خواهران ماکیوکا

معرفی کتاب خواهران ماکیوکا اثر جونیچیرو تانیزاکی

امتیاز در گودریدز: ☆ ☆ ☆ ☆ ☆

خواهران ماکیوکا از سایت گودریدز امتیاز 4 از 5 را دریافت کرده است.

امتیاز در آمازون: ☆ ☆ ☆ ☆ ☆

خواهران ماکیوکا از سایت آمازون امتیاز 4.4 از 5 را دریافت کرده است.

جوایزی که کتاب خواهران ماکیوکا از آن خود کرده است:

• برندۀ جایزۀ ماینیچی
• برندهٔ جایزهٔ آساهی

معرفی رمان خواهران ماکیوکا:

خواهران ماکیوکا رمانی از نویسندهٔ ژاپنی جونیچیرو تانیزاکی است که از سال 1943 تا 1948 به‌صورت سریالی منتشر شد. این کتاب داستان زندگی خانوادهٔ ثروتمند ماکیویا در اوزاکا را از پاییز 1936 تا آوریل 1941 دنبال می‌کند و بر تلاش‌های خانواده برای یافتن شوهر برای خواهر سوم، یوکیکو، تمرکز دارد. در ادامه، جنگ جهانی دوم و اشغال متفقین بر وضعیت این خانواده اثر می‌گذارد و آن‌ها به طبقهٔ متوسط جامعه سقوط می‌کنند و نویسنده سبک زندگی در حومهٔ شهر را در این دوران به تصویر کشیده است. این رمان یکی از مهم‌ترین آثار کلاسیک ادبیات جهان محسوب می‌شود و پس از انتشار حداقل به 14 زبان ترجمه شد.

واکنش‌های جهانی به رمان خواهران ماکیوکا:

منتقدان ادبی رمان خواهران ماکیوکا را از تاثیرگذارترین رمان‌های کلاسیک ژاپن توصیف کرده‌اند.

دونالد بار، منتقد ادبی نیویورک تایمز، ترجمهٔ انگلیسی خواهران ماکیوکا را هم‌سنگ رمان «غرور و تعصب» جین آستین دانسته است.

«رمان خواهران ماکیوکا شاهکاری ظریف و زیبا است.» - شیکاگو تریبون

«تانیزاکی به‌طرز ماهرانه‌ای و باظرافت تمام، تصویری متفاوت از دنیایی ملایم را که دیگر وجود ندارد نشان می‌دهد.» - سانفرانسیسکو کرونیکل

چرا باید رمان خواهران ماکیوکا را بخوانیم؟

خواهران ماکیاکو پرتره‌ای از زندگی‌ای در حال محوشدن است، تصویری تکان‌دهنده و درعین‌حال متفاوت از یک خانواده و کل جامعه که به ورطهٔ مدرنیته می‌لغزند. این کتاب بینش اجتماعی دقیق و ساختارشکنانه‌ای دارد که تانیزاکی را به‌عنوان یک رمان‌نویس برجسته از دیگران متمایز می‌کند.

جملات درخشانی از کتاب خواهران ماکیوکا:

«خانم ایتانی (همه ایتانی صدایش می‌کردند) مغازهٔ لوازم آرایشی نزدیک هتل اورینتالِ کوبه داشت و ساچیکو و خواهرانش از مشتریان پروپاقرض آنجا بودند. ساچیکو می‌دانست ایتانی دوست دارد واسطهٔ ازدواج شود برای همین یک‌بار در مورد مشکل یوکیکو با او صحبت کرده بود و عکسی از یوکیکو را برای موارد احتمالی پیش ایتانی گذاشته بود. همین اواخر، که ساچیکو برای خریدن بیگودی به مغازه‌اش رفته بود، ایتانی از چند دقیقه فرصت استفاده کرد و ساچیکو را برای صرف چای در بیرون از مغازه دعوت کرد. ساچیکو در لابی هتل برای اولین‌بار داستان ایتانی را شنیده بود. ایتانی می‌دانست که کار اشتباهی است که اول با ساچیکو صحبت نکند، اما ترسیده بود که اگر دست‌دست کنند، این فرصت خوب را از دست بدهند. ایتانی تعریف این شوهر احتمالی برای دوشیزه یوکیکو را شنیده بود و حدود یک ماه و نیم قبل عکس او را برایش فرستاده بود ـ فقط همین و کاری دیگری هم نکرده بود. پاسخی از مردم دریافت نکرده بود و تقریباً موضوع را فراموش کرده بود که شنیدن ظاهراً او مشغول تحقیق دربارهٔ گذشتهٔ یوکیکو بوده است. ته‌وتوی همه‌چیز را در مورد خانوادهٔ ماکیوکا ـ حتی در مورد رگ‌وریشه‌شان در اساکا ـ درآورده بود. (ساچیکو دختر دوم خانواده بود. خواهر بزرگش، تسوروکو، مسئولیت خانهٔ موروثی‌شان در اساکا را به عهده گرفته بود.)... و بعدش هم دربارهٔ خود دوشیزه یوکیکو تحقیق کرده بود.»

