نمايش تخته‌حوضي بر محور دو تيپ اصلي استوار است؛ يکي سياه و ديگر ارباب ـ که در بسياري موارد، خليفه، سلطان و حاکم جاي ارباب را مي‌گيرد. با اين همه اين جابه‌جايي در ماهيت کلي کار تغييري حاصل نمي‌کند. تنگي ارتباط اين دو تيپ سبب مي‌شود که در طول نمايش بده بستان‌هاي جذاب و جالبي بين سياه و ارباب به وجود آيد. آنطور که سعدي افشار مي‌گويد، سياه و ارباب بايد با يکديگر جفت باشند و زبان هم را به خوبي بفهمند. اين خوب فهميدن سبب مي‌شود که سياه و ارباب بتوانند به پرحرفي بپردازند؛ پرحرفي يکي از لحظات و قطعات سياه‌بازي است که در جايي از بازي، ارباب شروع مي‌کند به سخن گفتن و سياه ميان حرفش مي‌پرد، تا اينکه سرانجام کار به جايي مي‌رسد که شاه، حاکم، سلطان، يا ارباب، سياه را از مجلس (صحنه) بيرون کند و به اين وسيله راهي پيدا مي‌کند تا تماشاگر را براي لحظات ناب‌تر کمدي آماده کند. اين کتاب جلد پنجم از مجموعه نمايش هاي ايراني است .کتاب شامل ده بخش است . در بخش اول به صورت کلي مروري اجمالي بر نمايش هاي ايراني قبل و بعد از اسلام شده است . بخش دوم به نمايش هاي ايراني از آغاز اسلام تا کنون مي پردازد . در اين بخش آيينه گرداني و منشا پيدايش آن، آيينه گرداني از منظر نمادشناسي، خرمن گرداني و منشا پيدايش آن مورد بررسي قرار گرفته است. بخش سوم به کلچک بازي و منشا پيدايش آن، عيّار و عيار، ويژگي هاي عياران و ... اختصاص دارد. در بخش چهارم که به نمايش عروسکي اختصاص يافته است نمايش عروسکي و چگونگي اجراي آن، منشا پيدايش نمايش عروسکي، نمايش عروسکي در ايران قبل از اسلام و در ايران اسلامي، گرايش هاي نمايش عروسکي، فانوس خيال و ... مورد توجه قرار گرفته است. در بخش پنجم نمايش سياه بازي، در بخش ششم نمايش هيکل سوزي، در بخش هفتم نمايش دلقک بازي در دربار، و در بخش هشتم نمايش خياباني مورد بررسي قرار مي گيرد . دو بخش آخر نيز اختصاص به نمايش دامادکشان و محکوم گرداني دارد .
شاید بپسندید
از این نویسنده
