فال نیک

معرفی کتاب فال نیک اثر نیل گیمن

امتیاز در گودریدز: ☆ ☆ ☆ ☆ ☆

کتاب فال نیک از سایت گودریدز امتیاز 4.2 از 5 را دریافت کرده است.

امتیاز در آمازون: ☆ ☆ ☆ ☆ ☆

کتاب فال نیک از سایت آمازون امتیاز 4.6 از 5 را دریافت کرده است.

معرفی رمان فال نیک:

فال نیک رمانی فانتزی و در عین حال طنز‌آمیز است از  نیل گیمن نویسندهٔ بریتانیایی که با همکاری تری پراچت آن را  نوشته است. این کتاب اولین بار در سال 1990 منتشر شد. فال نیک داستانی طنز دربارۀ تولد پسر شیطان و وقوع آخرالزمان است. اما فرشته‌ای به نام آزیرافیل و شیطانی به نام کرولی سعی می‌کنند برنامۀ الهی را به‌هم بزنند و جلوی آمدن آخرالزمان را بگیرند چون به زندگی خود در انگلستان عادت کرده‌اند.

واکنش‌های جهانی به رمان فال نیک:

«اگر توماس پینچون، تام رابینز و دان دلیلو با هم همکاری می‌کردند، حتماً رمانی مانند فال نیک می‌نوشتند. نویسنده در نوشتن این کتاب خلاقیت ادبی زیادی به خرج داده است و شخصیت‌های جذابی خلق کرده است.» - واشنگتن پست

«هیچ‌کس تابه‌حال نتوانسته داستان آخرالزمان را به این بامزه‌ای تعریف کند.» - کلایو بارکر

«این کتاب درست مانند کتاب «راهنمای کهکشان برای اتو استاپ‌زن‌ها» است، بامزه، خنده‌دار و رُک.» - نیویورک تایمز

چرا باید رمان فال نیک را بخوانیم؟

با این‌که کتاب فال نیک، یک کتاب کمدی و نسبتاً کوتاه است، اما نویسنده توانسته به زیبایی دنیای خیر و شر، اخلاق،‌ سرنوشت و ارادۀ آزاد و معنای واقعی انسان بودن را در آن به تصویر بکشد. این رمان مناسب هر کسی است که به داستان‌های فانتزی علاقه دارد.

جملات درخشانی از کتاب فال نیک:

«نظریه‌های جدید در مورد خلقت دنیا می‌گویند که اگر جهان خود به خود آغاز نشده و خلق شده باشد، این خلقت بین ده تا بیست میلیارد سال قبل انجام شده. بر همین اساس، زمین چهار و نیم میلیارد سال قدمت دارد. این تاریخ‌ها اشتباه هستند. محققین یهودی قرون وسطی، تاریخ خلقت زمین را 3760 سال قبل از میلاد مسیح ذکر کرده‌اند. خداشناسان یونانی، این تاریخ را 5508 سال قبل از میلاد می‌دانند. این فرضیه‌ها نیز اشتباه هستند. اسقف اعظم، جیمز آشر (1580-1656) در کتاب گاه‌شمار تاریخی خود که در سال 1654 منتشر شد، می‌گوید که زمین و آسمان 4004 سال پیش از میلاد مسیح خلق شده‌اند. یکی از دستیاران او پا را از این هم فراتر گذاشته و با خوشحالی اعلام کرده که زمین در روز 21 اکتبر سال 4004 پیش از میلاد و راس ساعت 9 صبح خلق شده، چرا که خدا دوست دارد کارهای خود را سر صبح و با حوصله انجام دهد. این یکی هم اشتباه بود، اما تنها با اختلاف یک ربع ساعت. این موضوع فسیل دایناسورها هم یک شوخی است که دیرینه‌شناسان هنوز متوجه آن نشده‌اند. پس دو موضوع اثبات می‌شود: اول اینکه خدا راه و روش مرموز خود را دارد. خدا به صورت تصادفی کاری را انجام نمی‌دهد. او بازی غیر قابل توصیف مخصوص خود را دارد که ممکن است شبیه کارت‌بازی در اتاقی کاملا تاریک، با کارت‌هایی سفید، با شرط بی‌نهایت و داوری باشد که قوانین را به شما نمی‌گوید و همیشه لبخند می‌زند. دو اینکه، زمین متولد برج میزان است.»