«برای همچین مردی کاملاً منطقی به نظر می‌آمد که روی پیدا کردن دختری شایسته و بی‌آلایش اصرار کند، اما بنابه‌دلایلی ـ شاید به‌ خاطر سفرش به پاریس ـ بیشتر روی زیبایی خاص ژاپنی ـ آرامش، متانت، ظرافت و توانایی پوشیدن لباس ژاپنی ـ تأکید داشت. برای او مهم نبود همسرش با لباس غربی چطور به نظر برسد. البته دنبال صورت زیبا هم بود، اما بیشتر از هر چیزی شیفتهٔ دست‌ها و پاهای زیبا بود. به نظر ایتانی، یوکیکو مناسب‌ترین گزینه بود. داستان ایتانی از این قرار بود. ایتانی از همسرش، که به خاطر فلج زمین‌گیر شده بود، مراقبت می‌کرد، برادرش را به دانشکدهٔ پزشکی فرستاده بود و این بهار هم دخترش را به توکیو فرستاده بود تا وارد دانشکدهٔ زنان ژاپن بشود. سرضرب بودن و عمل‌گرا بودنش ایتانی را تقریباً از خیلی از خانم‌ها سریع‌تر کرده بود، اما اینکه می‌خواست چیزها را بدون حاشیه رفتن و غیرمستقیم حرف زدن بیان کند خیلی خانمانه نبود، جوری که آدم به فکر می‌افتاد چطور می‌تواند مشتریانش را نگه دارد. البته هیچ‌چیزِ غیرطبیعی دربارهٔ رُک بودنش وجود نداشت ـ فقط اینکه احساس می‌کرد حقیقت باید راست و درست بیان می‌شد ـ و ایتانی هم خودش کمی ناراحتی به وجود می‌آورد. سیل کلماتش جوری بیرون می‌ریخت که فکر می‌کردید سد شکسته است. ساچیکو نمی‌توانست به این فکر نکند که این زن زیاده‌روی کرده بود، اما با مقایسهٔ نوع رفتار ایتانی با مردی که دوست داشت از بقیه اطاعت کند کاملاً واضح بود که همین نشانهٔ رفتار دوستانه و خیرخواهانهٔ ایتانی بود.»

«تاتسو پسر یک بانکدار بود و قبل از اینکه سرپرست خانوادهٔ ماکیاتو شود در بانک کار می‌کرد ـ‌ حتی بعدش هم عمدهٔ مدیریت مغازه را به پدرخوانده و کارمند اصلی سپرده بود. با مرگ پدر، تاتسو به اعتراض خواهران همسرش و بقیهٔ اعضای خانواده، که فکر می‌کردند هنوز می‌شد مغازه را نجات داد، اهمیت نداده بود و مغازه را به مردی واگذار کرده بود که زمانی پیشکار خانواده بود. تاتسو خودش هم به سر کار قبلی‌اش در بانک برگشته بود. تاتسو کاملاً برخلاف پدر ساچیکو، که متظاهرانه ولخرجی می‌کرد، خشک و آرام بود و حتی می‌شود گفت کمی کمرو بود. با چنین خلق‌وخویی، تاتسو به این نتیجه رسید که بهتر است به جای تلاش برای انجام تجارتی ناآشنا، که کاملا هم در قرض فرورفته بود، کاری محتاطانه در پیش بگیرد و مغازه را واگذار کند ـ در واقع، این کار را با وسواس زیاد انجام داده بود، برای اینکه خیلی نگران مسئولیت‌هایی بود که در مقام رئیس خانواده بر دوشش افتاده بود. در نظر یوکیکو، که خیلی وابستهٔ گذشته بود، چیز نامناسبی در وجود شوهرخواهرش بود و مطمئن بود که پدرش هم در قبر تازه داشت تاتسو را می‌شناخت. در همین اوضاع‌واحوال بحرانی و کمی بعد از مرگ پدر، تاتسو خیلی مشتاق پیدا کردن همسری برای یوکیکو شد. فرد موردنظر وارث خانواده‌ای ثروتمند بود و کارگزار بانکی در تویوهاشی بود که خیلی دور از ناگویا نبود.»

