

انتشارات آشيان منتشر کرد: رسالهي پوليتياي افلاطون يکي از مهمترين و تاثيرگذارترين رسالهها در تاريخ فلسفهي سياسي بوده است. آن را به جمهوري و يا دولت نيز ترجمه کردهاند اما مولف کتاب به درستي اشاره کرده است که هر دوي اين ترجمهها نارسا هستند و توان رساندن معناي اصلي واژهي يوناني آن را ندارند. سيد هادي جعفري امان آبادي در کتاب پرتوي بر پوليتياي افلاطون تلاش کرده است تا اين کتاب مهم و بنيادين افلاطون را به زباني قابل فهم براي مخاطبان فارسي زباني که آشنايي جدياي با تاريخ فلسفه ندارند در بياورد. رسالهي جمهوري يا پولتياي افلاطون را غالبا جزو رسالههاي مياني افلاطون به شمار آوردهاند. اين رسالهي مفصل، که بعد از قوانين دومين رسالهي مفصل افلاطون است، به ده کتاب تقسيم ميشود. نکتهي مهم دربارهي اين کتاب اين است که اين تقسيمبندي را خود افلاطون انجام نداده و به دست شارحان و مفسران آثارش صورت گرفته است. به همين دليل است که بين برخي از کتابهاي اين رساله چندين سال اختلاف وجود دارد. کتاب اول اين رساله را بسياري از مفسران به گروه رسالههاي سقراطي نسبت دادهاند. با خواندن کتاب اول اين رساله متوجه ميشويم که ساختار و اسلوب اين کتاب بيشتر تابع رسالههاي سقراطي است. کتاب اول مثل همهي رسالههاي سقرطي ناتمام ميماند و بحثها به ظاهر از منطق و اسلوب مشخصي پيروي نميکنند. مهمترين ايدهي کتاب جمهوري افلاطون ايدهي «عدالت» است. افلاطون مفاهيم اصلياي را که طي قرنها در تمامي مجادلات فلسفي حضور داشتهاند بنيان نهاده است. يکي از مهمترين ايدههايي که افلاطون آن را مفهومپردازي کرده است همين ايدهي عدالت است. ايدهي عدالت (ديکه) قبل از افلاطون در تفکر يوناني حضور داشت ولي با افلاطون بود که اين ايده شاني فلسفي پيدا کرد. اين حماسهنويسان و تراژديپردازها و شاعران يوناني بودند که ايدهي عدالت را بيشتر دست مايهي آفرينش هنري اشان قرار داده بودند ولي افلاطون براي نخستين بار عدالت را در گفتمان فلسفي و نه صرفا ادبي به بحث و بررسي گذاشت. به صورت خلاصه افلاطون به تناظري بين فرد و شهر (پوليس) باور داشت و اين دو را هم ارز ميپنداشت. از نظر افلاطون هم فرد و هم جامعه داراي تناقضات و تعارضات اساسي هستند و به همين دليل ايدهي عدالت معنا پيدا ميکند. عدالت در اين معنا براي برطرف کردن تناقضات فردي و اجتماعي به وجود ميآيد. عدالت به معني قرار نهادن هر چيزي در جاي خود است. اين تعريفي که امروزه براي همهي ما آشنا به نظر ميرسد اولين بار توسط افلاطون صورت بندي شده است. خواندن کتاب جمهوري از اين منظر ميتواند براي فهم کامل و دقيق اين تعريف کلاسيک راهنماي خوبي باشد. کتابهاي دشوار و تاثير گذار تاريخ فلسفه را نميتوان به راحتي خواند. از طرفي براي همگان ممکن نيست که در کلاسهاي دانشگاهي رشتهي فلسفه شرکت کنند و در اين دورهها با چنين کتابهايي آشنا شوند. از اين منظر تاليف کتابهاي راهنما براي خواندن خودآموز آنها ميتواند ايدهاي راه گشا باشد. کتابهايي که يک گام پيش از شرح و تفسير صرف باشند. پيش از اين، کتاب راهنماي سنجش خرد ناب به فارسي ترجمه شده بود. کتاب اخير سيد هادي جعفري امان آبادي را ميتوان از اين منظر حايز اهميت دانست. اين کتاب را ميتوان به عنوان درآمدي براي خواندن خود کتاب جمهوري تلقي کرد. کتاب پرتوي بر پوليتياي افلاطون ميتوانست سويههايي آکادميک هم داشته باشد. جاي خالي معادلهاي انگليسي و حتي يوناني در کتاب به شدت احساس ميشود. خيلي از مفاهيم تفکر افلاطون تنها زماني به درستي درک ميشوند که به اصل يوناني آنها نيز توجه کرد و اين مساله براي کساني که در فلسفهي يونان کار کردهاند واضح و مبرهن است و لذا نويسنده ميتوانست با اين کار بر غناي علمي کتابش بيفزايد. ويژگيهاي اين کتاب: ?. مفهومهاي فراوانِ فرعي و ريز و کوچکِ کمتر ديدهشده، و شايد هرگز ديده نشدهي پوليتيا، برجسته شدهاند. بسياري از اين مفهومهاي ريز و کوچکِ تيترشده، براي خوانندهي معمولي و نيز اهل فلسفه، بسيار تازه و جذاب است. برخي از اين تيترها را به زودي خواهم آورد. ?. مفهومهاي اصلي و نامدار کتاب نيز با اين تيترها، بسيار بهتر و زودتر و شفافتر، نمايان شدهاند. ?. بسياري از اين تيترها کمابيش جنبهي تفسيري دارند. از اينرو، ذهن و ضمير و نگاهِ نويسنده را ميتوان در اين تيترها ديد. و اين، شايد در فهمِ بهترِ مفهومهاي کتاب، و در فهم و تفسيرِ خواننده از کتاب، کارگر باشد. ?. در بسياري از جاها، افزودههاي توضيحي و تفسيريِ خودم از متن را در ميانِ دو کروشه آوردهام. ?. نيز در بسياري از جاها، هر جا که نياز به روشنگري و توضيح داشته است، روشنگريها و توضيحاتام را در زيرِ صفحه، به صورتِ پينوشت، آوردهام. ?. در بسياري از جاهاي متن پوليتيا، نکتههايي را که افلاطون به صورتِ تو در تو و درهم و پيچيده آورده است، به صورتِ جدا و مشخص و مرتب و شفاف و شمارهگذاريشده آوردهام. فروشگاه اينترنتي 30بوک
شاید بپسندید














از این نویسنده