«بسیاری از جنگ‌ها و بیماری‌ها به دخالت شیطان در امور انسان‌ها نسبت داده شده است. اما وقتی دانشجویان شیطان‌شناسی دور هم جمع می‌شدند، بزرگراه ام 25 لندن را یکی از شیطانی‌ترین جاده‌های دنیا برمی‌شمردند. اما اشتباه آنها اینجا بود که فکر می‌کردند شیطانی بودن آن تنها به دلیل تعداد تصادفات و اضطرابی است که به مردم وارد می‌شود. در واقع، افراد بسیار کمی در دنیا می‌دانند که شکل بزرگراه ام 25 به شکل حرف اودگرا در زبان فرقه‌ی کشیش‌های ظاله‌ی قاره‌ی میو و به معنای «درود بر هیولای بزرگ، بلعنده‌ی دنیاها» است. هزاران راننده‌ای که هر روز دور این جاده‌ی مارپیچ می‌چرخند، مانند آب در چرخ دعا دود موتورهای خود را تا فاصله‌ی چند کیلومتری وارد جو می‌کنند. یکی از بهترین دستآوردهای کرولی همین بود. سال‌ها زحمت کشیده بود تا این کار را به ثمر برساند و برای انجامش سه بار کامپیوترها را هک کرده بود، دو بار دزدکی وارد ادارات شده بود، یکبار رشوه داده بود و یکبار هم علائم و تابلوهای جاده را عوض کرده بود. وقتی کرولی ترافیک 50 کیلومتری را دید، احساس کرد که به خوبی از پس یک کار بد برآمده. این خرابکاری باعث شده بود از او تقدیر شود. کرولی داشت با سرعت 180 کیلومتر در ساعت رانندگی می‌کرد. ظاهر او طبق معیارهای قدیمی، اصلا شیطانی نبود. نه از شاخ خبری بود و نه از بال. او مشغول گوش دادن به موسیقی بود و هیچ فکر پلیدی در سر نداشت.»

«ادامه‌ی آهنگ پخش شد. کرولی با انگشتانش روی فرمان ضرب گرفت. قرن‌ها اوضاع بر وفق مراد بود و همه چیز را خیلی خوب کنترل کرده بود. بعد ناگهان آرماگدون را بر سرت خراب می‌کنند. جنگ بزرگ، آخرین نبرد، جهنم علیه بهشت. دیگر خبری از دنیا نبود. پایان جهان یعنی همین. دنیا بی دنیا. دیگر همیشه بهشت باقی می‌ماند، شاید هم جهنم، بستگی داشت چه کسی برنده‌ی این نبرد شود. کرولی نمی‌دانست کدامیک از این دو بدتر است. خب البته که طبق مفهوم کلمات، جهنم بدتر بود. اما کرولی به خاطر می‌آورد که بهشت نیز شباهاتی با جهنم داشت. برای مثال، در هیچیک از آنها نوشیدنی مناسبی گیرت نمی‌آمد. محیط کسالت‌بار بهشت هم به اندازه‌ی محیط هیجان‌انگیز جهنم بد بود. اما راه فراری نبود. شیاطین که قدرت تصمیم‌گیری نداشتند. خب حداقل امسال این اتفاق نمی‌افتاد و او فرصت داشت تا کارهایی انجام دهد و برای مثال سهام‌هایش در بازار بورس را بفروشد. با خود فکر کرد چه می‌شود اگر در همین جاده‌ی گل‌آلود و خلوت کنار بزند، سبد را بیرون ببرد، آن را چندین بار تاب بدهد و بعد به دور بیاندازد... کار وحشتناکی بود. او زمانی یک فرشته بود. نمی‌خواست سقوط کند، اما با رفقای ناباب گشته بود. بنتلی که عقربه‌ی بنزینش عدد صفر را نشان می‌داد، در تاریکی به پیش رفت. شصت سالی می‌شد که آن عقربه روی عدد صفر ایستاده بود. به هرحال شیطان بودن چندان هم بد نبود.»

