فرهنگ احزاب و جمعیت‌های سیاسی

اكنون از پيدايش نخستين احزاب يا حزب گونه‌ها در ايران صد سال مي‌گذرد. طبعا آثار متعددي در باب اين تشكل‌ها نوشته شده است. هم از سوي رهبران و فعالان و دست‌اندركاران برخي از اين احزاب و گروه‌ها يا هواداران و دوستداران آن‌ها، هم از جانب رقيبان و مخالفان آن‌ها، هم به قلم تاريخ‌نگاران و پژوهشگران ايراني و غير ايراني و نيز در قالب انتشار اسناد و مدارك مربوط به هر يك به منظور معرفي يا ترويج و تبليغ يا ثبت در تاريخ. با اين حال، خلا وجود اثري دايره‌المعارف‌گونه و كم و بيش جامع كه شناختي اجمالي و مقدماتي از همه اين احزاب و تشكل‌هاي سياسي به دست ‌دهد، محسوس بود. در مجموعه حزب‌ها و تشكل‌هاي سياسي ايران بر مبناي انواع طبقه‌بندي‌هاي جامعه‌شناسان و علم‌هاي سياست از احزاب سياسي، و با طبقه‌بندي‌هايي خارج از طبقه‌بندي‌هاي شناخته شده، انواع حزب‌ها و تشكل‌ها را مي‌توان يافت.