خلاصهٔ رمان خواهران ماکیوکا‌:

چهار خواهر ماکیوکا زندگی بسیار پیچیده و سختی دارند، گرچه در ظاهر هیچ اتفاق خاصی برای آن‌ها نمی‌افتد اما بخشی از اشراف ژاپنی در سال‌های منتهی به جنگ جهانی دوم در حال محوشدن هستند و این خانواده نیز با تمام‌شدن پول‌شان، زندگی‌شان رو به فروپاشی می‌رود. تسوروکو دختر بزرگ خانوادهٔ ماکیوکا که زمانی ثروتمند بود، سرسختانه به اعتبار خانوادهٔ خود چسبیده است؛ و حتی زمانی که شوهرش آماده می‌شود خانوادهٔ آن‌ها را به توکیو ببرد، جایی که این اعتبار هیچ معنا و ارزشی ندارد هم دست از این اعتبار نمی‌کشد. ساچیکو شجاعانه با دیگران سازش می‌کند تا آینده‌ٔ خواهران کوچک‌ترش را تضمین کند. یوکیکو خجالتی و مجرد و اسیر استانداردهای دقیق خانواده‌اش است، درحالی‌که تائکو با روحیهٔ متفاوتش دست به شورش علیه خانواده می‌زند و خود را به دام رابطه‌ای عاشقانه می‌‌اندازد و رویای تحصیل در رشتهٔ طراحی مد در فرانسه را در سرمی‌پروراند. دغدغهٔ اصلی چهار خواهر ماکیوکا در این رمان، یافتن شوهر مناسب برای خواهر سوم، یوکیکو است؛ زنی با عقاید سنتی که چندین خواستگار را رد کرده است و تا زمانی که یوکیو ازدواج نکند، تائکو مجبور است که مجرد بماند. آن‌ها ناامید از یافتن کسی سعی می‌کنند دائماً استانداردهای خود را پایین بیاورند تا این‌که یک شب با خواستگاری دیوانه و مست و البته خودخواه که پولی ندارد روبه‌رو می‌شوند که فقط فامیل شخص مهمی است. آن‌ها با خود فکر می‌کنند این‌که او حتی به خودش اجازهٔ خواستگاری از خواهرشان را داده است، نشان می‌دهد که چقدر سقوط کرده‌اند. مهم‌تر از همه این است که نویسنده در این رمان زندگی روزمرهٔ طبقهٔ متوسط در اوساکای قبل از جنگ را به تصویر کشیده است.

حواشی حول محور کتاب:

• در سال 1985 یک فیلم درام به کارگردانی کن ایچیکاوا بر اساس این رمان ساخته شد. در این فیلم سبک زندگی قبل از جنگِ خانوادهٔ ثروتمند ماکیوکا را به موازت فصول ژاپن به تصویر کشیدند. بازیگرانی همچون یوشیکو ساکوما، سایوری یوشیناگا، یوکو کوته‌گاوا و جوزو ایتامی در این فیلم به ایفای نقش پرداختند.

• نام اصلی این رمان «ساسامیوکی» است که به زبان ژاپنی تعریفی برای برف ملایم است و در شعر کلاسیک ژاپنی نیز این کلمه به کار می‌رود. این تصویر حاکی از افتادن شکوفه‌های گیلاس در اوایل بهار است که بسیاری از شاعران ژاپنی افتادن این شکوفه‌ها را به باریدن برف تشبیه کرده‌اند. افتادن شکوفه‌های گیلاس در ژاپن نماد رایج ناپایداری است و موضوع اصلی این رمان نیز همین است. «یوکی» به معنای برف، در ساسامیوکی همان یوکی در نام «یوکیکو» است که نشان می‌دهد او شخصیت اصلی رمان است.

اگر از خواندن کتاب خواهران ماکیوکا لذت بردید، از مطالعۀ کتاب‌های زیر نیز لذت خواهید برد:

• کتاب در چشم شیطان اثر دیگری از جونیچیرو تانیزاکی نویسندهٔ ژاپنی است. راوی این کتاب نویسنده‌ای است که ناگهان با تماس تلفنی دوستش، درگیر ماجرای قتلی عجیب‌وغریب می‌شود. دوستِ این نویسنده مردی ثروتمند و بیکار است و سابقهٔ بیماری روانی دارد و از او می‌خواهد در تماشای صحنهٔ قتل همراهی‌اش کند.

• کتاب قتل اُتسویا  کتاب دیگری از جونیچیرو تانیزاکی نویسندهٔ ژاپنی است. این کتاب شرح تحول رابطهٔ دو جوان عاشق‌پیشه از طبقات اجتماعی متفاوت است که برای رسیدن به هم چاره‌ای نمی‌بینند جز فرار از خانهٔ پدری و پس از آن مجبور می‌شوند به افراد مشکوکی پناه ببرند.

دربارۀ جونیچیرو تانیزاکی‌: نویسندهٔ ژاپنی