تخفیف های شگفت انگیز
مجله 30بوک
نظر خود را برای ما ثبت کنید
انتشارات قطره منتشر کرد: پینتر و تعهد اجتماعی پاتریس مورسو آثار هرولد پینتر سه دسته است؛ اول آثاری که در آن رد پای کافکا با آن محیط ها و فضاهای سیاه و تاریک و خفقان آور دیده می شود مثل اتاق، تصادف، واسطه و... دوم آثاری که پینتر در آنها خود را از زیر سایه فضاهای کافکایی رهانیده و وارد محیط های پیچیده ذهنی، رویاگونه و عاطفی پروستی می شود مثل زیرزمین، در جست وجوی زمان از دست رفته (اثر اقتباسی از نوشته مارسل پروست) و... اما سومین دسته آثاری هستند که در آنها بینش اجتماعی - سیاسی و تعهد برای بیان مسائل سیاسی آشکارتر است. کتاب خاکستر به خاکستر که مجموعه ای از نمایشنامه های پینتر را دربرمی گیرد به سومین دسته از آثار پینتر تعلق دارد. بازگویی مسائل سیاسی فارغ از تصور زمان و مکانی خاص ویژگی اصلی این مجموعه به شمار می رود.پینتر با رویکرد فضاهای تاریک و تهدیدآمیز کافکایی (تنها در فضاسازی ساختاری نه مفهوم کافکایی) که با چاشنی ابژکتیو مسائل پیرامون همراه است به سراغ مفهوم اختناق سیاسی رفته و نمایشنامه هایی را که بر مبنای دیالوگ و گفت وگونویسی سیال و روان، ایجاز و حرکت به سمت عمق فاجعه های سیاسی هستند به رشته تحریر درآورده است. این حرکت به سوی عمق فجایع را می توان در زبان پشت کوهی (اولین نمایشنامه این مجموعه) به وضوح مشاهده کرد.پیرزنی در ملاقات با پسر زندانی اش اجازه صحبت ندارد و دائماً از جانب نگهبان صدای «ممنوع، زبان ممنوع» شنیده می شود. نویسنده با به کارگیری این تکیه کلام فضای مختنق سیاسی را به زیبایی به تصویر کشیده است. حال در این فضا زمانی که زبان آزاد می شود و کاراکترها اجازه سخن گفتن می یابند، پینتر با طنزی تلخ به این نکته اشاره می کند که دیگر پیرزن نمی تواند حرف بزند. او در چنین فضایی حرف زدن را از یاد برده است. «زندانی؛ مادر، می تونی حرف بزنی. (مکث) مادر با شمام می فهمی؟ می تونیم حرف بزنیم. می تونی به زبون خودمون باهام حرف بزنی. (پیرزن بی حرکت است)» (ص 23)با چنین مصادیقی است که حرکت پینتر به سوی تعهد «سارتری» به وضوح دیده می شود. اگرچه در یکی از این نمایش ها (ایستگاه ویکتوریا) این حرکت با برداشتی هرمنوتیکی کم رنگ تر می شود اما در نمایشنامه های دیگر (نظم نوین جهان، پیک آخر، دقیقاً، خاکستر به خاکستر) الزام نویسنده در بیان مصائب سیاسی کاراکترها که به نوعی معرف اجتماع اطرافشان هستند دیده می شود.دوری جستن نویسنده از بیان احساسات شعارگونه در نوشتن این نمایشنامه ها خصیصه دیگری است که کار پینتر را به عنوان نویسنده ای متعهد به جامعه پیرامون خود آشکارتر می کند. این امر زمانی بدیهی تر می نماید که نظرات پینتر را در حال حاضر و در دنیایی خارج از نمایش پیگیری کنیم. دفاع او از نویسنده زندانی اهل کوبا و حمایت از آزادی بیان و قلم در کشورهای توسعه نیافته نمونه آشکاری از این رویکرد به حساب می آید. فروشگاه اینترنتی 30بوک
نشر قطره