خلاصۀ رمان فال نیک‌:

شخصیت‌های اصلی رمان فال نیک یک فرشته و یک شیطان هستند. آزیرافیل فرشتۀ داستان است که در اصل همان نگهبان دروازه‌های بهشت بوده است و کرولی، یک شیطان است و در اصل همان ماری بوده که حوا را وسوسه کرد از سیب بهشتی بخورد و این دو از زمان پیدایش زمین بر روی آن زندگی کرده‌اند. در طول هزاره‌ها، دوستی عجیبی میان این دو شکل گرفته و به بشریت و سبک زندگی بشر بر روی زمین عادت کرده‌اند. اما با توجه به پیشگویی‌های زیبا و دقیق آگنس تاتر جادوگر (که تنها کتاب پیشگویی‌ کاملاً دقیق جهان را در سال 1655 قبل از این‌که منفجر شود نوشت) جهان در یکشنبه به پایان می‌رسد. در واقع، یکشنبۀ همین هفتۀ آینده، دقیقاً قبل از شام. بنابراین ارتشی متشکل از نیروهای خیر و شر در حال جمع‌شدن هستند. آتلانتیس از زیر آب پدیدار می‌شود، از آسمان قورباغه می‌بارد و همۀ مردم در جنب‌وجوش هستند و ظاهراً همه‌چیز دارد طبق برنامۀ الهی پیش می‌رود. اما آزیرافیل و کرولی اصلاً آمادگی آخرالزمان و نابودی زمین را ندارند. برای همین دست به کار می‌شوند تا با کمک هم برنامۀ آخرالزمان را بهم بزنند.

حواشی حول محور کتاب

• در سال 2003 این رمان در نظر سنجی بی‌بی‌سی The Big Read در فهرست پرخواننده‌ترین کتاب‌ها جای گرفت.

• آمازون استودیو و بی‌بی‌سی با همکاری هم سریالی با اقتباس از رمان فال نیک  با همین نام ساختند. گیمن نیز به عنوان مجری برنامه در ساخت این سریال فعالیت داشت. بازیگرانی همچون جان هام، میراندا ریچاردسون، برایان کاکس و بندیکت کامبریچ در این سریال به ایفای نقش پرداختند و موضوع آن درست مانند رمان است. قسمت‌های اولِ فصل اول این مجموعه در سال 2019 پخش شد و فصل دوم این سریال در سال 2023 از شبکهٔ آمازون پرایم ویدیو منتشر شد.

اگر از خواندن کتاب فال نیک لذت بردید، از مطالعۀ کتاب‌های زیر نیز لذت خواهید برد:

• کتاب گورستان رمانی تخیلی و فانتزی از نیل گیمن نویسندهٔ انگلیسی است. این کتاب داستان پسری به نام نوبادی است که پس از به قتل رسیدن وحشیانهٔ خانواده‌اش، ساکنان ماوراءالطبیعی یک گورستان او را بزرگ می‌کنند و کتاب گورستان داستان ماجراجویی‌های این پسر در گورستان است.

• اقیانوس انتهای جاده اثر دیگری از نیل گیمن نویسندهٔ انگلیسی است. این کتاب داستان مردی بی‌نام است که در چهل سالگی برای شرکت در یک تشییع‌جنازه مجبور می‌شود به زادگاه‌اش برگردد و در این خلال گذشتهٔ عجیب و ماورائی‌اش را به یاد می‌آورد.

دربارۀ نیل گیمن‌: نویسندۀ انگلیسی