ برجستهٔ نمایشگاه، مدلی از یک خانه بود. خانهٔ عضو متوسطی از طبقهٔ کارگر آمریکا در اندازهٔ واقعی که با دو تخته فرش، یک تلویزیون در اتاق‌نشیمن، دو سرویس بهداشتی یکدست، سیستم گرمایش مرکزی و یک آشپزخانه با یک ماشین ظرف‌شویی، یک کهنه‌شوی و یک یخچال تجهیز شده بود. یک روزنامهٔ تندروی شوروی که از این نمایشگاه گزارش تهیه می‌کرد با عصبانیت گفت امکان ندارد یک کارگر آمریکایی معمولی بتواند در چنین تجملاتی زندگی کند. او بعد از اینکه به تمسخر نام «تاج‌محل» را بر آن خانه گذاشت، به خوانندگانش توصیه کرد که به کل از خیر بازدید آن خانه بگذرند، چرا که آن خانه، پروپاگاندایی بیش نیست. بعد از اینکه نیکسون نمایشگاه را به نیکیتا چروشچف نشان داد، این رهبر شوروی نسبتاً به همه‌چیز بدبین شده بود. بیرون آشپزخانهٔ خانهٔ مدل، خروشچف به یک آب‌پرتقال‌گیری الکتریکی اشاره کرد و گفت که هیچ آدم عاقلی دلش نمی‌خواهد چنین «ابزار احمقانه‌ای» داشته باشد.»

«پیشرفت مادی در قرن بیستم بازهم شتاب گرفت. جی.بی پریستلی در سفر انگلیسی (1934) خود عنوان کرده که انگلستانی تازه شکل گرفته است. کشوری که از شاهراه‌ها و خانه‌های ییلاقی‌ای شکل گرفته که بیشتر ساکنان آن کارگرهایی معمولی بودند که خلاصهٔ روزنامه‌ها را می‌خواندند، به رادیو گوش می‌دادند، ساعت‌های استراحتشان را به خرید می‌گذراندند و هر سال منتظر افزایش حقوقشان بودند. او اعتراف کرده است که «در این انگلستان برای اولین بار جک و جیل تقریباً به خوبیِ ارباب و زن اربابشان هستند.» جورج اورول در کتاب شیر و اسب تک‌شاخ (1941) تصویری مشابه از انقلاب مادی غرب ترسیم کرده است: «حالا تقریباً تمام شهروندان کشورهای متمدن از استفاده از جاده‌های خوب، آب سالم، حفاظت پلیس، کتابخانه‌های مجانی و احتمالاً نوعی آموزش و پرورش رایگان لذت می‌برند. ثروتمندان و فقرا تقریباً کتاب‌های یکسانی می‌خوانند و فیلم‌های یکسانی هم می‌بینند و به برنامه‌های مشابهی از رادیو گوش می‌‌دهند. تفاوت روش زندگی‌شان با تولید انبوه لباس‌های ارزان‌قیمت و تعمیر خانه‌ها کاهش پیدا کرده است. برای پیداکردن نطفهٔ انگلستان آینده باید به مناطق صنایع سبک و کنار شاهراه‌‌ها نگاه کرد. در اسلاف، داگنهام، بارنت، لچورث و هایس، در واقع در تمام حاشیهٔ شهرهای بزرگ، الگوی قدیمی رفته‌رفته به چیزی جدید تبدیل می‌شود.»

اضطراب موقعیت چیست؟

طبق نظر آلن دوباتن، اضطراب موقعیت یک پدیدهٔ قرن بیست‌ویکمی و نتیجهٔ سرمایه‌داری، دموکراسی و جامعهٔ ظاهراً برابری طلب است و در کشورهایی که نابرابری اقتصادی در آن مشهود است، بیشتر رواج دارد. اضطراب موقعیت را می‌توان تنش مداوم یا ترس از ناموفق تلقی‌شدن مردم در جامعهٔ به‌اصطلاح مادی امروز تعریف کرد. در جامعهٔ امروز هر فردی مدام سعی می‌کند از دیگران پیشی بگیرد تا از نردبان اجتماعی بالا برود. از اثرات اضطراب موقعیت می‌توان به خریدهای ناگهانی، مصرف بی‌رویه، خرید وسایل غیرضروری و غیره اشاره کرد. شایسته‌سالاری یکی از دلایل اولیهٔ اضطراب وضعیت است؛ به جامعه‌ای شایسته‌سالار می‌گویند که بر این باور است که تنها افراد مستعد و شایسته در بالای نردبان اجتماعی قرار می‌گیرند. بداخلاقی، حسادت و بی‌مهری برخی دیگر از علل اضطراب موقعیت هستند.

