درخت زیتون

 کتاب «درخت زیتون» گردآوری شده توسط غسان کنفانی، مجموعه‌ای از اشعار است که تاریخچه‌ای از مقاومت، درد و امیدِ مردم فلسطین را به تصویر می‌کشد. در این کتاب، آثار برجسته‌ی شاعران فلسطینی چون محمود درویش و سمیح القاسم آمده است که با اشعار خود، بازتاب‌دهنده‌ی رنج‌های مردم فلسطین در برابر اشغالگری هستند. در ضمیمه‌ی کتاب نیز نوشته‌هایی از شاعران ایرانی وجود دارد. این بخش از «درخت زیتون» به نوعی پیوند فرهنگی و ادبی میان دو ملت فلسطین و ایران را نمایان می‌کند و نشان می‌دهد که مسئله‌ی فلسطین، تنها مختص این سرزمین نیست، بلکه معضلی جهانی محسوب می‌شود و با شعر و ادبیات می‌توان بر آن تأثیر گذاشت.

درباره‌ی کتاب 

این اثر با تمرکز بر اشعار برجسته‌ترین شاعران فلسطینی همچون محمود درویش، سمیح القاسم، فدوی طوقان و سالم جبران، عمق احساسات، درد و آرزوهای مردم فلسطین را در قالب کلمات و تصویرهایی بی‌نظیر به نمایش می‌گذارد. این شاعران، با زبان‌های دلنشین و احساسی خود، وضعیت انسانی مردم فلسطین را بازتاب می‌دهند و به صدای مقاومت و مبارزه علیه ظلم و اشغالگری تبدیل می‌شوند. 

در کتاب «درخت زیتون»، علاوه بر معرفی شاعرانی که آثارشان در ارتباط با فلسطین است، غسان کنفانی در مقدمه‌ای جامع به تاریخچه و تحولات ادبیات فلسطین می‌پردازد. او تأکید می‌کند که ادبیات فلسطین از سال ۱۹۴۸ با تجربه‌های تلخ جنگ‌ها و اشغالگری‌ها، به یک ابزار مقاومتی تبدیل شده است.  

یکی از ویژگی‌های جالب این کتاب وجود ضمیمه‌ای از اشعار شاعرانی ایرانی است که به مسئله‌ی فلسطین توجه داشته‌اند. این بخش از کتاب نشان می‌دهد که مسئله‌ی فلسطین یک دغدغه‌ی جهانی به شمار می‌آید و این پیوند میان ملت‌های مختلف از طریق ادبیات و شعر، قدرت مقاومت را افزایش می‌دهد. «درخت زیتون» صرفاً یک کتاب ادبی محسوب نمی‌شود و می‌توان آن را سندی فرهنگی و اجتماعی در نظر گرفت که به خوانندگان درک بهتری از وضعیت فلسطین، فرهنگ و مردم آن ارائه می‌دهد.

این کتاب مناسب چه کسانی است؟ 

• علاقه‌مندان به ادبیات مقاومت: کتاب حاضر اشعار و نوشته‌های برجسته‌ای از شاعران فلسطینی را دربرمی‌گیرد که در برابر ظلم و اشغالگری ایستاده‌اند. کسانی که به ادبیات مقاومت و آثار ادبی با پیام‌های انسانی و مبارزاتی علاقه دارند، از خواندن این کتاب لذت خواهند شد.  
  
• دوستداران تاریخ و فرهنگ فلسطین: این اثر به‌طور گسترده‌ای به مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی فلسطین می‌پردازد و برای کسانی که به تاریخ و وضعیت مردم فلسطین و مبارزات آن‌ها توجه دارند، منبعی ارزشمند است. 
  
• خوانندگان علاقه‌مند به شعر و ادبیات معاصر: این کتاب با گردآوری اشعار برجسته‌ترین شاعران فلسطینی مانند محمود درویش و سمیح القاسم، به‌ویژه برای مشتاقان شعر معاصر و اشعار پراحساس و عمیق، جذاب خواهد بود.

بریده‌هایی از کتاب 

• نامه‌ای از تبعید (محمود درویش) 

سلام و بوسه بر تو محبوبم! 
واژه‌ها نارسایند 
چگونه باید آغاز کرد 
و کجا باید به پایان رساند
چرخ زمان در گردش است. 
من سردم است 
و تنهایم 
 فقط گرده‌ای نان با من است 
و خرمنی عشق 
و دفتری برای یادداشت 
که بار قلب مرا به سینه می‌کشد 
و سیل کینه ام را در خود نگاه میدارد. 
چگونه باید آغاز کرد 
 چراکه هر چه گفته‌اند 
یا خواهند گفت 
با در آغوش گرفتن 
یا حتی فشردن دست 
به پایان نتواند رسید، 
سرزمین ناپایدار را نتواند گرفت 
و پرنده‌ی پریشان را آماده‌ی پرواز نتواند کرد.
 

• بازجویی (محمود درویش) 

بنویس 
من عربم؛ 
شماره‌ام 50000 
هشت فرزند دارم 
و تابستان نهمینش را خواهم داشت. 
خشمگینی؟ 
بنویس  
من عربم؛ 
با رفیقان کارگرم سنگ می‌تراشم، 
صخره‌ها را می‌فشارم 
تا گرده‌ای نان به دست آورم، 
و کتابی برای هشت فرزندم. 
اما ترحم نمی‌خواهم 
و پیش شما سر خم نمی‌کنم. 
خشمگینی؟ 
بنویس 
من عربم؛ 

• آنتیگون (سمیح القاسم)
  خدایان بی‌شکست 
  قوچ قربانی 
  در قربانگاه‌های شهوت این عصر سیاه. 
  یک، 
  دو، 
  سه، 
  دست من در دست توست، 
  و با هم از جاده‌های پر از دیو می‌گذریم. 
   پدرم، چشم‌های تو هنوز درخشان‌اند  
  و پاهایت در زمین، استوار.