در کتابِ اضطراب موقعیت چه می‌خوانیم؟

امروزه ما به یک دلیل ساده به وضعیت و موقعیت خود اهمیت می‌دهیم و آن هم این است که اکثر مردم با توجه به وضعیتی که داریم با ما به‌خوبی رفتار می‌کنند یا ما را قضاوت می‌کنند و این تصادفی نیست که وقتی با کسی آشنا می‌شوید معمولاً اولین سؤالشان از شما این است که شغل شما چیست یا چه‌کاره هستید؟ دوباتن اولین‌بار در میان خانواده‌های ثروتمند آمریکا متوجهٔ این پدیده شد. آمریکایی‌ها سبک زندگی مجللی دارند و بیشتر آن فقط برای حسادت همسایه‌ها و اطرافیان است. ‌آلن دوباتن این کتاب را با کمک تجربیات فیلسوفان، هنرمندان و نویسندگان مختلف نوشته است و به بررسی منشأ اضطراب موقعیت (از پیامدهای انقلاب فرانسه گرفته نا ناامیدی پنهانی ما از موفقیت دوستانمان) پرداخته است. او معتقد است مردم راه‌های مبتکرانه‌ای برای غلبه بر اضطراب موقعیت یاد گرفته‌اند تا بتوانند به خوشبختی برسند.

فهرست مطالب کتابِ اضطراب موقعیت:

• بخش اول: علل
• فقدان عشق
• انتظارات
• شایسته‌سالاری
• اشرافی‌گری
• وابستگی
• بخش دوم: راه‌حل
• فلسفه
• هنر 
• سیاست
• دین
• یادداشت‌‌ها

اگر از خواندن کتابِ اضطراب موقعیت لذت بردید، از مطالعۀ کتاب‌های زیر نیز لذت خواهید برد:

• کتاب فلسفه در چهل ایده اثر دیگری از آلن دوباتن است. این کتاب، کتابی تازه از مؤسسۀ مدرسۀ زندگی آلن دوباتن است. این کتاب، کتابی ساده و قوی دربارۀ نقش نگرش‌های فلسفی در متن زندگی است. نویسنده در این کتاب چهل ایده از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین ایده‌های فلسفی را شرح می‌دهد.

• کتاب تسلی‌بخش‌های فلسفه اثر دیگری از آلن دوباتن نویسنده و فیلسوف بریتانیایی سوئیسی تبار است. این کتاب اشاره‌ای به اثر بزرگ فیلسوف و دانشمند یونان باستان انیکیوس مانلیوس بوئتیوس است. در این کتاب آلن دوباتن تلاش کرده است تا با نقل‌قول‌ها و تفسیر گستردهٔ تعدادی از فیلسوفان، خواننده را در مواجهه با مشکلات روزمره تسلی دهد و به مردم کمک کند مشکلات‌شان را بهتر درک کنند.

• کتاب سیر عشق اثر دیگری از آلن دوباتن و کندوکاوی در روابط یک زوج است. او در این اثر سعی دارد احساسات و عشق را برای خواننده توضیح دهد و نشان بدهد که آیا برای داشتن یک رابطه عشق و احساسات کافی است یا خیر. ربیع و کرستن دو شخصیت اصلی این رمان هستند که نویسنده از لحظات خوب و بد آن دو استفاده می‌کند تا به مشکلات بین زوجین بپردازد.

دربارهٔ آلن دوباتن‌: نویسنده و فیلسوف